นักเรียนทุน คปก.พัฒนาระบบนำส่งยาจากขมิ้นชัน

ชื่อผลงานวิจัย: ผลิตภัณฑ์เคอคูมินโซลิดดิสเพอร์ชันในรูปแบบก่อแพเพื่อรักษาแผลในกระเพาะอาหาร

คณะผู้วิจัย: น.ส. ณัฏฐา เกิดสกุลดี, รศ.ดร.ฤดีกร วิวัฒนปฐพี และคณะ
ภาควิชาเทคโนโลยีเภสัชกรรม คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์


ความสำคัญและที่มา

โรคแผลในกระเพาะอาหารเป็นปัญหาทางคลินิกที่สำคัญ และมีแนวโน้มของอุบัติการณ์เพิ่มขึ้นทุกปี โดยพบว่าในประเทศไทยมีคนไข้โรคแผลในกระเพาะอาหาร 4-13 คนต่อกลุ่มประชากร 100 คน และผู้ป่วยจำนวนหนึ่งมักมีอาการของกรดไหลย้อนร่วมด้วย โรคดังกล่าวมีผลให้คุณภาพชีวิตของผู้ป่วยลดลง และยังสามารถก่อให้เกิดภาวะแทรกซ้อนอื่นที่รุนแรงตามมา

“เคอคูมิน” สารสำคัญที่สกัดได้จากขมิ้นชัน (Curcuma longa Linn.) ซึ่งเป็นสมุนไพรที่นิยมใช้มาอย่างยาวนาน หาได้ง่ายในประเทศ และมีงานวิจัยพิสูจน์ประสิทธิภาพในการรักษาแผลในกระเพาะอาหาร คณะผู้วิจัยจึงมีความสนใจในการนำมาพัฒนาเป็นผลิตภัณฑ์เพื่อรักษาแผลในกระเพาะอาหาร อย่างไรก็ตาม เคอคูมินมีข้อจำกัดในการนำไปใช้ เนื่องจากมีคุณสมบัติละลายน้ำยาก และมีระยะเวลาอยู่ในกระเพาะอาหารไม่นาน การเพิ่มการละลายของเคอคูมินและยืดเวลาคงค้างในกระเพาะอาหารเป็นวิธีหนึ่งที่จะเพิ่มประสิทธิภาพของเคอคูมินได้

คณะผู้วิจัยได้พัฒนาผลิตภัณฑ์โดยอาศัยเทคนิคทางเภสัชกรรม 2 วิธีร่วมกัน คือ การเพิ่มการละลายของเคอคูมินโดยเตรียมเป็นโซลิดดิสเพอร์ชันกับพอลิเมอร์ชนิดชอบน้ำ และการเพิ่มระยะเวลาคงค้างในกระเพาะอาหารโดยเตรียมเป็นระบบนำส่งยารูปแบบก่อแพ ผลิตภัณฑ์ที่เตรียมได้เป็นของเหลว เมื่อสัมผัสกรดในกระเพาะอาหารจะเกิดการสร้างชั้นเจลลอยตัวบนของเหลวในกระเพาะอาหาร เจลนี้คงค้างในกระเพาะอาหารได้นาน และค่อยๆปลดปล่อยเคอคูมินอย่างต่อเนื่องเพื่อรักษาแผลในกระเพาะอาหาร นอกจากนี้ ชั้นเจลที่เกิดขึ้นยังเป็นตัวกั้นป้องกันการไหลย้อนของกรดจากกระเพาะอาหารสู่หลอดอาหารได้อีกด้วย

วัตถุประสงค์และการนำไปใช้ประโยชน์

ผลิตภัณฑ์เคอคูมินโซลิดดิสเพอร์ชันรูปแบบก่อแพที่พัฒนาขึ้นนี้ ได้แก้ปัญหาของขมิ้นชันรูปแบบดั้งเดิม โดยเพิ่มการละลายของเคอคูมินด้วยวิธีโซลิดดิสเพอร์ชัน และเมื่อพัฒนาเป็นระบบนำส่งเคอคูมินในรูปแบบก่อแพ สามารถเพิ่มระยะเวลาคงค้างในกระเพาะอาหารได้นาน 6-8 ชั่วโมง และจากการศึกษาประสิทธิภาพในการรักษาแผลในกระเพาะอาหารแบบเรื้อรังด้วยหนูทดลอง พบว่า สามารถลดขนาดของแผลในกระเพาะอาหาร และเพิ่มการสร้างเนื้อเยื่อใหม่บริเวณแผลได้อย่างมีนัยสำคัญ เมื่อเทียบกับสารแขวนลอยเคอคูมิน และมีประสิทธิภาพเทียบเท่ากับ Lansoprazole ทั้งนี้รูปแบบก่อแพที่พัฒนาขึ้น ยังลดความถี่ในการรับประทานยาได้อีกด้วย
ผลิตภัณฑ์เคอคูมินรูปแบบก่อแพใช้เพื่อรักษาแผลในกระเพาะอาหารร่วมกับประโยชน์ในการป้องกันกรดไหลย้อน ซึ่งยาแผนปัจจุบันยังสามารถใช้ประโยชน์ได้เพียงอย่างเดียว นอกจากนี้ ยังเป็นการส่งเสริมการใช้สมุนไพรที่หาได้ง่ายในประเทศ และเป็นการส่งเสริมผลิตภัณฑ์ที่วิจัยและคิดค้นโดยคนไทย

คณะผู้วิจัยได้ยื่นจดทรัพย์สินทางปัญญาประเภทสิทธิบัตร เรื่อง “ระบบนำส่งยาชนิดก่อแพที่มีส่วนผสมเป็นสารประกอบละลายน้ำยากในรูปแบบโซลิดดิสเพอร์ชัน และ สูตรก่อแพที่มีส่วนผสมเป็นเคอคูมินในรูปแบบโซลิดดิสเพอร์ชัน” และได้ทำสัญญาอนุญาตใช้สิทธิในทรัพย์สินทางปัญญากับบริษัท บางกอกแล็ป แอนด์ คอสเมติค จำกัด ผลงานดังกล่าวยังได้ตีพิมพ์ในวารสารวิชาการ European Journal of Pharmaceutics and Biopharmaceutics และได้รับรางวัลผลงานดีเด่นของมหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ สาขาการประดิษฐ์ ปี 2559 และ ชนะเลิศรางวัลนวัตกรรมสงขลานครินทร์ ระดับบัณฑิตศึกษา ประจำปีการศึกษา 2558

น.ส. ณัฏฐา เกิดสกุลดี นิสิตทุน คปก. รุ่นที่ 14
รศ.ดร.ฤดีกร วิวัฒนปฐพี อาจารย์ที่ปรึกษา