ศิลปะไทยที่พิพิธภัณฑ์ผ้า

ศิลปะไทยที่พิพิธภัณฑ์ผ้า

หากใครไม่เคยเที่ยวที่นี่ ขอแนะนำเลยว่า ต้องมาสักครั้ง

ช่วงในหลวง รัชกาลที่ 9 ทรงเยือนอเมริกาและประเทศต่างๆ ในยุโรปอย่างเป็นทางการ เมื่อปีพ.ศ. 2503 เพื่อเจริญสัมพันธไมตรีระหว่างประเทศ เป็นช่วงหัวเหลี่ยวหัวต่อของประเทศไทย  เพื่อยืนยันสถานะ ทำให้ชาวโลกรู้ว่า ประเทศไทยเดินตามแนวทางประชาธิปไตย มีพระมหากษัตริย์เป็นประมุขของชาติ

การเสด็จพระราชดำเนินเยือนอเมริกาและยุโรปครั้งนั้น สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ ตามเสด็จฯ ด้วย และมีพระราชประสงค์ทรงฉลองพระองค์แบบสากล แต่ให้ตัดเย็บด้วยผ้าไหมไทย โดยให้นายปิแอร์ บัลแมง นักออกแบบชาวฝรั่งเศส ที่มีประสบการณ์ในการออกแบบฉลองพระองค์ถวายให้กับพระราชวงศ์ยุโรป เป็นผู้ดูแลการตัดเย็บฉลองพระองค์ทั้งหมด ถือเป็นพระราชกุศโลบายในการส่งเสริมผ้าไทยให้เป็นที่รู้จักทั่วโลก

20160801163416126 หากใครอยากชมฉลองพระองค์ในครั้งนั้น ซึ่งออกแบบโดยการผสมผสานความงามแบบตะวันออกกับแฟชั่นตะวันตก ต้องแวะไปชมที่ พิพิธภัณฑ์ผ้าในสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ หอรัษฎากรณ์พิพัฒน์ ในพระบรมมหาราชวัง ถนนหน้าพระลาน

เมื่อได้ยินมาว่า นิทรรศการที่จัดในพิพิธภัณฑ์ผ้า ส่วนใหญ่เป็นงานที่่มีการออกแบบและจัดวางองค์ประกอบศิลป์ดีมาก ก็เลยต้องหาโอกาสแวะไปชม และครั้งที่ไปชม มีนิทรรศการชุดเดียวคือ งามสมบรมราชินีนาถ จัดแสดงฉลองพระองค์ของสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถกว่า 30 องค์ ทั้งฉลองพระองค์ทรงงาน ฉลองพระองค์ชุดราตรีสั้น ฉลองพระองค์ชุดราตรียาว ตลอดจนพระมาลา ฉลองพระบาท และกระเป๋าเดินทางที่สั่งทำพิเศษ 

พร้อมทั้งภาพร่างแบบฉลองพระองค์จากห้องเสื้อบัลแมง และผ้าตัวอย่างการปักประดับจากสถาบันปักเลอซาจ ซึ่งทั้งหมดไม่เคยจัดแสดงที่ไหนมาก่อน นิทรรศการยังมีวีดิทัศน์และภาพในแต่ละยุคสมัย ช่วยให้ผู้ชมเข้าใจขั้นตอนการสร้างสรรค์และออกแบบฉลองพระองค์ได้ดียิ่งขึ้น

มีการบันทึกไว้ว่า ในหลวง รัชกาลที่ 9 ทรงโปรดเกล้าฯให้ใช้พระราชทรัพย์ส่วนพระองค์ในการจัดเตรียมฉลองพระองค์ทั้งหมด และครั้งนั้นนายบัลแมง เลือกให้สถาบันปักเลอซาจรับผิดชอบด้านการปักฉลองพระองค์ และรับผิดชอบในการดูแลเครื่องแต่งพระองค์อื่นๆ ด้วย มีการสั่งทำกระเป๋าเดินทางจากหลุยส์ วิตตอง สำหรับเชิญฉลองพระองค์ รวมถึงเลือกให้เรอเน มันชินี ดูแลฉลองพระบาท ในการเสด็จฯพระราชดำเนินเยือนต่างประเทศครั้งนั้น

ในนิทรรศการ งามสมบรมราชินีนาถ นอกจากชุดฉลองพระองค์สีเรียบโดดเด่นและงดงามแล้ว ยังมีฉลองพระบาทกว่าสิบคู่ และพระมาลาอีกจำนวนมาก

      “สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ ทรงมีพระประสงค์ที่จะส่งเสริมสินค้าชาวบ้าน ถ้าคนไทยใช้ผ้าไทยเยอะๆ คนในชุมชนก็มีงานทำ ได้อยู่กับครอบครัว ไม่ต้องมาทำงานแออัดในกรุงเทพฯ ทำให้ปัญหาสังคมลดลง ” ณัฎฐวรรณ ตันหยงมาศ รองผู้อำนวยการ พิพิธภัณฑ์ผ้าฯ กล่าวในงานเสวนา พิพิธภัณฑ์กับมิวเซียมช็อป ที่มิวเซียมสยาม

       ของที่ระลึกในร้านพิพิธภัณฑ์ผ้าฯ จึงเป็นอีกภาระกิจสำหรับผู้บริหารองค์กร ณัฎฐวรรณ บอกว่า เป็นร้านที่ไม่มีสาขา การประชาสัมพันธ์ค่อนข้างยาก หลายคนบอกว่า อยู่ไกลเดินทางไปลำบาก ช่วงแรกที่เปิด ทางมูลนิธิส่งเสริมศิลปาชีพในสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ ก็ช่วยเหลือทั้งหมด

“เราคุยกับคนในทีมเสมอว่า ถ้าเรื่องไหนคนอื่นทำ เราไม่ทำ ถ้าทำอย่างนั้น สินค้าเราจะไม่แตกต่างจากที่อื่น ยกตัวอย่าง เราทำกระเป๋าผ้าไหมอินทรธนู โดยนำแบบและลวดลายเครื่องพัสตราภรณ์ของโขน อินทรธนู ของพระอินทร์ ซึ่งใช้ตกแต่งบริเวณหัวไหล่ มาปรับใช้  หรือ กรองศอโขน เครื่องพัสตราภรณ์ของโขน เราก็เอาแบบมาทำเป็นสร้อยคอ เวลาทำสินค้า เราก็ปรึกษาผู้เชี่ยวชาญด้านโขนด้วย เพราะบางทีลายปักพัสตราภรณ์ของโขนก็มีข้อห้ามบางอย่างในการใช้ ” 

งานดีไซน์สินค้าในร้านพิพิธภัณฑ์ เป็นลวดลายไทยๆ ที่หลายคนเห็นแล้ว ก็ต้องยอมรับว่า แตกต่างจากร้านของที่ระลึกในพิพิธภัณฑ์ทั่วไป เธอบอกว่า ดีไซน์ต้องเชื่อมโยงกับนิทรรศการในพิพิธภัณฑ์ผ้าด้วย 

“จริงๆ เราก็อยากเปิดร้านในเมืองเหมือนกัน เพราะลูกค้าไม่อยากมาที่นี่ ต่อไปเรามีเป้าหมายในการหาพันธมิตรทางการค้า และการทำสินค้าไทยต้องใช้ได้กับคนหลายๆ กลุ่ม ไม่ใช่คนกลุ่มเดียว เวลาคนซื้อไป ต้องสามารถวางที่บ้านของเขาได้ด้วย”

       พิพิธภัณฑ์ผ้าฯ เปิดให้เข้าชมทุกวัน ตั้งแต่เวลา 09.00–16.30 น. ปิดจำหน่ายบัตรเข้าชมเวลา 15.30 น. ช่วงนี้มีนิทรรศการ งามสมบรมราชินีนาถ เปิดแสดงถึงวันที่ 30 มิถุนายน พ.ศ. 2562 ณ ห้องจัดแสดง 1-2 (โดยค่าเข้าชมปรับลด 50 เปอร์เซ็นต์) จนกว่าจะเปิดนิทรรศการใหม่ให้ชม สอบถามได้ที่ 02 225 9420