'ต้นไม้สายย่อ' เล็กๆ แต่ยิ่งใหญ่
อีกความคิดสร้างสรรค์ของคนรุ่นใหม่ในการปลูกต้นไม้ เลือกฟอร์มและย่อส่วน ซึ่งเหมาะกับการประดับโต๊ะทำงาน
ต้นไม้เล็กจิ๋วที่งดงามทั้งฟอร์มและรูปทรงกระถางเหล่านี้ พวกเขาทำด้วยใจรัก เพราะมองว่า การปลูกต้นไม้เป็นศิลปะอย่างหนึ่ง ตั้งแต่การเลือกต้นไม้ การประดิษฐ์กระถาง การเลือกก้อนหินเพื่อใส่ต้นไม้
ผลงานเหล่านี้พวกเขาเรียกว่า “ต้นไม้สายย่อ” มินิมอล แบบมีดีเทล แบรนด์ minature_c ของ บอส-ชัยพร เวชไพรัตน์ และเฟรม-รัตมา เกล้านพรัตน์ สองสามีภรรยาที่สร้างแง่งามอีกรูปแบบหนึ่งให้ต้นไม้
“ยิ่งเล็ก ยิ่งเห็นความยิ่งใหญ่ ที่ทุกคนเคยเห็น แต่ไม่เคยสังเกต” บอส เล่าถึงความพิเศษของต้นไม้จิ๋ว ที่เขาและภรรยานำต้นไม้มาใส่กระถางเล็กๆ โดยปลูกไว้ในสวนหลังบ้าน บางบอน 4
บอส อาจจากคนรุ่นใหม่หลายคนที่เรียนจบแล้ว มักจะทำงานประจำก่อน ค่อยหันมาทำสิ่งที่ตัวเองชอบ
แต่สำหรับเขา หลังจากเรียนจบศิลปบัณฑิต สาขาวิชามีเดียอาตส์ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าธนบุรี ก็ไม่ได้ทำงานประจำที่ไหน เขาพบว่า เรื่องต้นไม้นี่แหละคือ สิ่งที่เขารัก แต่ต้องทำให้แตกต่าง โดยการย่อส่วน
“ผมเริ่มจากทำกระถางต้นไม้ก่อน เชื่อมต่อมาถึงเรื่องต้นไม้ ปลูกกระบองเพชรใ่ส่กระถาง จากนั้นก็เป็นต้นอื่นๆ เพราะเมื่อนำมาย่อส่วน จะสามารถสร้างสรรค์ได้ตามที่เราต้องการ”
เพราะชีวิตส่วนใหญ่อยู่ในกรุงเทพฯ ไม่ได้มีพื้นที่เยอะ บอสและภรรยา จึงใช้หลังบ้าน เนรมิตเป็นสวนต้นไม้สายย่อนานาพันธุ์ เคลื่อนย้ายก็ง่าย เพราะแต่ละฤดูกาล แดดจะเปลี่ยนทิศทางต้นไม้จึงต้องหมุนเวียนเปลี่ยนที่
เมื่อคิดว่า ชีวิตนี้ขออยู่กับสิ่งที่ตัวเองรัก เขาก็เลยไม่ทำอาชีพอื่น เพื่อจะได้พัฒนาเรียนรู้ต้นไม้สายย่อของเขาได้อย่างต่อเนื่อง
“ถ้าทำสิ่งที่เรารักแล้วเลี้ยงตัวเองได้ด้วย ก็น่าจะเป็นเรื่องที่ดี เราจึงต้องศึกษาหาข้อมูลในเรื่องการทำธุรกิจและทำสื่อด้วย”
แม้จะเรียนด้านการออกแบบ เขากลับไม่ชอบที่จะอยู่นิ่งๆ หน้าคอมฯ ตลอดเวลา ก็เลยศึกษาหาข้อมูลการปลูกต้นไม้ให้รอด และรอดอย่างเดียวไม่พอ ต้องปลูกแล้วสวยงามตามที่ต้องการ และทำมานานกว่า 5 ปี แรกๆ ก็ไม่มีพื้นฐานการปลูกต้นไม้ อาศัยว่า ตอนเด็กๆ เคยเห็นพ่อปลูกบอนไซ และชีวิตก็เติบโตมาจากการวิ่งเล่นตามร่องสวน ได้เห็นธรรมชาติอยู่เรื่อยๆ
“ตอนเริ่มปลูก ก็ใช้เวลาแค่ 3-4 เดือน แรกๆ ก็ปลูกต้นกระบองเพชร จากนั้นก็ออกแบบกระถาง อยากได้รูปทรงแบบไหน ก็ทำแบบนั้น ลองผิด ลองถูก บางทีก็ํใช้ก้อนหินปลูก”
ต้นไม้ที่เขาปลูกจึงมีหลายประเภท ทั้งต้นไม้ที่ชอบแดดร่ำไร แดดจัด บางชนิดปลูกชายคาบ้าน บางชนิดวางไว้ใต้ต้นไม้ก็ดูดี หรือจะอยู่ริมระเบียง ก็ไม่เฉาตาย
“อยู่ที่ว่าจะย่อได้แค่ไหน อย่างต้นมะม่วงไม่สามารถย่อใบ เคยปลูกที่เล็กๆ ปรากฎว่าใบใหญ่กว่าลำต้น รายละเอียดไม่สมดุล ต้นไม้แต่ละสายพันธุ์ก็มีขีดจำกัด การปลูกแบบนี้ก็เป็นการเรียนรู้ธรรมชาติ ”
หากถามว่า ทำไมต้นไม้สายย่อ บางต้นราคาสูงมาก หากใครได้เห็นเขาดูแลฟูมฟักในแต่ละวัน ก็คงจะหายสงสัย
"ย่อให้สวยงามก็ขึ้นอยู่กับฝีมือและประสบการณ์ มันเป็นศิลปะที่เราทำร่วมกับธรรมชาติ ไม่จำเป็นต้องยึดตามแบบเดิมๆ ที่ส่วนใหญ่เป็นต้นมะขาม ต้นชา ผมคิดว่า ต้นอะไรก็ทำได้หมด หาต้นไม้ที่อยู่รอบๆ ตัวมาทำก็ได้ อย่างต้นไม้ย่อส่วนที่ผมบุกเบิกเริ่มทำ มีบอนสี,โกฐจุฬาลัมพา (คล้ายผักชีลาว),ปริกน้ำค้าง บอนไซจิ๋ว ปรงญี่ปุ่น ฯลฯ ส่วนบางสายพันธุ์มีดอก อย่างเชอรี่สายพันธุ์แคระ”
ส่วนราคาซื้อหาต้นไม้สายย่อ มีตั้งแต่ราคา 120 จนถึงหลักหมื่น
หากถามว่าทำไมบางต้นราคาสูง เขา บอกว่า ฟอร์มได้มาตรฐานคล้ายต้นไม้ใหญ่
“ก็อาศัยพื้นฐานการตัดแต่งต้นไม้ว่า ตัดกิ่งแบบไหนจะได้ฟอร์มแบบไหน ตัดไม่ยาก แต่ใช้เวลาและความอดทน บางต้นใช้เวลาดูแล 4-5 ปี ถ้าเป็นไม้นอกจะราคาแพง แต่ผมชอบปลูกไม้ไทยเพราะเหมาะกับสภาพอากาศ อย่างต้นโพธิ์ คนมักจะถอนทิ้ง ถ้ามันอยู่ถูกที่ถูกทาง ก็ได้โชว์ศักยภาพของมัน ผมก็เลยชอบสะสมต้นโพธิ์ที่ปลูกในโขดหิน แต่คนส่วนใหญ่ชอบไม้ดอก อย่างพวกพังพวยแคระ ต้นเข็ม บ๊วยน้ำ เกล็ดปลาหมอแคระ”
การปลูกต้นไม้เล็กๆ ให้ทั้งความเพลิดเพลินและได้เรียนรู้ธรรมชาติ นอกจากนี้ยังช่วยบำบัดจิตใจได้ด้วย
“ผมร่วมงานกับนักกิจกรรมบำบัดที่สามารถใช้ต้นไม้บำบัดอารมณ์และพฤติกรรม การปลูกต้นไม้แบบนี้ช่วยผ่อนคลายความเครียดได้ด้วย เพราะทำให้คนได้อยู่กับตัวเองและเห็นการเปลี่ยนแปลงของต้นไม้”
ในอนาคต บอส บอกว่า อยากพัฒนาไปอีกขั้น ถ้าเป็นไปได้อยากรวบรวมองค์ความรู้ต้นไม้สายย่อทุกสายพันธุ์ เพื่อจะได้นำมาใช้กับต้นไม้ใหญ่ ทั้งเรื่องฟอร์มและการดูแลต้นไม้ใหญ่ โดยทำเป็นสถานที่แลกเปลี่ยนความรู้ ส่วนตอนนี้เขาออกแบบหลักสูตรเวิร์คชอปต้นไม้สายย่อ และอุปกรณ์ที่ใช้ สำหรับคนที่อยากเรียนรู้ ปลายเดือนสิงหาคมนี้
สำหรับคนที่จะเลือกซื้อหรือชมต้นไม้สายย่อ ดูได้ที่เฟซบุ๊ค minature_c
