ชุดตรวจคัดกรองเชื้อไวรัสร้าย 3 ชนิดในฟาร์มสุกร

ชุดตรวจคัดกรองเชื้อไวรัสร้าย 3 ชนิดในฟาร์มสุกร

SMART 3T ผลงานวิจัยไทยรางวัลเหรียญทองเกียรติยศ Geneva Invention 2017 ลดความสูญเสียในฟาร์มสุกรจากเชื้อไวรัสร้าย 3 ชนิด ตรวจคัดกรองหาการติดเชื้อในสุกรป่วยก่อนลุกลาม เพียงใช้ตัวอย่างจากสารคัดหลั่ง เช่น เลือด ปัสสาวะหรือน้ำลาย รู้ผลได้ใน 1 ชั่วโมง

โรคระบาดเป็นอุปสรรคที่สำคัญที่สุดในการทำอาชีพการเลี้ยงสัตว์ เพราะเมื่อเกิดขึ้นจะทำให้สูญเสียอย่างมหาศาล เกษตรกรจะประสบกับภาวะขาดทุนหรือเกิดภาวะล้มละลายได้ โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ถ้าโรคนั้นเกิดจากเชื้อไวรัสที่มีการแพร่กระจายเชื้อได้อย่างรวดเร็วหลายช่องทาง เช่น ทางน้ำลาย อุจจาระ เลือด เป็นต้น ดังนั้น การตรวจสอบหาเชื้อโรคที่รวดเร็วจึงมีความสำคัญมาก เพื่อที่จะดำเนินการป้องกันปัญหาที่จะลุกลาม ซึ่งขั้นตอนนี้ถ้าทำได้ช้าก็จะไม่สามารถควบคุมความเสียหายได้

โดยทั่วไปนั้น การตรวจหาเชื้อโรค มักจะใช้วิธีการเก็บตัวอย่างด้วยการเจาะเลือดหรือการเก็บน้ำลาย ผ่านด้วยขั้นตอนการเก็บรักษาและขนส่ง เพื่อมาตรวจที่ห้องปฏิบัติการ (LAB) ซึ่งระยะเวลากว่าที่จะทราบผลต้องใช้เวลาประมาณ 1 สัปดาห์ ทำให้การดำเนินการภาคปฏิบัติด้านการแก้ไขนั้นก็จะช้าเกินไป

ทำอย่างไรจึงจะสามารถตรวจพบการติดเชื้อโรคของสัตว์ให้ได้อย่างรวดเร็ว? เพื่อที่จะสามารถควบคุมการระบาดของโรค อีกทั้งลดความเสียหายของเกษตรกรได้

นวัตกรรมตอบโจทย์!!
“นวัตกรรม SMART 3T ในฟาร์มอัจฉริยะสำหรับฟาร์มปศุสัตว์” คือ ผลงานตอบโจทย์นี้ได้อย่างลงตัว เนื่องจาก “ใช้ง่าย รู้ผลเร็ว และแม่นยำ” ใช้เพียงชุดตรวจสอบและแผ่นทดสอบ รู้ผลได้ใน 1 ชั่วโมงและยิ่งไปกว่านั้นสามารถตรวจเชื้อไวรัสสำคัญที่ก่อโรครุนแรงในฟาร์มสุกรได้ถึง 3 โรค ได้แก่ 1.) PRRS - เพิร์ส (PORCINE RESPIRATORY and REPRODUCTIVE SYNDROME) ไวรัสชนิดนี้ทำก่อโรคที่ระบบหายใจและระบบสืบพันธุ์ของสุกร 2.) PED – พีอีดี (PORCINE EPIDEMIC DIARRHEA) คือ โรคท้องร่วงติดต่อในลูกสุกร ที่ทำให้ลูกสุกรตายยกครอก และ 3.) CIRCO ชนิด 2 (PCV2-PORCINE CIRCO VIRUS type2) เชื้อไวรัสตัวนี้มักพบร่วมกับเชื้อไวรัสเพิร์ส ซึ่งเชื้อเพิร์สจะทำให้ระบบภูมิคุ้มกันของสุกรบกพร่อง โดยเชื้อเพิร์สจะติดต่อด้วยการหายใจและการสืบพันธุ์ในสุกร และมักพบร่วมกับไวรัส CIRCO (PCV2) ซึ่งติดได้ง่ายขึ้นกว่าปกติ จากการเลี้ยงสุกรจำนวนมากในเล้าเดียวกัน สุดท้ายแล้วไวรัสทั้ง 3 ชนิดนี้ ทำให้ฟาร์มสุกรสูญเสียมูลค่าทางเศรษฐกิจอย่างมหาศาล

สำหรับขั้นตอนการทำงานเพียงใช้ตัวอย่างจากสารคัดหลั่ง เช่น เลือด ปัสสาวะหรือน้ำลาย หยดลงบนชุดทดสอบ และผลการตรวจวินิจฉัยนั้นจะถูกส่งผ่าน "Reader Application" บนมือถือ เข้าสู่ฐานข้อมูลของ "SMART FARM" ที่ระบบ Cloud Smart Farm ที่รวบรวมฐานข้อมูลไว้จำนวนมาก ผลการตรวจนี้เป็นการตรวจคัดกรองเบื้องต้น (Screening Test) ที่สะดวกและรวดเร็วมากขึ้นกว่าวิธีการเดิม โดยตัดขั้นตอนการขนส่งและการตรวจเชื้อไวรัสในห้องปฏิบัติการไปได้ทำให้ประหยัดทั้งเวลาและค่าใช้จ่าย ซึ่งจะส่งผลโดยตรง ต่อการควบคุมโรคระบาด และลดสูญเสียได้อย่างมีประสิทธิภาพ

ผลงานคนไทยเพื่อเกษตรกรไทย
“นวัตกรรม SMART 3T” เป็นผลงานวิจัยของคนไทยที่ได้รับรางวัลเหรียญทองเกียรติยศ ซึ่งเป็นรางวัลสูงสุดของการประกวดสิ่งประดิษฐ์ International Exhibition of Inventions Geneva (Geneva Invention 2017) ครั้งที่ 45 ณ กรุงเจนีวา สวิตเซอร์แลนด์ ถือได้ว่าเป็นงานใหญ่ระดับโลกที่มีผลงานนวัตกรรมมากกว่า 600 ผลงาน จาก 40 กว่าประเทศทั่วโลก เข้าร่วมการประกวดครั้งนี้

ดร.ธีระพล ถนอมศักดิ์ยุทธ ผู้บริหารเครือเจริญโภคภัณฑ์ เล่าว่าผลงานนี้เกิดจาก "Innovation system" ที่ต้องการให้งานของนักวิจัยสามารถนำมาใช้ประโยชน์ได้จริงในวงกว้าง ไม่ว่าจะเป็นนักวิจัย เกษตรกร หรือภาคธุรกิจ ผลงานนี้จึงเป็นการทำงานร่วมกันของ 5 สถาบัน/หน่วยงาน ประกอบด้วย มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย สถาบันการจัดการปัญญาภิวัฒน์ TRUE และ CPF ซึ่งช่วยตรวจโรคสำคัญในสัตว์และในคนได้ถึง 3 ค่า แต่ละค่าจะถูกแทนที่ด้วยชนิดของสัตว์ ของเชื้อ หรือสายพันธุ์ของสิ่งมีชีวิตอื่นๆได้ ซึ่งแน่นอนว่าจะสามารถพัฒนาต่อยอดไปตรวจโรคในโค กระบือ หรือสัตว์ปีก ตลอดจนโรคพืช หรืออื่นๆ ได้อีกในอนาคต

นายไพบูลย์ นารัตน์ รองกรรมการผู้จัดการ สายธุรกิจสุกร บริษัท เจริญโภคภัณฑ์อาหาร จำกัด (มหาชน) หรือซีพีเอฟ กล่าวว่าผลงานชิ้นนี้อยู่ระหว่างการนำไปทดสอบใช้จริงในฟาร์มสุกร ซึ่งถ้าผลลัพธ์ที่ได้เป็นไปตามคาดการณ์จะสามารถขยายผลไปสู่การเผยแพร่ให้เกษตรกรผู้เลี้ยงสุกรนำไปใช้ต่อไป เป็นประโยชน์อย่างมากต่อเกษตรกรไทยทั้งประเทศ ทั้งเป็นส่วนหนึ่งของการคิดค้นนวัตกรรมตามยุทธศาสตร์ซีพี 4.0 ที่กำลังพัฒนาเข้าสู่ยุคดิจิทัล โดยการพัฒนาและสร้างสรรค์นวัตกรรมที่ทันสมัย เพื่อสร้างคุณค่าทางธุรกิจและพัฒนาสังคมอย่างยั่งยืน