เวเนซุเอลา มาร์กอส ฯลฯ

ประธานาธิบดีนิโคลัส มะดูโรได้คะแนนราว 2  ใน 3 ของผู้ออกเสียง ส่งผลให้เขาได้ดำรงตำแหน่งต่อไปเป็นสมัยที่ 2 ประเทศตะวันตกจำนวนมากไม่ยอมรับผลการเลือกตั้ง หลายประเทศเรียกเอกอัครราชทูตของตนกลับ รวมทั้งบางประเทศในละตินอเมริกา อย่างไรก็ดี บางประเทศส่งความยินดีไปยังประธานาธิบดีมะดูโร รวมทั้งจีนและรัสเซีย หากมองจากมุมของกลุ่มประเทศที่ยอมรับและไม่ยอมรับการเลือกตั้ง คงสรุปได้ว่าเวเนซุเอลากำลังเป็นสนามรบหนึ่งของสงครามเย็นครั้งที่ 2

ย้อนไปในช่วงสงครามเย็นครั้งที่ 1 ซึ่งเป็นการต่อสู้กันระหว่างประเทศที่ใช้ระบบคอมมิวนิสต์กับประเทศที่ไม่ใช้ และเกิดขึ้นในช่วงหลังสงครามโลกครั้งที่ 2 ยุติจนถึงการแตกสลายของสหภาพโซเวียตเมื่อปี 2534 เวเนซุเอลา มิได้ใช้ระบบคอมมิวนิสต์ แต่ชาวเวเนซุเอลากลุ่มใหญ่ฝักใฝ่ในระบบนั้นและได้รับการสนับสนุนผ่านคิวบา ในช่วงนั้น เวเนซุเอลาน่าจะพัฒนาได้รวดเร็วเนื่องจากผลิตน้ำมันปิโตรเลียมได้มหาศาล และราคาน้ำมันขึ้นแบบก้าวกระโดดครั้งใหญ่ถึง 2 ครั้งคือ หลังเกิดสงครามในย่านตะวันออกกลางเมื่อปี 2516 และหลังพระเจ้าชาร์ของอิหร่าน ถูกยึดอำนาจเมื่อปี 2522 แต่เวเนซุเอลาทำไม่ได้ด้วยปัจจัยหลายอย่าง รวมทั้งความไม่เหมาะสมของแนวการพัฒนา ขาดความสามารถในการบริหารจัดการ นโยบายประชานิยมแบบเลวร้ายและความฉ้อฉล

รัฐบาลเวเนซุเอลาต้องการเร่งรัดพัฒนาอุตสาหกรรมจึงละทิ้งเกษตรกรรม แต่การพัฒนาอุตสาหกรรมทำไม่ได้เพราะขาดความเชี่ยวชาญทั้งด้านเทคนิคและด้านการบริหารจัดการซ้ำเติมด้วยความฉ้อฉลของบุคคลในกลุ่มต่าง ๆ โดยเฉพาะอย่างยิ่งกลุ่มผู้นำซึ่งอยู่ได้ด้วยการใช้นโยบายประชานิยมแบบเลวร้ายเป็นหลัก รายได้มหาศาลจากการขายน้ำมันส่งผลให้โครงสร้างทางเศรษฐกิจและความคิดบิดเบี้ยว และการเมืองไม่เป็นประชาธิปไตยแม้จะมีการเลือกตั้งก็ตาม ความบิดเบี้ยวเหล่านั้นดำเนินไปได้ในช่วงที่ราคาน้ำมันอยู่ในระดับสูง แต่เวเนซุเอลาต้องประสบปัญหาถึงขั้นล้มละลายหลายครั้ง หลังราคาน้ำมันตกต่ำ รวมทั้งครั้งล่าสุดซึ่งยืดเยื้อมาจนถึงวันนี้

ปัจจัยต่าง ๆ ที่อ้างถึงส่งผลให้ชาวเวเนซุเอลาส่วนใหญ่ตกอยู่ในภาวะยากจน ประเทศผลิตอาหารได้ไม่พอแก่ความจำเป็น ประชาชนต้องอดอยากอย่างกว้างขวาง ส่วนหนึ่งซึ่งสามารถเดินทางออกนอกประเทศได้จึงออกไปพึ่งพาประเทศเพื่อนบ้าน ผู้ที่ไปไม่ได้ หรือมีรายได้คงที่มีปัญหาเพราะหาซื้อสินค้าได้ยากมากเนื่องจากความขาดแคลนแสนสาหัสส่งผลให้ราคาสินค้าพุ่งขึ้นทุกวัน รัฐบาลเลิกบอกภาวะเงินเฟ้อแก่ประชาชนมานาน ผู้เชี่ยวชาญของกองทุนการเงินระหว่างประเทศประเมินว่าอัตราเงินเฟ้อปีนี้จะอยู่ที่ราว 13,000% นั่นหมายความว่าเงินของเวเนซุเอลาแทบไม่มีค่าเหลืออยู่

ชาวเวเนซุเอลาส่วนหนึ่งมองว่าต้นตอของปัญหามาจากมหาอำนาจโดยเฉพาะกลุ่มที่ไม่ใช้ระบบคอมมอวนิสต์นำโดยสหรัฐ แน่ละ สหรัฐพยายามป้องกันมิให้ระบบนั้นขยายจากคิวบาออกไปในละตินอเมริกาอันเป็นเสมือนหลังบ้านของตน อย่างไรก็ตาม ณ วันนี้เป็นที่ประจักษ์ชัดแล้วว่าระบบคอมมิวนิสต์ล้มเหลวและปัญหาของเวเนซุเอลามาจากภายในมากกว่าภายนอก ด้วยเหตุนี้จึงมีนักวิเคราะห์ชาวละตินอเมริกัน 3 คนร่วมกันเขียนหนังสือเล่มสำคัญออกมาเสนอให้มองและแก้ต้นตอของปัญหาจากภายในชื่อ Guide to the Perfect Latin American Idiot (มีบทคัดย่อภาษาไทยอยู่ในเว็บไซต์ www.bannareader.com)

จากมุมมองของระบอบประชาธิปไตย การเลือกตั้งดังกล่าวยากที่จะยอมรับว่าเป็นประชาธิปไตยตามอุดมการณ์ ทั้งนี้เพราะรัฐบาลใช้วิชามารสารพัดและห้ามคู่แข่งขันคนสำคัญของประธานาธิบดีมะดูโรลงสมัคร วิชามารแนวเดียวกันถูกนำมาใช้ในหลายประเทศ ตัวอย่างที่สร้างประวัติศาสตร์ในเอเซียตะวันออกเฉียงใต้ได้แก่ประธานาธิบดีเฟอร์ดินัน มาร์กอสของฟิลิปปินส์ เขาใช้วิธีดูดกลุ่มการเมืองหลัก ๆ ให้เข้าร่วม ถ้าดูดไม่ได้ก็ใช้วิธีกวาดล้าง เขาจึงชนะการเลือกตั้งเสมอ การกวาดล้างครั้งสุดท้ายได้แก่การสังหารคู่ต่อสู้คนสำคัญกลางสนามบินกรุงมะนิลาเมื่อนักการเมืองคนนั้นเดินทางกลับจากต่างประเทศ การสังหารนั้นนำไปสู่การประท้วงอย่างกว้างขวางและเข้มข้นจนส่งผลให้นายมาร์กอสต้องลี้ภัยไปตายในต่างประเทศ

เรื่องราวที่เล่ามานี้น่าจะเป็นอุทาหรณ์ชั้นดีแก่นักการเมืองไทยที่ใช้การดูด การกวาดล้าง ประชานิยมแบบเลวร้ายและความฉ้อฉลว่า ตนอาจจบชีวิตอย่างไรและประเทศจะเดินไปทางไหน