ส่งท้ายก่อนได้ เดอะ เฟซฯ คนที่ 3 เราได้อะไรจากรายการนี้ ?

     โดยเฉพาะอย่างยิ่งในทวิตเตอร์แล้วแอซแท็กรายการจะติดอยู่ในความนิยมทุกสัปดาห์  รายการนี้ไม่ได้เพียงแค่สร้างความบันเทิงชั่วคราวเท่านั้น  แต่สำหรับรายการเดอะ เฟซ ไทยแลนด์ยังคงเหมือนกับสื่อที่ได้รับความนิยมและมีอิทธิพลกับผู้ชมอย่างมาก  จนสามารถสร้างวาทกรรมหรือวลีเด็ด ๆ ที่พูดกันทั่วบ้านทั่วเมืองได้  ลองมาดูกันว่านอกจากความบันเทิงแล้วเราได้อะไรจากรายการนี้

• การจัดสัดส่วนความสนุกและเนื้อหาสาระของงานเป็นสิ่งสำคัญและทำให้งานดูน่าสนใจ

      หากใครได้ติดตามรายการเดอะ เฟซ ไทยแลนด์มาตั้งแต่เมื่อซีซั่นที่ 1 จนถึงทุกวันนี้หรือแม้แต่เคยดูซีซั่นที่ 2 แล้วมาติดตามต่อ มักจะพูดกันในทำนองที่ว่ารายการดูไม่สนุกเท่าที่ผ่านมา  และดูเหมือนว่าซีซั่นที่ 2 จะเป็นสัดส่วนที่ลงตัวมากที่สุดแล้ว  คือหากแบ่งแล้วในรายการนี้มีความน่าสนใจที่ผู้คนติดตามอยู่ 2 ส่วนคือ การเรียนเพื่อเพิ่มประสบการณ์ให้เป็นนางแบบมืออาชีพได้ซึ่งมักจะปรากฎในช่วง “มาสเตอร์ คลาส (Master Class)” ขณะเดียวกันอีกส่วนหนึ่งที่ผู้ชมให้ความสนใจคือ “ความดราม่าของรายการ”  ไม่ว่าจะเป็นการปะทะ ตัดพ้อ หรือเศร้าโศกเสียใจก็ตาม  อาจเรียกได้ว่าเป็นความบันเทิงที่ผู้ชมชื่นชอบเป็นอย่างมาก

       ทั้งสองส่วนนี้มีอยู่ในรายการเดอะ เฟซ ไทยแลนด์มาทุกซีซั่นเพียงแต่มีน้ำหนักไม่เท่ากัน  โดยหากได้ดูทั้งหมดแล้วจะเห็นว่าในซีซั่นหนึ่งมีน้ำหนักด้านความรู้ความสามารถเพื่อเป็นนางแบบเยอะกว่าความดราม่าของรายการ ภาพรวมของรายการในซีซั่นที่หนึ่งจึงเน้นสาระมากที่สุด  และเมื่อเข้าสู่ซีซั่นที่สองเริ่มมีความดราม่าเพิ่มมากขึ้นพร้อมกับประสบการณ์การเล่นเกมที่เจนจัดมากขึ้นของเมนเทอร์  จึงทำให้เกมนี้เริ่มมีสีสันทั้งความพูดคำจาในรายการและการเลือกให้ลูกทีมกราบในห้องมืดจึงถูกพูดถึง  จนดูเหมือนว่าจะเป็นซีซั่นที่มีส่วนผสมดีที่สุดในบรรดาที่ผ่านมา ส่วนซีซั่นล่าสุดในปีนี้จึงมีสูตรใหม่มาลองด้วยความดราม่าเพิ่มมากขึ้นกว่าสาระและทักษะต่าง ๆ ผู้ชมพูดเป็นเสียงเดียวกันว่าน้อยลง

• คำว่า “แม่” ในรายการคือใคร

การผลิตวลีเด็ด ประโยคดังทั้งหลายล้วนเป็นสิ่งที่รายการนี้ได้มอบไว้ให้กับสังคม  ซึ่งที่สำคัญที่สุดคือการนำวาทกรรมความเป็นแม่มาในหลายบริบทมากขึ้นของซีซั่นนี้  เมื่อวาทกรรมของแม่ยกให้กับเมนเทอร์ทั้ง 4 คนในรายการแล้ว  ย่อมนิยามให้สมาชิกในแต่ละทีมอีก 15 คนเป็นลูก ๆ ของคุณแม่คนต่าง ๆ  โดยลูกเกด-เมทินี กิ่งโพยม พูดถึงคำว่าแม่ในรายการเดอะ เฟซว่า

“มันน่าจะเกิดจากคนดูที่อยู่ดี ๆ เมนเทอร์ทุกคนก็เป็นคุณแม่ สมัยนี้เกดเดินไปไหนก็มีคนเรียกคุณแม่ขา กลายเป็นคนมองเราเหมือนคุณแม่ไม่ใช่เมนเทอร์แล้ว มันก็เลยติดมาจากนั้น อีกเหตุผลหนึ่งสำหรับเกดเพราะว่ามันเหมือนมากกว่าเมนเทอร์ คือเราจะมีกิจกรรมทำอยู่ด้วยกันค่อนข้างจะเยอะนอกเวลารายการ เพราะฉะนั้นเด็ก ๆ ก็จะเลยรู้สึกว่าเราเป็นแม่อีกคนหนึ่งของเขา”

เมื่อเจาะจงมาที่ความเป็นแม่ในรายการให้ลึกมากยิ่งขึ้น  คำว่าแม่ของเมนเทอร์ในรายการนี้อาจแตกต่างกันในแต่ละช่วงกล่าวคือ  ในช่วงกิจกรรมมาสเตอร์ คลาสความเป็นแม่ของเมนเทอร์เปรียบเสมือนพ่อแม่ที่ต้องหล่อหลอมเลี้ยงดูให้ลูกทีมทุกคนมีทักษะ มีความพร้อมสำหรับสนามการแข่งขัน  คำว่าแม่ในที่นี้จึงเสมือนผู้ให้ ผู้ผลักดัน  ขณะที่เมื่ออยู่ในช่วงของการแข่งขันหรือ Campaign บทบาทของแม่กลับกลายมาเป็นโค้ชที่ต้องเคี่ยวเข็ญงานและให้ลูกทีมของตนเองมีผลงานที่ดีที่สุดในการแข่งขัน  รวมทั้งอยู่รอด  ไม่ว่าจะต้องใช้เทคนิคใดก็ตาม  มาจนถึงความเป็นตัวแม่ที่ต้องผุดเทคนิค กลยุทธ์ ไม้ตายต่าง ๆ ออกมาใช้เพื่อช่วงชิงผลประโยชน์ได้มากที่สุดแก่ทีมตนเอง จึงจะเห็นได้ว่าตัวแม่ในที่นี้มีความหมายต่างกับคำว่าแม่ที่กล่าวมาก่อนหน้า  และยิ่งชัดเจนยิ่งขึ้นเมื่อลูกเกดสรุปรวบความแม่ของเธอในรายการนี้ว่า

 “เกดมีหน้าที่ที่จะปกป้องเขา เกดเป็นเมนเทอร์เขา เกดเป็นครูเขา เกดเป็นโค้ชของเขา เกดเป็นแม่ของเขา เพราะฉะนั้นแน่นอนเกดจะต้องพยายามปกป้องเขาไม่ว่าจะมีอะไรเข้ามาต้องดูแลเขา”

      แต่ถึงอย่างไรความเป็นแม่ที่เกิดขึ้นผู้เขียนจึงยังย้ำว่า  มีทั้งในความหมายของการเป็นแม่คนและการเป็นตัวแม่ที่เก๋าเกมอยู่ ขณะเดียวกันลูกเกดยังสรุปสั้น ๆ ง่ายสำหรับการแลกเปลี่ยนเรื่องความเป็นแม่ในรายการเดอะ เฟซนี้ว่า “สรุปก็คือว่าห้ามมาแตะลูกฉัน! (พร้อมสะบัดชุดและหัวเราะ)  ยังไงก็คือแม่ ก็คือ Mother” จากเพียงคำพูดติดปากคำว่าแม่นี้เอง  ดูเหมือนจะเป็นแค่วลีฮิตแต่อย่างไรคำนี้ยังมีลำดับชั้นที่มีความหมายแตกต่างกัน หากจะใช้อย่าไงรแล้วควรเข้าใจความหมายให้ดี เพราะแค่แม่ในเดอะ เฟซยังอาจมีนัยยะที่ต่างกันไปได้