เกษตรครีเอทีฟ ‘จอน นอนไร่’

""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""

เป็นคนโฆษณาที่หันมาทำไร่ ทำเพราะชอบ ใช้เวลาเพาะเมล็ดพันธุ์ด้วยตัวเอง ลองผิด ลองถูก หาสูตรของตัวเองกว่าหนึ่งปี จากนั้นเริ่มปลูกจริง...      หลังจากตุ้ย-เสกสรรค์ อุ่นจิตติ อดีตกรรมการผู้บริหาร บริษัท เอสซี แมทบ็อกซ์ จำกัด ลาออกจากการเป็นผู้บริหาร เขาหันมาทำบริษัทโฆษณาเล็กๆ ของตัวเอง และทำไร่ที่เขาใหญ่ นครราชสีมา โดยใช้ชื่อว่า จอน นอนไร่ (John Non Rai Organic Farm)  

เสกสรรค์ ไม่ได้ทำไร่แบบชิลชิล ไม่ได้ทำเพราะกษียณ แต่เขามีเป้าหมาย เขาเอาวิชาครีเอทีฟที่ทำมาค่อนชีวิต มาใช้กับห้องทดลองใหญ่ในธรรมชาติ

หากใครแวะเวียนไปไร่ของเขา คงจะได้ยินเขาพูดว่า “ไม่แปลก ไม่ปลูก” 

จึงไม่แปลก หากจะได้เห็นกระหล่ำปลีลูกโตๆ มะเขือเทศสีสันแปลกตาที่จอน นอนไร่  โดยผลิตภัณฑ์เหล่านี้ เขาทำการตลาดโดยตรงถึงผู้บริโภค

“ใครจะกินผักแปลกๆ สั่งปลูกได้ เพื่อนคนหนึ่งอยากกินผักเคล (Kale) เพราะตอนอยู่อังกฤษชอบกิน มาอยู่เมืองไทยไม่มี ก็ให้ผมปลูก”เขาเล่า และบอกว่า

“ถ้ามาที่ไร่ผม อย่าถามว่า ผมปลูกอะไร ให้ถามว่า ผมคิดอะไร แล้วคุณไปคิดต่อ"

เคยทำงานในแวดวงโฆษณามาหลายสิบปี แล้วนึกยังไงมาทำการเกษตร

หลังจากผมลาออกจากบริษัทเอสซี แมทบ็อกซ์ ผมก็มาเปิดบริษัทโฆษณาเล็กๆ ของตัวเอง ตลกมาก มีผมคนเดียว เพราะผมทำเป็นทุกอย่าง แต่ไม่ควรเป็นแบบอย่าง ผมทำโฆษณาเฉพาะเรียลเอสเตท ไม่วิ่งหาลูกค้า กลางวันผมจับจ็อบ กลางคืนจับเม้าท์

มนุษย์เราจะมีทางเลี้ยวอยู่เสมอ มีคนถามผมว่า เกษียณหรือ ผมบอกว่าบ้าหรือ ผมมองว่า ชีวิตคนเรามีหลายมุม สี่ปีที่เป็นกรรมการผู้จัดการ ชีวิตผมแย่ นอนไม่หลับคิดว่า จะแก้ปัญหาเรื่องนั้นเรื่องนี้ยังไง ไม่ไหวแล้ว พอมาเปิดบริษัทเล็กๆ ผมสอนคนเลยว่า ชีวิตออกแบบได้ 

แต่ที่คนเราทำอะไรแล้วไม่เกิด เพราะเอาแต่ฝัน คนส่วนใหญ่จะฝันนำ ถ้าอย่างนั้นลองเริ่มที่“การค้นหาตัวเองก่อน” ถ้าหาไม่เจอ ลองให้เพื่อนบอก ยกตัวอย่าง บางคนชอบถ่ายภาพ แต่พอคุยเรื่องไวน์รู้หมด แยกกลิ่นได้ นีึี่คือความสามารถพิเศษ ชีีวิตผมใช้หลักการนี้ค้นหา และคนที่มาหาผมที่ไร่ อย่าถามว่า ผมปลูกอะไร ให้ถามว่า ผมคิดอะไร แล้วคุณไปคิดต่อ

ก่อนจะลงมือทำการเกษตร คุณเรียนรู้ยังไง

      ตอนที่ผมเปิดบริษัทของตัวเอง ผมมีเวลา และมีความสุข ว่างก็ขับรถเที่ยว เที่ยวเมืองนอกเยอะแล้ว ก็ทำความรู้จักกับเมืองไทยบ้าง ผมทำทริปให้ตัวเอง ไม่ไปแบบดุ๋ยๆ วางแผนทุกอย่าง เพราะแฟนผมอยู่เชียงใหม่ อยากทำอะไรผมก็ทำ ผมชอบแม่น้ำโขงก็ไป  ไปเพื่อถ่ายรูป ก็เลยต้องตื่นเช้าได้เห็นธรรมชาติ รู้สึกว่า มันสวยมาก จากที่วางแผนไว้ว่าจะไปกินร้านดัง ผมก็ฉีกแผนที่วางไว้ทิ้ง ไปตลาดเห็นชาวบ้านเอาผักมาขาย รู้สึกว่า สวยจัง เริ่มเห็นสวนผักชาวบ้าน ต้นไม้ที่เขาปลูกเริ่มติดใจ  และตอนเด็กๆ พ่อผมทำสวนกล้วยไม้ ผมเป็นคนสาระแนตั้งแต่เด็ก ชอบช่วย สร้างเรือนกล้วยไม้ เขาเลี้ยงไก่ก็ไปช่วย ผมมีดีเอ็นเอทำนองนี้อยู่ ก็เลยชอบ

เริ่มต้นอย่างไร 

  ผมเป็นคนมองสองมุม เรารู้ว่า เกษตรมีทั้งโลกออร์แกนิก และโลกสารเคมี ผมเรียนรู้ทั้งสองด้าน ผักผลไม้ที่ใช้เคมีจะมีลักษณะบึ้ม สวย งาม ส่วนผักออร์แกนิก เล็ก แกน แต่ดี ผมก็ตั้งคำถามว่า ทำไมของดีต่อโลกต้องแกนๆ ทำไมไม่พยายามใช้นวัตกรรมปรับปรุง ส่วนฝั่งการใช้เคมี มันลวงโลก 

    ดังนั้นวิถีจอน นอนไร่ ผมฆ่าทั้งฝั่งเคมี และออร์แกนิกเล็กๆ แกนๆ ก่อนลงมือทำ ผมใช้เวลาดูไร่นาคนอื่นเกือบสองปี ไปขอความรู้ดื้อๆ ตอนนั้นอีสานผมไปทุกจังหวัด ถนนทุกเส้น ผมหลงมาแล้ว จนรู้จักทุกเส้นทางของอีสาน

นำประสบการณ์โฆษณามาใช้กับการเกษตรยังไง

เป็นเรื่องเดียวกัน ก่อนจะลงมือทำ คุณต้องเห็นให้มาก ผมเห็นทั้งด้านร้ายและด้านดี ผมไม่ได้เรียนเกษตร เมื่อผมเห็นจนครบแล้ว ผมค้นพบว่า ผมปลูกต้นไม้เก่ง ผมก็ดีไซน์ เหมือนคุณจะเปิดร้านกาแฟ คุณจะทำให้ต่างจากคนอื่นยังไง ผมก็ใช้วิชาดีไซน์ จากนั้นก็รอชะตากรรม      ผมเริ่มตั้งแต่เพาะเมล็ดพันธุ์ และดูมันงอก เหมือนการทำโฆษณา ต้องเข้าใจทุกสิ่งทุกอย่าง ต้นไม้ก็เหมือนกัน ต้องเข้าใจโปรดักซ์ มันมีชีวิตได้ยังไง ตำราที่เขียนไว้กับสิ่งที่เกิดขึ้นจริงเป็นคนละเรื่อง คุณต้องทดลอง เพราะการทดลองทำให้เกิดสิ่งใหม่เสมอ

ผมมาใช้ชีวิตกลางดง เพื่อเพาะเมล็ดทุกชนิด ทดลองและตั้งคำถาม ถ้าหาคำตอบไม่ได้ก็ดูอินเตอร์เน็ต เว็บไทยลอกข้อมูลกันมาใช้ไม่ได้ ก็ดูเว็บฝรั่ง ต้องรู้ให้ได้ในแต่ละเรื่อง ผมทดลองอยู่หนึ่งปี เมื่อผมปลูกผักไม่เหมือนใครได้แล้ว  ถ้าผมยังอยู่กลางดง ไม่มีใครมาหาจอน นอนไร่หรอก 

จอน นอนไร่ เป็นที่รู้จักได้อย่างไร 

คุณต้องรู้ว่า ไม่มีใครมาหาผม เพราะต้นหอม ผักชี เขามาหาผม เพราะผมมีกระหล่ำปลีใหญ่ๆ มะเขือเทศญี่ปุ่นพันธุ์ที่หวานที่สุด มีผักประหลาด ๆ เมื่อเขามาแล้ว ตอนกลับไปจากไร่ผม เขาจะเอาผักชี ต้นหอมไปด้วย และผมย้ายจากบ้านกลางดง มาเช่าที่ดินติดถนนหนึ่งไร่ แถวเขาใหญ่ ผมเขียนป้ายใหญ่ๆ ว่าจอน นอนไร่ 

ผมเป็นนักทดลอง ปีแรกๆ ผมไม่มีรายได้จากการเกษตรเลย ผมลองปลูกผักที่คนบอกว่าปลูกยาก  ผมปลูกกระหล่ำปลีที่คนส่วนใหญ่ใช้สารเคมีร้อยเปอร์เซ็นต์ แต่ผมไม่ใช้ และใหญ่ด้วย ผมใช้หลักการว่า ไม่แปลก ไม่ปลูก

เห็นบอกว่ามีสโลแกน “ไม่แปลก ไม่ปลูก” ?    

เมื่อปีที่แล้ว ผมมีชื่อเรื่อง “ไม่หวาน ปาทิ้ง” ผมคิดว่า ในโลกนี้มีช่องว่างเสมอ ทางการเกษตร คนที่เป็นนักคิดจะไม่ลงมือทำ คนที่ปลูกก็ไม่ใช่นักคิด ผมเป็นทั้งนักคิดและนักทำ เมืองนอกผักออร์แกนิกแพงมาก และดีจริงๆ ผมปลูกผักโตๆ และไม่ใช้สารเคมี ซึ่งไม่มีคนทำ 

ถ้าจะปลูกพืชผักให้ผลิตผลโตๆ เหมือนเมืองนอก โดยไม่ใช้สารเคมี คุณทำยังไง

ถ้าเข้าใจเรื่องดิน น้ำ ลม ไฟ ก็จะเข้าใจ ต้องทำดินให้ดีก่อน ถ้าดินไม่ดี ก็ไม่มีวันปลูกต้นไม้ได้ดี หลังจากทำดินให้ดีแล้ว ผมปลูกต้นไม้เหมือนมันเป็นลูกผม  ผมเองก็ไม่ชอบกินข้าวผัดทุกวัน ต้นไม้ก็เหมือนกัน 

    ผมทดลองทำปุ๋ยหมักต่างๆ นานาให้ต้นไม้กิน ต้นไม้ไม่ได้ชอบขี้วัวขี้หมูทั้งหมด แม้ขี้ไก่จะไม่ถูกกับมัน แต่ให้สักครั้ง ผักก็สะดุ้ง ใหญ่บึ่มเลย มันดีใจ แต่ให้บ่อยไม่ได้ เพราะมันไม่เคยกินมาก่อน เรื่องนี้ผมสังเกตเอา ถ้าให้กินขี้ไก่ต่อไปเรื่อยๆ ก็มีปัญหา  ผมก็ทำความเข้าใจกับสิ่งที่ทำ เหมือนงานโฆษณา ผมต้องเป็นหนึ่งเดียวกับพืชผัก ผมใกล้ชิดกับมันมาก 

สูตรปุ๋ยหมักที่ทำให้พืชโตมี 20-30 สูตร ผมก็เลยลองหมักปุ๋ยสูตรแปลกๆ ลองข้ามสูตร เอาสูตร 1 รวมกับสูตร 5 บางทีอยากให้พืชที่ปลูกมีรสหวาน ก็ยุบสูตรบางอย่าง ต้องกล้าๆ ทำ

ปีที่ 4 ของจอน นอนไร่ พัฒนาไปถึงไหน   

  ส่วนที่เหนื่อยหนัก ผมไม่ทำ อย่างขุดดิน มันเหนื่อยเกินไป ผมก็จ้างคนสองคน แต่ผมจัดการทั้งหมดในไร่ ผมไม่เก่งหรอก แต่ผมคิดว่า ถ้าผมไม่เริ่มทำอะไรด้วยตัวเอง ผมจะบอกคนอื่นได้ยังไง เวลามีคนมาเรียนรู้ที่นี่ ผมจะบอกว่า จงปลูกในสิ่งที่คุณชอบกินก่อน เบื้องต้นอยากเห็นแก่เงิน ผมแนะให้ปลูกผักสลัดก่อน เพราะไม่มีศัตรูพืชในผักสลัดมียางชนิดหนึ่งที่หนอนเกลียด เวลาผมปลูกผัก ผมก็คิดว่าจะทำยังไงให้อร่อย กินแล้วปลอดภัยกว่าเกษตรกรรายอื่นทำ

  อีกอย่างผมมีความสุขที่จะให้แม่ยาย แม่ผม กินผักของผม ถ้ามีคนบอกว่าอร่อย ผมก็มีความสุข เวลาแม่บอกว่า อยากกินผักชนิดไหน ผมก็ปลูกให้ อย่างเพื่อนคนหนึ่ง บอกว่า ไปอยู่อังกฤษ อยากกินผักเคล ในเมืองไทยหายาก ผมก็ปลูกให้ ตอนนี้ผมยังทำงานบริษัทโฆษณาเล็กๆ อยู่ เพื่อเอาเงินมาทำการเกษตร จอน นอนไร่ยังไม่อยู่ตัว คงอีกสักพัก 

ในไร่ของคุณ ปลูกพืชผักต่างประเทศมากน้อยเพียงใด

     เมล็ดพันธุ์จากต่างประเทศที่ผมเอามาปลูกมีประมาณ 90 เปอร์เซ็นต์  ผมชอบแหกกรอบ แต่ผมบอกทุกคนว่า คุณต้องเรียนรู้กรอบก่อน ผมพยายามแหกกรอบนอกฤดูกาล บางอย่างไม่สำเร็จ ก็เก็บไว้ก่อนอย่างกระหล่ำส้ม ไร่ข้างๆ ปลูกแครอทสีส้ม ผมปลูกแครอทสีเหลือง สีม่วง เวลานำไปขายก็ขายด้วยกัน สังคมเกษตรต้องเอื้อกัน

เห็นบอกว่า จอน นอนไร่ มีแฟนคลับด้วย

ผมดีใจที่ผมมีแฟนคลับเกษตรกรรุ่นใหม่ ซึ่งเป็นคนต่างจังหวัด หลายคนมาหาที่ไร่ เราคุยกันเพื่อให้เขาคิดต่อ ผมบอกว่า ปลูกอะไรไม่สำคัญเท่าวิธีคิด ผมเชื่อในเรื่องความพอเพียงและ โมเดลเล็กๆ เมื่อผมทดลองจนรู้แล้วค่อยขยาย อีกอย่างการสอนให้คิดเป็นสิ่งสำคัญกว่าการแจกเมล็ดพันธุ์ ใครมาหาผม แล้วอยากเรียนรู้จริงๆ ผมสอนให้ แต่ถ้าเอาไปทำเพื่อการค้าผมจะไม่สอน ผมดูคนออก

ล่าสุดคุณเข้ามาจัดสวนให้ช่างชุ่ย ?     

    ผมลองปลูกต้นไม้แปลกๆ ทานตะวันสีแดง ฟักทอง 7 ต้น ๆ ละพันธุ์ แตงโมยักษ์ แตงโมญี่ปุ่น อีกอย่างผมไม่ได้แหกกฎแบบมัวๆ ต้องสร้างสภาพแวดล้อมให้เหมาะ นอกจากพืชผักต่างๆ เพื่อให้คนได้เรียนรู้ ผมยังปลูกพืชผักสวนครัวชุดเล็กๆ แบบบ้านๆ อย่างชุดระยำ (เครื่องต้มยำ -ใบมะกรูด ตะไคร้ พริก ฯลฯ)