พบปราสาทขอมโผล่กลางน้ำ คาดอายุ1200ปี

ผู้สื่อข่าวรายงานมาว่า ที่โรงเรียนบ้านโอทะลัน ต.จรัส อ.บัวเชด จ.สุรินทร์ คณะครู อาจารย์ พร้อมด้วย นายก อบต.จรัส เจ้าหน้าที่ตำรวจ และชาวบ้านได้ประชุมหาลือ เรื่องปราสาทโอทะลันที่พบพังทลายกองอยู่ในอ่างเก็บน้ำบ้านโอทะลัน เพื่อจะอนุรักษ์ โดยมี น.ส. วรุณี บุญพร้อม อาจารย์สาววิชาโบราณคดี บุตรสาวของครูทองเหลือง บุญพร้อม ได้นำภาพแผนผังมาให้ดูถึงที่ตั้งปราสาท แนวกำแพง มี 3 หลัง และลวดลายต่างๆ ของปราสาทที่ถูกลักลอบเอาไปแล้ว พร้อมทั้งภาพบอกว่า “ปราสาทไม่ถูกทำลายจะมีรูปร่างหน้าตาเหมือนปราสาทในช่วงศิลปะขอมแบบกำพงพระ ลักษณะเด่นของปราสาทรุ่นนี้ที่ได้รับอิทธิพลศิปจากอินเดีย มักก่อด้วยอิฐ เป็นทรงกล่องสี่เหลี่ยม ยกเกร็จตรงมุมอาคาร มีเรือนยอดที่ซ้อนลดหลั่นขึ้นไป ประดับแต่ละด้านด้วยซุ้มวิมานปราสาท สลักลวดลายลงบนอิฐเต็มไปหมด บนยอดสุดจะเป็นหลังคาทรงโค้ง เทียบกับตัวปราสาทภูมิปราสาท นิยมลายใบไม้มากแต่ก็มีรูปบุคคลโผล่ตามหน้าต่างหรือซุ้มวิมานปราสาทอยู่ มีนกเรียงรายตามรอยต่อเรือนธาตุกับเรือนยอด

พร้อมกับนำผู้สื่อข่าวได้เดินทางร่วมกับเจ้าหน้าที่ตำรวจ คณะครู อาจารย์ นายกองค็การบริหารส่วนตำบลจรัสเข้าพื้นที่ดูปราสาทโอทะลัน ต้องเดินเท้าเข้าป่าไปประมาณ 500 -600 เมตร์ เป็นเนินลาดลงไป พบหลักฐานกองอิฐ หิน กองอยู่กับพื้นดิน และเนินตัวปราสาท 3 หลัง ร่องรอยกำแพงปราสาทล้อมลอบ อยู่ในอ่างเก็บน้ำบ้านโอทะลัน

ซี่งปราสาทโอทะลันแห่งนี้ นับเป็นเรื่องสำคัญของอาจารย์นักโบราณคดี ได้พบหลักฐานใหม่หลายประการที่จะนำไปสู่การค้นคว้า สำรวจและตรวจสอบ โดยมี อาจารย์ทนงศักษ์ หาญวงศ์, อาจารย์โชติ รุญเจริญ ที่เป็นนักโบราณคดีปราสาทขอม ได้เข้ามาร่วมตรวจสอบ และคาดว่า “ปราสาทโอทะลัน” เป็นปราสาทศิลปะขอมแบบ “กำพงพระ” โดยใช้วิธีเปรียบเทียบลวดลายที่ปรากฏทั้งหมด กับปราสาทที่อยู่ในช่วง พศว.ที่ 13- 14 ที่เป็น “กำพงพระ” คือ ปราสาทตะเปียงรุน จ.เสียมราฐ, ปราสาทภูมิปราสาท จ.กำปงธม, ปราสาท “กำพงพระ” จ.กำปงชนัง, พบว่ามีลักษณะคล้ายคลึงกันมาก จนทำให้ต้องกำหนดอายุของ “ปราสาทโอทะลัน” หลังนี้ให้อยู่ในช่วง พ.ศ.1250 – 1350 หรือประมาณ 1,200 หรือ 1,300 ปีที่แล้ว น่าจะสร้างในพื้นที่เดียวกัน 2 สมัย คือปราสาทประธานเป็นศิลปะขอมแบบกำพงพระ แตะวิหารและกำแพงแก้วอาจะสร้างสมัยหลังในช่วง พศว.ที่ 16-17 หรือถ้าจะให้แน่ที่สุดจะต้องมีการขุดแต่งปราสาทแห่งนี้

พอจะสรุปได้ว่า “ปราสาทโอทะลัน” เป็นปราสาทขอมศิลปะแบบกำพงพระ ที่พบเป็นแหล่งที่ 2 ในเขตประเทศไทย คือ “ปราสาทซะแอร์” จ.สระแก้ว, ที่พบเป็นแห่งแรก และแห่งที่ 2 “ปราสาทปลายบำบัด” จ.บุรีรัมย์ และ “ปราสาทโอทะลัน”เป็นแห่งที่ 3

อาจารย์วรุณี บุญพร้อม อาจารย์สาวนักวิชาโบราณคดีบอกว่า บริเวณปราสาทแห่งนี้ น่าจะเป็นศาสนสถาน มีกำแพงแก้วรอบทั้ง 3 หลัง แต่ว่าจะเป็นสมัยใหนยังชี้ชัดไม่ได้ แต่ว่ามีนักวิชาการโบราณคดีเดินทางมาดูแล้ว ซึ่งชาวบ้านทาง อบต.ได้จัดพิธีเซ่นไหว้ทุกปี

ร.ต.ท.พงษ์พันธ์ กระพันธ์เขียว รองสวป. สภ.บัวเชด อ.บัวเชด จ.สุรินทร์ บอกว่า พื้นที่นี้เป็นอ่างเก็บน้ำบ้านโอทะลัน ทางชนประทานได้สูบน้ำออกเพื่แซ่อมแซมอ่างเก็บน้ำที่ชำรุด น้ำแหงเห็นตัวปราสาท 3 พังทลายลงมากองอยู่ บางแห่งมีวัตถุโบราณ ทางโรงเรียนได้เก็บไปไว้บ้าง บางชิ้นก็ถูกลักลอยบมาเอาไปบ้าง ทางเจ้าหน้าที่ตำรวจได้จัดกำลังเข้ามาตรวจสอบเพื่อป้องกันการลักลอบขุด และอยากจะให้พื้นที่นี้เป็นที่เรียนรู้กะบเยาวชนต่อไป