SUNFLOW ปั๊มน้ำพลังแสงอาทิตย์ เนคเทคคิดค้นสู้ภัยแล้ง

ด้วยปัญหาภัยแล้งที่นับวันจะทวีความรุนแรงประกอบกับความต้องการใช้พลังงานทดแทนมากขึ้น ศูนย์เทคโนโลยีอิเล็กทรอนิกส์และคอมพิวเตอร์แห่งชาติ (เนคเทค) สำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ (สวทช.) กระทรวงวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี โดยห้องปฏิบัติการวิจัยเทคโนโลยีอิเล็กทรอนิกส์กำลังและผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรมได้วิจัยและพัฒนาเทคโนโลยีสูบน้ำแบบประหยัด Solar Pump Inverter หรือ ที่รู้จักกันในชื่อ SUNFLOW เป็นอินเวอร์เตอร์สำหรับ ปั๊มน้ำที่ไม่ต้องใช้ร่วมกับแบตเตอรี่ สามารถทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพแม้ว่าจะต้องเผชิญกับความเข้มแสงอาทิตย์ ที่ไม่แน่นอน โดยใช้แผงโซล่าเซลล์เริ่มต้นเพียงจำนวน 2 แผง และเพิ่มขึ้นไปจนถึง10 แผงตามกำลังขับ ด้วยระบบ MPPT (Maximum Power Point Tracking) มีขนาดกำลัง 0.5 – 3 แรงม้า ช่วยประหยัดและลดต้นทุนในการใช้พลังงาน เหมาะกับการใช้งานกลางแจ้ง พร้อมระบบป้องกันความเสียหายจากฟ้าผ่า การกันฝุ่นกันน้ำตามมาตรฐาน IP65 ซึ่งได้รับการจดสิทธิบัตรแล้ว

ปัจจุบันเนคเทค/สวทช. ได้อนุญาตให้ใช้สิทธิกับ บริษัท ลีโอนิคส์ จำกัด บริษัท ซอนเนอร์ เอ็นเนอร์จี กรุ๊ป จำกัด และบริษัท เอเซียนโซลาร์ จำกัด เพื่อนำไปดำเนินการในเชิงพาณิชย์ ตามนโยบายเร่งด่วนของชาติ เรื่องการป้องกันและบรรเทาปัญหาภัยแล้งในปี 2560 เนคเทค/สวทช. ได้รับการสนับสนุนจากกรมพัฒนาพลังงานทดแทนและอนุรักษ์พลังงาน และกองทุนเพื่อส่งเสริมการอนุรักษ์พลังงาน กระทรวงพลังงาน ให้ดำเนินโครงการติดตั้งทดสอบระบบสูบน้ำพลังงานแสงอาทิตย์ประสิทธิภาพสูงด้วยอินเวอร์เตอร์แบบต่อตรงจำนวน 3 จุด โดยมีเป้าหมายในการใช้พลังงานทดแทนเพื่อการสูบน้ำเข้าระบบประปาหมู่บ้าน และสูบน้ำเพื่อใช้ในพื้นที่ทางการเกษตร

ในปี 2560 คณะทำงานได้ดำเนินงานตามโครงการติดตั้งทดสอบระบบสูบน้ำพลังงานแสงอาทิตย์ประสิทธิภาพสูง ด้วยอินเวอร์เตอร์แบบต่อตรง ได้ดำเนินการแล้วเสร็จจำนวน 3 จุดประกอบด้วย จุดที่ 1 บ้านหนองปื๊ด ตำบลดงขี้เหล็ก อำเภอเมือง จังหวัดปราจีนบุรี เพื่อการเกษตรธุรกิจไม้ล้อม จุดที่ 2 ศูนย์การเรียนรู้เศรษฐกิจพอเพียงตามแนวพระราชดำริ ตำบลพรหมนิมิต อำเภอตาคลี จังหวัดนครสวรรค์ เพื่อการสูบน้ำบาดาลเพื่อใช้ทางด้านเกษตรกรรม และจุดที่ 3 สำนักทรัพยากรน้ำบาดาลเขต 2 อำเภอเมือง จังหวัดสุพรรณบุรี เพื่อการสูบน้ำบาดาลไปเก็บที่แท็งก์น้ำ และเป็นจุดปล่อยน้ำให้กับรถขนน้ำประปาให้กับหมู่บ้าน

ศูนย์การเรียนรู้บ้านหนองปื๊ด ต.ดงขี้เหล็ก อ.เมือง จ.ปราจีนบุรี เป็นตัวอย่างการแก้ไขปัญหาภัยแล้งด้วยเทคโนโลยีของคนไทย และเป็นการแก้ไขปัญหาได้อย่างยั่งยืน แสดงให้เห็นถึงความสำเร็จที่เกิดจากความต้องการและความร่วมมือร่วมใจของคนในชุมชนอย่างแท้จริง ประชาคมได้ร่วมกันวางระบบท่อส่งน้ำจากแหล่งน้ำธรรมชาติ ส่งไปยังสวนเกษตรบนพื้นที่สูง ด้วยเครื่องสูบน้ำพลังงานไฟฟ้า และรักษาเสถียรภาพแรงดันน้ำด้วยระบบแอร์แว ทีมนักวิจัยเนคเทคได้นำ SUNFLOW ซึ่งเป็นอินเวอร์เตอร์ สำหรับปั๊มน้ำประสิทธิภาพสูงมาติดตั้งร่วมกับชุดพลังงานแสงอาทิตย์ กรมพัฒนาพลังงานทดแทนและอนุรักษ์พลังงาน และกองทุนเพื่อส่งเสริมการอนุรักษ์พลังงานได้ให้การสนับสนุนงบประมาณ นอกจากนี้แล้วทีมนักวิจัยของเนคเทคจัดให้มีการอบรมและให้คำแนะนำชาวบ้านให้นำแผงโซล่าเซลล์เก่าที่ได้รับแจกมาเมื่อประมาณ 10 กว่าปีมาแล้ว นำมาปรับปรุงและดัดแปลง ให้สามารถต่อเข้าระบบมอเตอร์ขนาดเล็กเพื่อสูบน้ำที่ได้รับจากระบบใหญ่ขึ้นถังเก็บน้ำ จัดทำเป็นระบบน้ำหยดทางการเกษตร ทดแทนการสูบน้ำแบบเดิมที่สิ้นเปลืองพลังงานและใช้น้ำอย่างไม่คุ้มค่า ที่สำคัญศูนย์การเรียนรู้บ้านหนองปื๊ด ยังเป็นชุมชนต้นแบบ เป็นสถานที่ศึกษาดูงานของหน่วยงานต่าง ๆ ที่มาเยี่ยมชมอยู่เป็นประจำ อันจะเป็นประโยชน์ต่อการขยายผลให้เกิดการเรียนรู้และนำไปปรับใช้ในชุมชนอื่น ๆ ต่อไป

ดร.กนกเวทย์ ตั้งพิมลรัตน์ รองผู้อำนวยการเนคเทค กล่าวว่า ความสำเร็จที่เป็นรูปธรรมในวันนี้เกิดจากความเข้มแข็งของชุมชุนที่ต้องการผลิกฟื้นผืนแผ่นดินที่แห้งแล้ง ไกลจากแหล่งน้ำ รู้ปัญหาที่แท้จริงของตนเอง เนคเทค/สวทช. มีงานวิจัยที่สามารถตอบโจทย์ความต้องการของชุมชนได้ ทำให้จากเดิมที่ชุมชนจะต้องจ่ายค่าไฟฟ้าในการสูบน้ำจากเดือนละประมาณ 7,000 – 9,000 บาท ปัจจุบันเฉพาะในช่วงหน้าแล้งที่ต้องสูบน้ำก็จ่ายค่าไฟฟ้าไม่ถึง 1,000 บาท เพราะระบบที่เนคเทคติดตั้งให้นั้นจะสูบน้ำได้ตลอดเวลาในช่วงที่มีแสงแดด แต่หากมีความจำเป็นที่จะต้องสูบน้ำในช่วงที่ไม่มีแสงแดดเครื่องสูบน้ำก็จะใช้ไฟฟ้าจากระบบปกติได้ทันที ซึ่งระบบที่ติดตั้งในวันนี้จะใช้ระยะเวลาคืนทุนประมาณ 3 - 4 ปีเท่านั้น ซึ่งเหมาะกับชุมชนในพื้นที่ห่างไกลไม่มีพลังงานไฟฟ้าในระบบปกติส่งไปถึง หรือเหมาะสมกับชุมชนที่ต้องการใช้พลังงานทดแทนมาช่วยลดค่าซื้อกระแสไฟฟ้าในระบบปกติ

"ขอบคุณกรมพัฒนาพลังงานทดแทนและอนุรักษ์พลังงาน และกองทุนเพื่อส่งเสริมการอนุรักษ์พลังงานที่ได้สนับสนุนงบประมาณในครั้งนี้ ที่สามารถสร้างชุมชนต้นแบบให้กับชุมชนอื่น ๆ ได้มาเรียนรู้ และนำไปปรับใช้ในบริบทของตนเอง งบประมาณในลักษณะเช่นนี้ก็ไม่มาก องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นต่าง ๆ ที่มีเป้าหมายในการแก้ไขปัญหาภัยแล้งแบบยั่งยืนอยู่แล้ว ก็น่าจะนำระบบนี้ไปใช้แก้ไขปัญหาในพื้นที่ของตนเองได้”

จากการดำเนินโครงการดังกล่าว ถือเป็นการยกระดับศักยภาพหมู่บ้าน เพิ่มความเข้มแข็งของชุมชน และสอดรับกับโครงการยกระดับศักยภาพหมู่บ้านเพื่อขับเคลื่อนเศรษฐกิจฐานรากตามแนวทางประชารัฐ ตามมติคณะรัฐมนตรีเมื่อ วันที่ 5 เมษายน 2559 เป็นโครงการที่ “เสนอโดยประชาชน ทำโดยประชาชน เพื่อประชาชนในหมู่บ้าน” ตามหลักการ มีส่วนร่วมเพื่อให้ดำเนินการเป็นไปตามเสียงส่วนใหญ่ของประชาชนในหมู่บ้าน เพิ่มเติมได้ตามความเหมาะสมตามสภาพ แต่ละพื้นที่ เพื่อให้บรรลุวัตถุประสงค์ของโครงการฯ และเกิดประโยชน์ต่อประชาชนเป็นสำคัญ

ทั้งนี้ องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นหรือผู้สนใจทั่วไปที่ต้องการติดตั้งระบบพลังงานแสงอาทิตย์ด้วย SUNFLOW ติดต่อได้ที่ 3 บริษัทข้างต้นที่รับสิทธิใช้ประโยชน์จากงานวิจัยเชิงพาณิชย์ ส่วนบริษัทที่สนใจขออนุญาตใช้สิทธิ SUNFLOW สามารถติดต่อได้ที่ ฝ่ายพัฒนาธุรกิจและถ่ายทอดเทคโนโลยี เนคเทค โทร 0 2564 6900 ต่อ 2399 e-mail: [email protected]