ปราชญ์รุ่นใหญ่ ชี้3ดี โครงการดีแต่คนทำไม่ดี

 จากกรณีปราชญ์ชาวบ้านใน จ.กาฬสินธุ์ โวยปราชญ์โครงการ 3 ดี ส่อผลาญงบประมาณแผ่นดินหลายสิบล้าน สาเหตุไม่ต่อยอดศูนย์ปราชญ์ต้นแบบ แต่กลับจัดตั้งศูนย์ปราชญ์หน้าใหม่ มาจัดซื้อครุภัณฑ์ทางการเกษตร เรียกร้อง ปปท. สตง. และ ปปช.ตรวจสอบ ตามข่าวที่เสนอแล้วนั้น

ล่าสุดเมื่อวันที่ 13 พฤษภาคม 2560 ที่สำนักงานสถาบันปราชญ์ภูมิปัญญาชาวบ้าน เลขที่ 61 หมู่ 10 บ้านไทรงาม ต.นิคมห้วยผึ้ง อ.ห้วยผึ้ง จ.กาฬสินธุ์ นายชาญยุทธ นันแก้ว อายุ 75 ปีในฐานะปราชญ์ศูนย์เรียนรู้เพาะลูกปลาแบบธรรมชาติ และปราชญ์ศูนย์ปฏิบัติการเรียนรู้ภูมิปัญญาท้องถิ่น เครือข่ายศูนย์รักษาภูมิปัญญาท้องถิ่น และกลุ่มภูมิปัญญาฟาร์มประมงพื้นบ้าน เปิดเผยการได้เข้ามามีส่วนร่วมในคณะทำงานโครงการ 3 ดี คนดี สุขภาพดี รายได้ดี หรือ Kalasin Happiness Model ตั้งแต่แรกเริ่มต้นโครงการเมื่อปี 2555 โดยมีศูนย์ปราชญ์เครือข่ายทุกสาขาใน 18 อำเภอ ประมาณ 149 แห่ง ทั่วจังหวัด

นายชาญยุทธ กล่าวว่า โครงการ 3 ดีเป็นอีกหนึ่งโครงการตามแผนยุทธศาสตร์พัฒนาจังหวัด ที่หวังให้ทุกภาคส่วนมีส่วนร่วมในการพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานและยกระดับคุณภาพชีวิตของประชาชนให้ดีขึ้นในทุกๆด้าน โดยเฉพาะการเป็นคนดี สุขภาพดีและรายได้ดี ทั้งนี้ได้รับงบประมาณจากจังหวัดและการสนับสนุนจากสำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ (สปสช.) เขต7 ขอนแก่นปีละประมาณ 20 ล้านบาท ส่วนตัวมองว่าเป็นโครงการที่ดีมาก การขับเคลื่อนที่ผ่านมา จากการประเมินผลสำเร็จในระดับหนึ่ง ซึ่งหากมีการต่อยอดและขยายผลตามแนวทางที่วางกรอบไว้ จะประสานประโยชน์สุขอย่างยั่งยืนให้กับพี่น้องประชาชน ให้เป็นคนดี สุขภาพดี รายได้ดี ตามวัตถุประสงค์ของโครงการ

โครงการ 3 ดี ได้มีการยกระดับศูนย์เรียนรู้ชุมชนที่มีอยู่เดิม ขึ้นเป็นศูนย์ฯของโครงการ 3 ดีอำเภอละ 1 แห่ง โดยในแต่ละศูนย์สามารถเป็นห้องเรียนในการดำเนินชีวิตของการเป็นคนดี สุขภาพดี รายได้ดี แบบเบ็ดเสร็จ มีการกำหนดตารางการประชุมอย่างต่อเนื่องเป็นระยะ ก่อนที่จะมีการขยายเครือข่ายและเปิดศูนย์ปราชญ์ 3 ดีแห่งใหม่ขึ้นอีกหลายแห่ง ใน 18 อำเภอของ จ.กาฬสินธุ์ จึงมีศูนย์ปราชญ์ 3 ดีทั้งเก่าและใหม่ รวมทั้งเกิดแหล่งเรียนรู้ต่างๆรวมประมาณ 149 แห่ง

ตนในฐานะปราชญ์ศูนย์เรียนรู้เพาะลูกปลาแบบธรรมชาติ และปราชญ์ศูนย์ปฏิบัติการเรียนรู้ภูมิปัญญาท้องถิ่น เครือข่ายศูนย์รักษาภูมิปัญญาท้องถิ่น และกลุ่มภูมิปัญญาฟาร์มประมงพื้นบ้าน ล่าสุดได้รับการยกสถานะเป็นสำนักงานสถาบันปราชญ์ภูมิปัญญาชาวบ้าน และได้รับการคัดเลือกเป็นกรรมการธรรมาภิบาล จ.กาฬสินธุ์ จึงได้มีโอกาสไปประชุมและเป็นวิทยากรอบรมชาวบ้าน ร่วมกับคณะกรรมการ 3 ดีระดับจังหวัดและอำเภอ จนครบทุกแห่ง

นายชาญยุทธ กล่าวอีกว่า จากการขับเคลื่อนโครงการ 3 ดีในระยะหลัง ที่พบว่ามีการจัดตั้งศูนย์ปราชญ์ 3 ดี โดยมีการจัดซื้อครุภัณฑ์ วัสดุ อุปกรณ์ต่างๆมาประจำศูนย์ฯ ทั้งพันธุ์โค กระบือ เครื่องสีข้าวกล้อง รถแทรกเตอร์ไถนา เครื่องอัดฟางแห้ง รวมทั้ง โต๊ะ เก้าอี้ เต้นท์ เครื่องเสียง หรืออื่นๆนั้น ไม่ว่าจะเป็นการจัดซื้อจัดจ้างรูปแบบใด ตนและปราชญ์หลายคนมีความเห็นว่า ไม่สอดคล้องกับแนวทางของปราชญ์ชาวบ้าน และสิ่งของที่จัดงบประมาณซื้อมานั้น ไม่ใช่ตัวชี้วัดที่จะนำไปสู่การเป็นคนดี สุขภาพดี รายได้ดี เหมือนอย่างที่ปราชญ์ชาวบ้านทำกันมานาน เพราะงบประมาณที่ได้รับการจัดสรรปีละ 20 ล้าน ส่วนมากละลายไปกับการจัดประชุม และจัดซื้อครุภัณฑ์ ซึ่งเท่ากับเป็นการเอื้อประโยชน์ให้กับผู้รับเหมา ไม่ได้สร้างมูลค่าเพิ่มทางจิตใจ นำไปสู่การเป็นคนดี สุขภาพดี รายได้ดี เหมือนศูนย์ปราชญ์ชาวบ้าน หรืออย่างที่ปราชญ์ชาวบ้านรุ่นบุกเบิกทำกันมาเป็นเวลา 30-40 ปี เพราะปราชญ์ชาวบ้านเราทำกันแบบพอเพียง พออยู่พอกิน ก่อนที่จะงอกเงยเป็นศูนย์ปราชญ์ที่มีพร้อมอย่างที่เห็น ไม่จำเป็นต้องตั้งงบประมาณสูงๆ และจัดซื้อจัดจ้างให้เปลืองงบประมาณแผ่นดิน อย่างที่ทำๆกันอยู่ ภาพที่เกิดขึ้นจึงไม่ต่างกับคำว่าโครงการดี แต่คนทำไม่ดี

จากการที่ได้ไปเห็นศูนย์ปราชญ์ 3 ดีที่ตั้งขึ้นใหม่หลายแห่ง และจากการที่มีชาวบ้านร้องเรียนเข้ามาที่คณะกรรมการธรรมาภิบาลจำนวนมาก ซึ่งส่วนมากจะเป็นการแจ้งเบาะแสการทุจริตเชิงนโยบายของข้าราชการระดับสูงบางคน ที่เขียนโครงการและให้มีการจัดซื้อจัดจ้าง ส่อเอื้อประโยชน์กับผู้รับเหมา ซึ่งเรามีข้อมูลในมือครบถ้วนแล้วว่ามีใครอยู่เบื้องหลังบ้าง ในส่วนนี้ได้ทำหนังสือแจ้งไปยังภาคส่วนที่เกี่ยวข้อง เพื่อให้มีการเร่งรัดตรวจสอบโครงการ โดยล่าสุดจะมีคณะกรรมการจาก สปสช.ร่วมกับ ปปท. สตง. และ ปปช. ลงพื้นที่ตรวจสอบ เพื่อความโปร่งใส และเอาผิดทางวินัยกับข้าราชการที่เกี่ยวข้องในเร็วๆนี้