บอลจบ คนจบ (มั้ย)

 ไม่ใช่แค่เรื่องเสี่ยงดวง เหมือนกับหวย วงไพ่ ไฮโล ฯลฯ กระทั่งโปรโมชั่นฝาชาเขียว แต่ปัจจัยหนึ่งที่ทำให้การพนันฟุตบอลได้รับความนิยม นั่นคือ พวกเขาเชื่อว่ามันไม่ใช่แค่เสี่ยงโชค แต่ต้องใช้การวิเคราะห์ พิจารณาข้อมูลฟอร์มการเล่น อีกทั้งการเดิมพันข้างที่เชียร์ มันยังเป็นสัญลักษณ์ของแฟนบอลพันธุ์แท้

“มันต้องลุ้นครับ เล่นทีมที่ชอบ แต่ระดับบอลถ้วยอย่างยูโรเนี่ย มันเล่นยากนะ ทีมใหญ่กับทีมเล็ก มันไม่ต่างกันมาก อย่างน้อยๆ ก็ยันเสมอเก็บแต้ม ไม่ก็ไปลุ้นต่อเวลายิงลูกโทษ บอลรองเลยมาแรง” พนักงานบริษัทชายคนหนึ่งตั้งข้อสังเกต

“ทีมใหญ่ชนะจริง แต่ดันยิงไม่เกินอัตราต่อรอง ถึงจะทายทีมชนะถูก มันก็เสียตังค์อยู่ดี เพราะยิงไม่ถึงที่ต่อไว้” นักศึกษาชายอีกคนพูดเสริม

ต่อให้ตามจับ-กวาดล้างเป็นข่าวใหญ่โต สำหรับคนเสี่ยงโชคกับลูกกลมๆ แล้ว อย่างไรพวกเขาคงหาโต๊ะรับแทงได้อยู่ดี อาจจะเลือกทีมผ่าน Line แทงออนไลน์จากเว็บนอก หรือไม่ก็โทรศัพท์วางเดิมพันกับใครสักคน อย่างที่รู้กัน “แทงบอล” น่ะ มันไม่ยาก แต่จะได้เงินบ้างไหม ไม่มีใครบอกได้

รู้แค่เพียงว่า กว่าฟุตบอลยูโรจะรูดม่านปิดช่วงกลางเดือน ขณะนี้มีนักเสี่ยงโชคบางรายเริ่มหน้าซีด เพราะต้องรีบหาเงินมาใช้หนี้แล้ว โทษฐานที่ทีมรักดันพลิกล็อคตกรอบ หรือไม่ก็ดันหืดจับ เอาชนะเดิมพันใน 90 นาทีไม่ได้

 

บอลจบ โทรศัพท์ดัง

  “จากการเก็บสถิติ ผู้เข้ามาปรึกษาส่วนใหญ่จะโทร.หลังทัวร์นาเมนท์จบไปแล้ว นั่นเพราะระหว่างที่ฟุตบอลยังแข่งขัน ยังมีเงินเข้า-ออกอยู่ นักพนันคิดแต่จะเอาคืน จนกระทั่งเมื่อบอลจบ ถึงรู้ตัวว่าเป็นหนี้ที่ไม่สามารถจ่ายได้” พญ.มธุรดา สุวรรณโพธิ์ ผู้อำนวยการสถาบันสุขภาพจิตเด็กและวัยรุ่นราชนครินทร์ ทีมงานสายด่วนสุขภาพจิตเลิกพนัน 1323 ให้ข้อมูล

เลิกเล่นพนัน ฟังดูเหมือนง่าย เพราะเล่นได้ก็ต้องเลิกเป็น แต่เอาเข้าจริงๆ มันกลับไม่เป็นอย่างที่คิด จากการเก็บข้อมูลของสายด่วนเลิกพนันระบุว่า ภายหลังจบฟุตบอลโลก 2014 มีผู้โทรศัพท์เข้ามาขอคำปรึกษากว่า 500 ราย โดยในจำนวนนี้ มีผู้รับคำปรึกษาถึง 20% ที่อยู่ในขั้นร้ายแรงจนต้องส่งต่อให้จิตแพทย์

“ถ้าไม่ดีขึ้นก็ต้องส่งให้จิตแพทย์รักษาตามขั้นตอน คนที่เล่นการพนัน ไม่มีใครคิดหรอกว่าตัวเองติด จนเมื่อฟุตบอลจบแล้ว มีหนี้ที่ต้องจ่ายเกินตัว มีอาการกระสับกระส่าย หงุดหงิด เสพติดความตื่นเต้น อยากเดิมพันต่อไปเรื่อยๆ นี่แหละ ถึงรู้ตัว”

“ส่วนการแข่งขันฟุตบอลยูโรครั้งนี้ นับตั้งแต่เริ่มแข่งขันนัดแรกจนถึงปัจจุบัน มีผู้โทรเข้ามาปรึกษาประมาณ 100 กว่าราย แต่ส่วนใหญ่ยังเป็นคนในครอบครัว ไม่ก็เป็นผู้นำชุมชน ซึ่งตั้งข้อสังเกตถึงพฤติกรรมที่เปลี่ยนไปของคนใกล้ชิด ยังไม่ใช่เจ้าตัวที่ต้องเข้ารับการรักษา เพราะคนกลุ่มนั้นจะโทรมาก็ต่อเมื่อรับมือกับมันไม่ได้แล้ว” พญ.มธุรดา กล่าว

สำหรับผู้ที่ต้องการรับคำปรึกษา เพียงกดหมายเลข 1323 และรอสักพัก คุณจะได้ยินเสียงดนตรีก่อนที่เจ้าหน้าที่ด่านแรกจะสอบถามคัดกรองอาการเบื้องต้นของการติดพนัน เพื่อประเมินและส่งต่อให้แก่นักจิตวิทยา โดยในช่วงฟุตบอลยูโรนี้ ทีมงานแบ่งหน้าที่ให้คำปรึกษาทั้งในช่วงเช้า 10 คน และช่วงบ่าย 10 คน หมุนเวียนตลอด 24 ชั่วโมง

นักจิตวิทยารายหนึ่ง ในทีมสายด่วน 1323  ยืนยันว่า การโทรศัพท์เข้ามาปรึกษาจะปกปิดข้อมูลเป็นความลับอย่างแน่นอน และกระบวนการพูดคุยจะเป็นการชักชวนให้วิเคราะห์หาสาเหตุของปัญหาที่เกิดขึ้น จากนั้นจะนำไปสู่การแก้ปัญหาและโทรศัพท์ติดตามผลกับเจ้าตัวโดยตรงเป็นระยะ ๆ ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับอาการความหนัก-เบา อาจจะสอบถามทันทีในช่วง1-2 วันหลังการปรึกษา, 1 สัปดาห์ถัดมา รวมถึงรายเดือนและรายปี หากต้องติดตามอาการต่อเนื่องเพื่อป้องกันพฤติกรรมเดิมที่อาจสร้างความสูญเสียกับสุขภาวะได้อีก

“อย่ารอให้สายเกินไป ใครๆ ก็สามารถเกิดปัญหานี้ได้ จากประสบการณ์เมื่อผู้มีปัญหาให้ความร่วมมือและเต็มใจเข้ารับบริการ ยินดีที่จะส่งการบ้านที่เรามอบหมาย เช่น การทำบัญชีรายรับรายจ่าย การรายงานพฤติกรรมที่สุ่มเสี่ยงที่จะไปข้องเกี่ยวกับการพนันอีก จะรักษาได้หายขาด”

 

บอลจบ กระเป๋าฉีก

  ศูนย์ศึกษาปัญหาการพนัน คณะเศรษฐศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ได้ศึกษาสถานการณ์ พฤติกรรม และผลกระทบการพนันในประเทศไทย ประจำปี 2558 ใน 26 จังหวัด 9 ภาคทั่วประเทศ พบว่า สาเหตุของการเล่นพนันมาจาก การเสี่ยงโชค อยากลอง เป็นลำดับแรก อยู่ที่ 70.1 % รองลงมาคืออยากได้เงิน อยู่ที่ 38.9%

ขณะที่การพนันฟุตบอลเป็นประเภทการพนันที่คนเล่นมากที่สุดเป็นลำดับที่ 3 รองจากสลากกินแบ่งรัฐบาล และหวยใต้ดิน โดยมีเงินหมุนเวียนทั้งระบบตลอดปี 2558 อยู่ที่136,125 ล้านบาท มีผู้เล่นทั้งหมดราว 1,991,986 คน และสำหรับเยาวชนเอง วงเงินที่จะใช้ในการเล่นพนันมีหลายระดับ ตั้งแต่ไม่เกิน 500 จนถึงสูงกว่า 5,000 บาท โดยทั้งหมดมักแทงผ่านโต๊ะรับพนันโดยตรง และผ่านคนรับแทง (เดินโพย)

สมาชิกโต๊ะพนันฟุตบอล ในกรุงเทพฯ คนหนึ่ง บอกว่า การกวาดล้างและเข้มงวดของตำรวจ ทำให้การพนันฟุตบอลยากขึ้นเพียงเล็กน้อย เพราะต้องระวังหลักฐานที่เป็นรูปธรรม ที่อาจถูกค้นเมื่อถูกจับกุม อาทิ โพยบอลชุด สมุดจดรายชื่อลูกค้า หลักฐานบัญชีรายรับ-จ่ายที่มีการทำธุรกรรมไปแล้ว แต่โดยรวม ธุรกิจรับพนันบอลยังดำเนินไปได้อยู่ดี เพราะมีความต้องการอยู่มาก โดยเฉพาะช่วงเทศกาลฟุตบอลซึ่งมีผู้เล่นหน้าใหม่ๆ เข้ามา

ส่วนขั้นตอนการรับแทง ถ้าเป็นลูกค้าประจำจะใช้วิธีแทงผ่าน หรือ Inbox ใน Face book ส่วนผู้เล่นหน้าใหม่ ซึ่งต้องชำระเงินก่อนนั้น จะใช้สมาชิกในเครือข่าย “เดินให้” โดยมีผลตอบแทน คือรายได้ 3-5% จากจำนวนยอดแทงทั้งหมด แต่ต้องมียอดส่งไม่ต่ำกว่า 1,000 บาท

“บางโต๊ะให้มากกว่านั้น ขึ้นอยู่กับกติกาที่เจ้าของจะให้กับคนเดิน (โพย) ส่วนจะส่งไปต่อที่ใคร ผมไม่รู้ มันเป็นทอดๆ และตัดตอนกัน เราแค่รับมา รวมๆ กันแล้วส่งยอดไปให้ เคลียร์เงินกันทุกวันจันทร์และพฤหัส” คนรับแทงบอลบอก และว่า การพนันฟุตบอลคงไม่ใช่ปัญหา แต่ละคนมีเครดิตส่วนตัวตามยอดที่เคยเล่น ทว่า เรื่องทำนองนี้ปัญหามีเพียงหนึ่งเดียว คือคนที่หวังจับเสือมือเปล่าเพราะ ‘แทงแล้ว ไม่มีเงินจ่าย’”

เมื่อพนันบอลกลายเป็นความเร้าใจ มันจึงเป็นตัวเลือกแรกๆ ของนักพนันหน้าใหม่ และไม่แปลก หากจะมีใครคิดถึงเฉพาะแค่ตอนได้ แต่ไม่เผื่อใจไว้ตอนเสีย ซึ่งผลจาก “การสำรวจพฤติกรรมรับชมและการเล่นพนันทายผลฟุตบอลโลก 2014” ที่ศูนย์ศึกษาปัญหาการพนันเคยสำรวจไว้ มีข้อมูลตอนหนึ่งชี้ว่า ผู้เล่นพนันจำนวนไม่น้อยกว่าร้อยละ 15 ประสบปัญหาหมุนเงินไม่ทัน ต้องนำเงินจากแหล่งอื่น บางรายต้องขายทรัพย์สินมีค่า นำเงินบริษัทมาหมุนใช้ กระทั่งเลือกหาเงินด้วยวิธีที่ผิดกฎหมาย

ฟุตบอลที่จบไปแล้ว จึงยังไม่จบ เพราะต้องรับผลกระทบที่ตามมา อันเป็นผลพวงมาจากการพนัน อาทิ ความเครียดจำนวนร้อยละ 10.6 การทะเลาะกับคนในครอบครัว ร้อยละ 10.4 การถูกโกง (ไม่จ่าย / จ่ายไม่ครบ) ร้อยละ 10.2 ทั้งยังมีจำนวนไม่น้อย ที่ยังพอ “จ่ายได้” แต่ก็ต้องประหยัด (มาก) กว่าที่เคย เพราะกระเป๋าเงินที่เฝ้าทะนุถนอมกลับฉีกออกเพราะต้องจ่ายหนี้

 

เสพพนัน = เสพยา

  ในคราบของความสนุก อีกด้านคือความผิดหวัง เมื่อนักพนันรู้สึกหงุดหงิด กระวนกระวายใจ ก้าวร้าว มีภาวะซึมเศร้า นั่นเพราะการพนันมีผลต่อการทำงานของสมอง คือความผิดปกติทางจิต ที่เรียกว่า โรคติดพนัน (Pathological Gambling)

ผศ.พญ.พรจิรา ปริวัชรากุล แพทย์ผู้เชี่ยวชาญโรคสมอง กล่าวในหนังสือ “แกะรอยหยักสมอง มองผลกระทบของการพนัน” ตอนหนึ่งว่า การพนันมีส่วนเปลี่ยนแปลงสมองเช่นเดียวกับยาเสพติด ซึ่งสมาคมจิตแพทย์อเมริกันได้ประกาศเปลี่ยนแปลงการวินิจฉัยของโรคจิตเวช จากเดิมที่เคยจัดเรื่องการพนันไว้ในหมวดความผิดปกติเกี่ยวกับการยับยั้งชั่งใจ มาเป็นกลุ่มความผิดปกติเกี่ยวกับสารเสพติดแทน นั่นเพราะมีหลักฐานที่สอดคล้องกันว่า พฤติกรรมบางอย่าง เช่น ติดพนัน ติดช็อปปิ้ง ติดเกม สามารถกระตุ้น reward system (สมองส่วนควบคุมความสุข) แบบเดียวกับที่สารเสพติดทำก

เมื่อได้ทำบ่อยครั้งขึ้น จะมีความต้องการเพิ่มจำนวนไปเรื่อยๆ ซึ่งเห็นได้ชัดจากการเล่นพนัน ซึ่งบ่งชี้ได้จากพฤติกรรม การเพิ่มจำนวนพนันไปเรื่อยๆ เพื่อความตื่นเต้นที่ต้องการ และมีอาการกระสับกระส่ายหงุดหงิด เมื่อพยายามลดหรือหยุดพนัน เวลาเล่นเสียแล้วยิ่งตามแก้มือ ทั้งยังโกหกปิดบังเกี่ยวกับพฤติกรรมของตน เสี่ยงต่อการสูญเสียสัมพันธ์กับคนใกล้ชิด ไม่สามารถแก้ปัญหาด้วยตัวเองได้ ต้องอาศัยความช่วยเหลือทางการเงินจากผู้อื่นในที่สุด

“ไม่มีใครคิดว่าตัวเองติดพนันจนวันที่ไม่มีเงินจ่ายหนี้ ทั้งผิดหวัง เจ็บใจ อยากจะเอาคืน แต่บอลมันจบไปแล้ว คิดแต่ว่า มีอะไรให้พนันได้อีก กลัวเขามาทวงหนี้อยู่ตลอด ชีวิตมันไม่เหมือนเดิมแล้ว” น.ส.เจ (นามสมมติ) อายุ 36 ปี อดีตนักพนัน หนี้สินหลักล้าน ที่ผันตัวเป็นอาสาสมัครกับเครือข่ายรณรงค์หยุดพนัน บอกเล่าความรู้สึก

ในวันที่มหกรรมฟุตบอลยูโรกำลังเข้มข้น และถึงช่วงโค้งสุดท้าย สำหรับผู้ที่อยู่ในวังวน ของการเดิมพัน คงต้องทำใจเถอะว่า มันจะมีทั้งคืนที่สุขและทุกข์

ฟุตบอลจบแล้ว ก็ต้องถามตัวเองอีกว่า “คุณน่ะ จบมั้ย”