ศ.ประเสริฐ ณ นคร ขับเพลงกล่อมอุรา

ถ่ายทอดความประทับใจเมื่อครั้งอายุ 27 ปีได้อย่างฉะฉานไม่มีตกหล่นจาก ศาสตราจารย์ ดร.ประเสริฐ ณ นคร วัย 98 ปี โดยเฉพาะเมื่อความทรงจำนั้นเป็นเรื่องราวของพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช

อาจารย์ประเสริฐในวัย 27 ปี รับราชการเป็นอาจารย์ประจำมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ได้รับความไว้วางพระราชหฤทัยให้ประพันธ์คำร้องเพลงพระราชนิพนธ์รวม 5 เพลง คือ ใกล้รุ่ง ชะตาชีวิต ในดวงใจนิรันดร์ แว่ว และเกษตรศาสตร์

จุดเชื่อมโยงที่ทำให้ได้รับใช้ใต้เบื้องพระยุคลบาทคือ พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจักรพันธ์เพ็ญศิริ เมื่อครั้งยังเป็นหม่อมเจ้าจักรพันธ์เพ็ญศิริ จักรพันธุ์ มีตำแหน่งเป็นอธิการบดีมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ และได้ถวายงานด้านการประพันธ์เนื้อร้องประกอบทำนองเพลงพระราชนิพนธ์ของพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ตั้งแต่ยังทรงดำรงพระยศเป็น สมเด็จพระอนุชาธิราช นำทำนองเพลงใกล้รุ่งมาให้อาจารย์ประเสริฐช่วยประพันธ์เนื้อร้อง


“ผมรู้สึกปลาบปลื้มเป็นที่สุดที่ได้รับใช้ใต้เบื้องพระยุคลบาท ผมใช้เวลาแต่งเนื้อเพลงใกล้รุ่ง 2 ชั่วโมง พระองค์ท่านทรงมีรับสั่งมาว่าเร็วดี ก็ด้วยความที่ผมชอบเพลงไทยเดิมคือ เพลงอกทะเลเถา ซึ่งมีเนื้อร้องว่า...แสงทองส่องงามอร่ามแรง จวนจะแจ้งเสียจริงจริงต้องจากไป...” จึงนำมาประพันธ์เนื้อร้องใกล้รุ่งให้สอดคล้องกัน” ศ.ประเสริฐกล่าว


เนื้อร้องเพลงชะตาชีวิตนั้น มาจากเพลงพระราชนิพนธ์ภาษาอังกฤษ H.M.Blues มาจาก Hungry men's blues ส่วนคำร้องภาษาไทยที่มีความหมายออกมาคนละแบบกับต้นฉบับ เพราะว่า ศ.ประเสริฐ ได้รับมาเฉพาะทำนองเพลงจากพระเจ้าวรวงศ์เธอพระองค์เจ้าจักรพันธ์เพ็ญศิริ ขณะที่ต้นฉบับอยู่ที่สวิตเซอร์แลนด์ โดยเนื้อเพลงที่ให้ความรู้สึกเศร้าและเปลี่ยวเหงานั้นมาจากจดหมายของเพื่อนที่บรรยายความรู้สึกในช่วงบรรยากาศพลบค่ำทั้งเปลี่ยวเหงาและมืดมิด ชีวิตเขาก็เปรียบเหมือนตัวละครที่รอปิดม่านลง จึงนำมาแต่งเป็นเนื้อร้อง 

ในวัย 98 ปีของอาจารย์ประเสริฐยังต้องเดินทางออกจากบ้านย่านบางเขน ทำหน้าที่มันสมองของชาติในฐานะผู้ทรงคุณวุฒิและภาคีสมาชิกราชบัณฑิตยสภา ณ สำนักงานราชบัณฑิตยสภา สนามเสือป่า เขตดุสิต ได้บอกถึงเคล็ดลับการมีสุขภาพดีและสมองยังปราดเปรื่องว่า ทำใจให้สบายและมีอานาปานุสสติกรรมฐาน 

*คัดย่อจากบทสัมภาษณ์ศาสตราจารย์ ดร.ประเสริฐ ณ นคร ตีพิมพ์ใน นสพ.กรงเทพธุรกิจ (กายใจ) ฉบับวันเสาร์ที่ 18 พฤศจิกายน 2559