ขอโหนกระแส แต่จะโหนอย่างสร้างสรรค์

เป้าหมาย คือให้เสร็จส่งถึงกอง บก. ได้ในเช้าวันพุธ

ตามปกติบทความในคอลัมน์นี้จะอิงหลักวิชาการด้านเศรษฐศาสตร์และการพัฒนา เนื่องจากผมเรียนมาทางนั้น แต่วันนี้ขออนุญาติไม่อิงหลักวิชา หากจะเขียนออกมาจากอารมณ์ เป็นอารมณ์อันเกิดจากเหตุการณ์ที่นักฟุตบอลเยาวชน 12 คนและครูฝึกของพวกเขา เข้าไปติดอยู่ในถ้ำตั้งแต่วันที่ 23 มิ.ย.จนกระทั่งได้รับการช่วยให้ออกมาสำเร็จ (ขอใช้ “ครูฝึก” แทน “โค้ช” เพราะ “ครู” มีความหมายที่ผมเข้าใจได้ลึกซึ้งกว่า) ขออภัยผู้อ่านล่วงหน้าถ้าบทความนี้มีมาตรฐานต่ำกว่าบทความตามหลักวิชาซึ่งผมเขียนมาก่อนเนื่องจากอารมณ์สูงมากจนยากแก่การนำเสนอ

ผมไม่มีตัวเลขยืนยัน แต่แน่ใจว่าชาวโลกนับร้อยล้านติดตามเหตุการณ์ดังกล่าวอย่างต่อเนื่อง พวกเขาเอาใจช่วยให้ทุกคนออกมาจากถ้ำอย่างปลอดภัยและเศร้าใจที่จ่าสมาน กุนันเสียชีวิตในระหว่างร่วมทำภารกิจอันแสนยากนี้ ตัวชี้บ่งมีมาก เช่น สื่อสำนักใหญ่ๆ ให้ความสำคัญถึงขั้นนำมาเสนอเป็นเรื่องนำของการเสนอข่าวแต่ละครั้งอย่างต่อเนื่อง นสพ. วอชิงตันโพสต์นำมาขึ้นหน้าแรกหลายครั้ง และรายงานเกี่ยวกับเรื่องนี้ ในบีบีซีมีผู้อ่านสูงสุดติดต่อกันหลายวัน ผมสรุปว่า มนุษย์ทุกชาติทุกภาษามีความเมตตาติดมาตั้งแต่แรกเกิด ความเมตตาพัฒนาให้แข็งแกร่งได้ในภาวะเอื้ออำนวย ทุกคนที่อาสาช่วยหมูป่าได้พัฒนาความเมตตาของตนจนแข็งแกร่งยิ่ง

ภารกิจแสนยากบรรลุเป้าหมายด้วยปัจจัยหลายอย่าง ทั้งทางด้านกายภาพที่เห็นได้ด้วยตาและด้านที่มองไม่เห็น เช่น ความมีสติ เรื่องสติฝรั่งโดยทั่วไปไม่ค่อยคุ้นเคย แต่ครั้งนี้สื่อฝรั่งเอ่ยถึงซ้ำๆ แบบเน้นย้ำกันทีเดียว ทั้งนี้เพราะในสายตาของพวกเขา เยาวชน 12 คนนั้นคุมสติได้อย่างน่าทึ่ง หนึ่งในปัจจัยที่ทำให้เด็กคุมสติได้คือ ครูฝึกคุมสติตนเองได้เนื่องจากฝึกสมาธิมาอย่างดีในระหว่างที่บวชหลายพรรษา หวังว่าต่อไป หลายวงการจะร่วมกันวิเคราะห์เหตุการณ์นี้และปัจจัยต่าง ๆ จากหลากมุมมองเพื่อกลั่นกรองเอาบทเรียน สติเป็นหนึ่งในปัจจัยสำคัญ วิธีพัฒนาสมาธิให้เกิดสติมีผู้รอบรู้เป็นครูสอนอยู่มากแล้ว ส่วนการพัฒนาความเมตตานั้นทำอย่างไรดูจะยังไม่มีวิธีทั้งที่ความเมตตาเป็นภาษาสากล ซึ่งคนหูหนวกได้ยิน/คนตาบอดมองเห็นตามสุภาษิตแอฟริกัน อีกทั้งยังนำมาซึ่งความสุขแก่ผู้รับและผู้ให้อันเป็นสัจธรรมตามคำของท่านทะไล ลามะ

สำหรับบางคน ปัจจัยที่ไม่อาจมองเห็นคงเป็นจำพวกกรรมเก่า การบนบาน หรือด้านคุณไสย์จะเป็นปัจจัยในเหตุการณ์และในภารกิจนำหมูป่าออกมาหรือไม่ขึ้นอยู่กับสภาพจิตใจและความเชื่อดั้งเดิมของแต่ละคน นักจิตวิทยาต่างมองกันว่าเหตุการณ์นี้อาจมีผลกระทบทางลบต่อจิตใจอย่างมีนัยสำคัญของหมูป่าและครูฝึก อาการของผลกระทบอาจนำไปสู่การทำพิธีกรรมต่าง ๆ ตามความเชื่อดั้งเดิมนั้น หวังว่าจะไม่มีการยกยอปอปั้นกันจนเกินไป หรือการหลอกลวงจนเกิดการทำอะไรที่จะสร้างความเสียหายให้แก่ตัวและครอบครัวของทั้ง 13 คนไม่ว่าจะเป็นด้านจิตใจ หรือพัฒนาการในอนาคต

การบรรลุเป้าหมายของภารกิจแสนยากซึ่งฝรั่งต่างมองว่าเป็นความสำเร็จระดับมหัศจรรย์นี้คงจะมีการนำไปทำเป็นภาพยนตร์ในวันข้างหน้า ภาพยนตร์เป็นนาฏกรรมที่จะทำให้มีการเน้น หรือลดความสำคัญของบางปัจจัยในเหตุการณ์เพื่อเป้าหมายทางการค้า ผมหวังว่า ผู้อยู่ในเหตุการณ์ที่ผู้สร้างภาพยนตร์ปรึกษาจะชักชวนให้เขาเน้นหนึ่งในประเด็นสำคัญยิ่งคือ ความเมตตาอันนำมาซึ่งความเสียสละสูงสุดของจ่าสมาน ยิ่งกว่านั้น ทั้งรัฐบาลไทยและฝ่ายเอกชนรวมทั้งผู้สร้างภาพยตร์จะปูทางเพื่อสร้างอนุสาวรีย์ให้แก่จ่า อนุสาวรีย์จะไม่มีเพียงรูปปั้นอันสง่างามเท่านั้น หากจะมีกองทุนสนับสนุนการศึกษาในนามของจ่าสมานด้วย ในกาลข้างหน้า หวังว่าทั้งหมูป่าและลูกหลานของหมูป่าจะอาสาเข้ามามีบทบาทสำคัญในการสืนสานอุดมกาณ์ของกองทุน ขอขอบคุณทุกฝ่ายที่ทำให้เกิดความมหัศจรรย์ครั้งนี้