ธุรกิจพลังงานที่จะเปลี่ยนไป อนาคต-การรับมือ“ปตท.สผ.”

ทั้งการเปลี่ยนแปลงของเทคโนโลยี (Disruptive Technology) การเติบโตของพลังงานหมุนเวียน (Renewable Energy) การเร่งพัฒนารถยนต์ไฟฟ้า (Electric Vehicle) รวมถึงเทรนด์ของโลกที่ก้าวเข้าสู่สังคมคาร์บอนต่ำ และอีกหลายปัจจัยที่ทำให้อุตสาหกรรม “น้ำมันและก๊าซธรรมชาติ” ต้องปรับตัวกันขนานใหญ่

แม้ว่าหลายสถาบันยังคงคาดการณ์ว่า น้ำมันและก๊าซธรรมชาติจะยังคงเป็น “พลังงานหลัก” ของโลกไปอย่างน้อยอีก 20 ปีก็ตาม แต่ด้วยวิวัฒนาการทางเทคโนโลยีที่ก้าวไปอย่างรวดเร็ว ทำให้ในอนาคตเรามีแนวโน้มจะใช้น้ำมันน้อยลง และหันไปใช้พลังงานสะอาดเช่นก๊าซธรรมชาติ และพลังงานทดแทนมากขึ้น คำถามคือ แล้วบริษัทสำรวจและผลิตปิโตรเลียมอย่าง ปตท.สผ. จะปรับตัวอย่างไร?

คำตอบของ ปตท.สผ. คือการปรับตัวเพื่อรับมือกับความท้าทายของธุรกิจพลังงานทั้งในปัจจุบันและอนาคต ด้วยการประเมินผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลงทางธุรกิจ และวางกลยุทธ์รองรับไว้เพื่อเตรียมให้องค์กรมีความพร้อมตั้งแต่วันนี้ ด้วยแนวคิด 3R ได้แก่ Reset – Refocus – Renew ซึ่งกลยุทธ์ 3R นี้ เป็นสิ่งที่เราศึกษา วางกลยุทธ์ และดำเนินการมาได้สักพักใหญ่แล้ว เพื่อ “คิดใหม่ ทำใหม่ ให้ได้ผล”

ผมขอกล่าวถึงกลยุทธ์หลังสุดเป็นอันดับแรก ซึ่งเป็นสิ่งที่เราให้ความสำคัญในเวลานี้ เพื่อรับมือกับการเปลี่ยนแปลงในอนาคตด้านบนที่ว่ามา นั่นก็คือ “Renew”

“Renew” ในแบบของ ปตท.สผ. เราเริ่มจากการทำธุรกิจสำรวจและผลิตที่ทำอยู่เดิมด้วยวิธีและรูปแบบใหม่ๆ เช่นการนำเทคโนโลยีเข้ามาใช้เพื่อให้การทำงานมีประสิทธิภาพสูงขึ้น วันนี้เรานำ Big Data และ Digitalization เข้ามาใช้ในงานต่างๆ ของเรา เช่น การซ่อมบำรุงอุปกรณ์ การเก็บข้อมูลความดัน การสั่นสะเทือน เพื่อวิเคราะห์และประเมินแผนการปฏิบัติงาน เพื่อแก้ไขและปรับเปลี่ยนให้การปฏิบัติให้มีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น ช่วยประหยัดเวลาและลดต้นทุนในการทำงาน

ตัวอย่างเช่น ในการซ่อมบำรุงปล่องเผาก๊าซฯ (Flare stack) ถ้าเป็นเมื่อก่อนต้องหยุดการผลิตก๊าซฯ เพื่อเข้าไปตรวจสอบ แต่วันนี้ เรานำนวัตกรรมเข้ามาใช้ โดยใช้โดรน (Drone) ที่เราพัฒนาขึ้นเอง เพื่อไปตรวจสอบการชำรุดที่ยอดปล่อง ทำให้ไม่ต้องหยุดการผลิตก๊าซฯ ช่วยลดต้นทุน และเพิ่มประสิทธิภาพในการทำงาน อีกทั้งยังปลอดภัยมากกว่า โดรนชนิดนี้เป็นแบบเดียวกับที่เรานำไปช่วยสนับสนุนการค้นหาโพรงช่องเขา และทำแผนที่ทางอากาศที่ถ้ำหลวงขุนน้ำนางนอนเพื่อช่วยเหลือน้องนักฟุตบอลทีมหมูป่า ซึ่งเทคโนโลยีต่างๆ ที่เราพัฒนาขึ้นมานี้ อาจเป็นอีกหนึ่งโอกาสทางธุรกิจของเราในอนาคตก็ได้

นอกจากการทำธุรกิจเดิมด้วยวิธีใหม่ ๆ โดยอาศัยเทคโนโลยีและนวัตกรรมแล้ว Renew ในอีกมุมหนึ่งของ ปตท.สผ. ยังหมายถึงการมองหาธุรกิจใหม่ๆ ที่มีศักยภาพ นอกเหนือไปจากธุรกิจการสำรวจและผลิตปิโตรเลียม เพื่อเพิ่มขีดความสามารถในการแข่งขัน รวมไปถึงส่งเสริมการเติบโตอย่างยั่งยืน ไม่ว่าจะเป็นธุรกิจต่อเนื่องด้านการรื้อถอนสิ่งติดตั้ง (Decommissioning) ธุรกิจก๊าซธรรมชาติครบวงจร เพื่อสร้างมูลค่าเพิ่ม (Gas Value Chain) เช่น ธุรกิจก๊าซ LNG หรือโรงไฟฟ้า (gas-to-power) ในประเทศที่เรามีความสามารถในการแข่งขัน หรือประเทศที่เรามีการลงทุนในแหล่งก๊าซธรรมชาติอยู่แล้ว เช่นในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ รวมทั้ง การมองหาโอกาสในการลงทุนในพลังงานทางเลือก (Renewable Energy) เช่น พลังงานลมและแสงแดดอีกด้วย

โดยแนวคิดธุรกิจใหม่บางเรื่องนั้นเราได้เริ่มดำเนินการไปแล้ว เช่น การร่วมลงทุนกับ ปตท. ในโรงงาน LNG ที่มาเลเซีย ซึ่งเป็นการสร้างฐานทางธุรกิจเพื่อรองรับการขยายการลงทุนของ ปตท.สผ. ในประเทศมาเลเซียในอนาคต

นอกเหนือไปจาก Renew เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการทำงาน ปรับตัว และมองหาโอกาสธุรกิจใหม่ๆ  เพื่อรองรับการเปลี่ยนแปลงในอุตสาหกรรมปิโตรเลียมแล้ว ในขณะเดียวกัน สำหรับธุรกิจหลักอันได้แก่การสำรวจและผลิตปิโตรเลียม เรายังมุ่งแสวงหาการลงทุนใหม่ๆ เพื่อเพิ่มปริมาณสำรองปิโตรเลียม เพื่อรักษาความสามารถในการแข่งขันในระยะยาวและเติบโตอย่างยั่งยืน ด้วยกลยุทธ์ “Refocus” เน้นการลงทุนในพื้นที่ยุทธศาสตร์

โดยปัจจุบัน ปตท.สผ. มุ่งแสวงหาการลงทุนใหม่ๆ เพื่อเพิ่มปริมาณสำรองปิโตรเลียมทั้งในระยะสั้นและระยะยาว ทั้งจากการเข้าซื้อกิจการ (Merger & Acquisition) โดยมุ่งเน้นพื้นที่ยุทธศาสตร์ ได้แก่ เอเชียตะวันออกเฉียงใต้ และตะวันออกกลาง การเตรียมแผนการสำรวจในแปลงสำรวจที่มีอยู่ของบริษัทโดยเฉพาะในประเทศไทย เมียนมา และมาเลเซีย ส่วนการสำรวจในแปลงใหม่ๆ นั้น จะมุ่งเน้นการเข้าไปในพื้นที่ที่มีศักยภาพปิโตรเลียมสูง โดยผนึกกำลังกับพันธมิตรที่มีความแข็งแกร่งเพื่อขยายการลงทุน เช่น เมื่อต้นปีที่ผ่านมาชนะการประมูลแปลงสำรวจน้ำลึก 2 แปลงในเม็กซิโก (Block 12 และ  Block 19 ในอ่าวเม็กซิโก) โดยร่วมทุนกับผู้ดำเนินการที่มีความเชี่ยวชาญ ได้แก่ Petronas และ Repsol และยังชนะการประมูลแปลงสำรวจน้ำตื้น 2 แปลงในมาเลเซีย ซึ่งมีศักยภาพเป็นก๊าซธรรมชาติ รวมทั้งการเข้าซื้อสัดส่วนแหล่งก๊าซธรรมชาติบงกชที่เราเป็นผู้ดำเนินการ เพิ่มเติมอีกร้อยละ 22.2222 รวมทั้ง เร่งรัดการพัฒนาโครงการต่างๆ ที่มีอยู่ในปัจจุบัน ซึ่งอยู่ระหว่างรอการตัดสินใจขั้นสุดท้าย โดยเฉพาะโครงการโมซัมบิก โรวูมา ออฟชอร์ แอเรีย วัน ในประเทศโมซัมบิก ซึ่งจะมีลูกค้าหลักในประเทศแถบเอเชียและยุโรปที่จะรับซื้อก๊าซธรรมชาติเหลว หรือ LNG  

นอกจากนี้ ปตท.สผ. ยังคงให้ความสำคัญกับการเข้าร่วมประมูลแหล่งสัมปทานก๊าซธรรมชาติที่กำลังจะหมดอายุในอ่าวไทย 2 แหล่ง ได้แก่ แหล่งบงกชและแหล่งเอราวัณ โดยเชื่อมั่นว่าด้วยประสบการณ์และความชำนาญในการสำรวจและผลิตก๊าซธรรมชาติในอ่าวไทย โดยเฉพาะอย่างยิ่งในแหล่งบงกชซึ่งเป็นผู้ดำเนินการมากว่า 20 ปี และดำเนินงานโดยคนไทยเกือบ 100% จะทำให้ ปตท.สผ.สามารถผลิตก๊าซธรรมชาติได้อย่างต่อเนื่อง สร้างความมั่นคงทางพลังงานให้กับประเทศ ด้วยต้นทุนที่แข่งขันได้ และให้ผลประโยชน์กับประเทศได้มากกว่า

ส่วนกลยุทธ์แรกสุดที่ผมนำมากล่าวถึงท้ายสุดก็คือ Reset นั้นเราเริ่มทำมาแล้วตั้งแต่ 2-3 ปีก่อน ด้วยการมุ่งเน้นการบริหารต้นทุนอย่างต่อเนื่อง โดยมีวัตถุประสงค์ให้สามารถรักษาต้นทุนที่แข่งขันได้ในอุตสาหกรรม ด้วยการเพิ่มประสิทธิภาพในการบริหารงานและควบคุมต้นทุนการดำเนินงาน

สิ่งที่ผมเล่ามาทั้งหมดนี้ คงช่วยให้เห็นภาพได้ว่า ปตท.สผ. มองอนาคตธุรกิจพลังงานอย่างไร และเตรียมพร้อมรับมือกับความท้าทายที่รออยู่ข้างหน้าอย่างไร โดยสิ่งที่คนไทยทุกคนสามารถมั่นใจได้ก็คือ วันนี้ ปตท.สผ. บริษัทไทยของคนไทย พร้อมอย่างยิ่งสำหรับการประมูลแหล่งพลังงานที่สำคัญของประเทศ ขณะเดียวกันยังมุ่งมั่นที่จะก้าวไปสำรวจแหล่งพลังงานในต่างประเทศ ควบคู่ไปกับการปรับตัวเพื่อรองรับกับการเปลี่ยนแปลงในอนาคต เพื่อสร้างความมั่นคงด้านพลังงานของไทยทั้งในปัจจุบันและในอนาคตอย่างมั่นคงและยั่งยืน

โดย... 

สมพร ว่องวุฒิพรชัย 

ประธานเจ้าหน้าที่บริหาร

บริษัท ปตท.สำรวจและผลิตปิโตรเลียม จำกัด (มหาชน)