“ลายครุฑ” ธงงอนประจำพระมหาพิชัยราชรถ

     พระราชาผู้เป็นที่รักยิ่งของพสกนิกร โดยธงงอนลายครุฑจะประจำอยู่ ณ พระมหาพิชัยราชรถ ราชรถสำคัญที่ประดิษฐานพระบรมโกศทองใหญ่ ในขบวนอัญเชิญพระบรมศพเคลื่อนสู่พระเมรุมาศ มณฑลพิธีท้องสนามหลวง

     ธงงอนประจำราชรถ มีลักษณะคล้ายธง 3 เหลี่ยม แต่มี 3 ชายและอ่อนช้อยทั้งตัวรูปทรง ลวดลาย รวมไปถึงวัสดุที่ใช้ก็มีการคัดสรรมาอย่างดี สำหรับงานพระราชพิธีถวายพระเพลิงในหลวงรัชกาลที่ 9 ธงงอนถูกประดิษฐ์ขึ้นใหม่ทั้งหมด จำนวน 30 ผืน โดยจะนำไปประจำราชรถทั้ง 5 องค์ ประกอบด้วย พระมหาพิชัยราชรถ พระเวชยันตราราชรถ และราชรถน้อยอีก 3 องค์

     สมคิด สัมมาวุฒิ ช่างประณีตศิลป์ สำนักช่างสิบหมู่ ผู้ควบคุมดูแลส่วนดังกล่าว ได้ถ่ายทอดสรรพวิชางานศิลป์ด้านนี้ออกมาอย่างละเอียดทุกขั้นตอน ตั้งใจถวายงานแด่กษัตริย์ที่รักยิ่งอย่างเต็มความสามารถ 

“สำหรับขั้นตอนการประดิษฐ์ธงงอนนั้น เรานำแบบธงงอนของเดิมมาลอกแบบใหม่ จากนั้นนำไปถ่ายเอกสารแล้วมาผนึกลงบนกระดาษาน้ำตาลประมาณ 4-5 ชั้น ต่อจากนั้นส่งให้ช่างแกะตอกฉลุลาย เมื่อได้ลายที่ตอกฉลุแล้วจึงนำมาทาแชลแล็ค 3 ครั้งเป็นอย่างต่ำ เพื่อให้กระดาษเกิดความเงาและอิ่มตัวง่ายเมื่อลงรัก เมื่อแล้วเสร็จจึงนำมาปิดทอง ก็เตรียมประดับกระจกที่ตัดไว้ตามขนาด วางลงในช่องว่าง แล้วพลิกกลับหลัง ค่อยนำส่วนหน้ามาวางบนสะดึงที่ตรึงด้วยผ้าสักราด กระทั่งมาถึงขั้นตอนการเย็บลายทองแผ่ลวดในลำดับต่อไป

      วัสดุที่ใช้มีความพิเศษเพื่อให้สมพระเกียรติมากที่สุด เราใช้ไหมกิมเจ็ง หรือไหมสีทอง แล้วนำมาปักล้อมขอบลายแทนด้ายธรรมดา ส่วนลายครุฑของธงงอนพระมหาพิชัยราชรถ เราใช้ปีกแมงทับ”

     อาสาสมัครที่เข้ามาร่วมงานเป็นอีกหนึ่งกำลังสำคัญที่สามารถช่วยเหลือช่างงานประณีตศิลป์ได้อย่างดี ซึ่งก่อนเหล่าอาสาจะลงมืปฏิบัติงานนั้นเจ้าหน้าที่จะเป็นผู้ฝึกสอนโดยตรง “อาสาสมัครและทุกคนที่จะเข้ามาอาสาปักผ้าในงานนี้ เราจะทดสอบฝีมือพวกเขาก่อน และบอกวิธีการปัก บอกเคล็ดลับว่าจะต้องทำอย่างไรถึงจะได้งานที่ออกมาแล้วสวยงาม เพราะพวกเขาไม่เคยผ่านงานแบบนี้มาก่อน ซึ่งหลังจากผ่านการฝึกตามเกณฑ์แล้วถึงจะให้ลงงานจริง ซึ่งตอนนี้เหล่าอาสาหลายคนก็มีความชำนาญเป็นอย่างดี ” สมคิด สัมมาวุฒิ กล่าวเพิ่มเติม

     แม้การปักเย็บธงงอนคืบหน้าไปเกือบ 100 % แต่กลุ่มงานปราณีตศิลป์ก็ยังมุ่งมั่นทำหน้าที่ในส่วนงานอื่นที่ได้รับผิดชอบอย่างเต็มความสามารถ ด้วยปณิธานที่ต้องการถวายงานแด่พระราชาผู้เป็นที่รักเป็นครั้งสุดท้ายด้วยสำนึกในพระมหากรุณาธิคุณ