ชาวอเมริกันหลายสิบล้านอ่านหนังสือไม่ออก

ชาวอเมริกันหลายสิบล้านอ่านหนังสือไม่ออก

อาจเป็นความบังเอิญ ก่อนนางบาร์บารา บุช จะถึงแก่กรรมเมื่อสัปดาห์ที่ผ่านมาเพียง 2 วัน สำนักข่าวบีบีซีเผยแพร่บทความเรื่อง

ของครูชาวอเมริกันคนหนึ่ง ซึ่งอ่านหนังสือไม่ออกและเขียนหนังสือไม่ได้ แต่เป็นครูอยู่ถึง 17 ปี เรื่องนี้เกิดขึ้นก่อนนางบาร์บาราจะเริ่มมีสถานะทางสังคมสูงในฐานะภรรยาของรองประธานาธิบดีจอร์จ บุชซึ่งต่อมาก้าวขึ้นเป็นประธานาธิบดีเมื่อปี 2532

บทความดังกล่าวอ้างถึงบทบาทของนางบาร์บาราว่า มีความสำคัญต่อครูคนนั้นมากเนื่องจากนางเป็นผู้เข้าใจปัญหาและออกมารณรงค์อย่างแข็งขันให้ชาวอเมริกันที่อ่านไม่ออกและเขียนไม่ได้ มีโอกาสเรียนอ่านและเขียนโดยไม่ต้องอาย เรื่องนี้มีประเด็นน่าสนใจหลากหลายมากเนื่องจากสหรัฐได้ชื่อว่าเป็นประเทศก้าวหน้าสูงทางเทคโลยีและมีมหาวิทยายลัยหลายพันแห่งซึ่งส่วนหนึ่งได้รับการเชิดชูว่าเป็นเลิศทางวิชาการ

ในเบื้องแรก ครูคนนั้นเรียนผ่านถึงระดับมหาวิทยาลัยและเป็นครูอยู่ได้ 17 ปี เพราะปัจจัยหลายอย่าง รวมทั้งความสามารถทางด้านปิดบัง โกง และด้านกีฬาประกอบกับระบบการศึกษาที่ปล่อยให้เด็กเลื่อนชั้นได้ง่ายและเอาใจนักศึกษา แม้แต่ภรรยาของเขาเองยังไม่รู้ว่าเขาอ่านหนังสือไม่ออกจนกระทั่งเมื่อเขาพยายามอ่านหนังสือให้ลูกอายุ 3 ขวบฟังแล้วถูกลูกแย้งว่า แม่ไม่ได้อ่านเช่นนั้น

ในระดับการศึกษาพื้นฐาน ระบบอเมริกันไม่นิยมให้เด็กเรียนซ้ำชั้น เขาเรียนผ่านได้เพราะครูและผู้บริหารโรงเรียนมักง่ายโดยเลื่อนชั้นให้เขาขึ้นไปเรื่อยๆ จนจบ การเป็นนักกีฬาชั้นเลิศส่งผลให้มหาวิทยาลัยให้ทุนเขาไปเรียนต่อ อาจเป็นที่ทราบกันดี มหาวิทยาลัยที่มีชื่อเสียงด้านกีฬาพากันทำเช่นนั้นอย่างทั่วถึง นักศึกษาที่จบมาจำนวนหนึ่งจึงอ่านหนังสือแทบไม่ออกและไม่มีความพร้อมทางด้านการดำเนินชีวิตจำนวนมากมีปัญหาสาหัส เมื่อออกมาเล่นกีฬาอาชีพและหลังจากเล่นต่อไปไม่ได้จำเป็นต้องไปทำอาชีพอื่น

ตามรายงาน ครูคนนั้นเลิกเป็นครูอยู่หลายปีก่อนที่นางบาร์บาราจะก้าวขึ้นมาเป็นสตรีหมายเลข 2 หรือภรรยาของรองประธานาธิบดี คงเป็นที่ทราบกันดีแล้วว่า ภรรยาของประธานาธิบดี หรือสตรีหมายเลข 1 และสตรีหมายเลข 2 มักต้องละงานประจำเพื่อทำหน้าที่สนับสนุนสามี ในช่วงที่สามีดำรงตำแหน่งอยู่นั้น สตรีหมายเลข 1 และหมายเลข 2 มักออกมาสนับสนุนงานด้านสังคมที่ตนสนใจเป็นพิเศษ นางบาร์บาราสนใจปัญหาสังคมที่สืบเนื่องมาจากชาวอเมริกันอ่านเขียนไม่ได้ นางจึงใช้สถานะและโอกาสรณรงค์อย่างจริงจัง แม้หลังสามีพ้นตำแหน่งแล้ว นางก็ยังทำ

เรื่องชาวอเมริกันจำนวนมากอ่านเขียนไม่ได้อาจคาดกันไม่ถึง แต่มันเป็นความจริงที่ทำให้ชาวอเมริกันจำนวนหนึ่งวิตก ข้อมูลล่าสุดของกระทรวงศึกษาธิการบ่งว่าผู้ใหญ่ชาวอเมริกันกว่า 30 ล้านคน หรือกว่า 10% ของผู้ใหญ่อ่านไม่ออกและเขียนไม่ได้ดีพอที่จะนำไปใช้ในชีวิตประจำวัน พวกเขาอาจอ่านได้เป็นคำ ๆ หรือเขียนชื่อได้ แต่อ่านและเขียนเป็นประโยคไม่ได้ แม้แต่ฉลากขวดยา รายการอาหารหรือป้ายตามถนนก็มักอ่านไม่ออก

ในกรุงวอชิงตันอันเป็นเมืองหลวง อัตราการอ่านไม่ออกเขียนไม่ได้สูงถึงกว่า 20% ของจำนวนผู้ใหญ่ทั้งหมด ที่เป็นเช่นนั้นเพราะชาววอชิงตันส่วนใหญ่เป็นคนผิวสีที่รับผลร้ายด้านเศรษฐกิจและสังคมมาเป็นเวลานับ 100 ปี แม้จะไม่มีระบบทาสแล้วก็ตาม ด้วยปัจจัยทางประวัติศาสตร์ ชาวอเมริกันผิวสีจำนวนมากถูกทิ้งไว้ข้างหลังมากขึ้นเมื่อเทคโนโลยีก้าวไปข้างหน้าตามด้วยความสามารถทางเศรษฐกิจ

นางบาร์บาราตระหนักในปัญหาเป็นอย่างดีและได้รับความยกย่องเป็นพิเศษเพราะมาจากครอบครัวเศรษฐีที่ไม่เคยสัมผัสปัญหา ซึ่งมาจากการอ่านไม่ออกและเขียนไม่ได้โดยตรง ยิ่งกว่านั้น นางทำอย่างจริงใจโดยไม่หวังสร้างภาพและพยายามทำอย่างจริงจังจนกระทั่งบั้นปลายของชีวิต

อัตราการอ่านเขียนไม่ได้ของผู้ใหญ่ไทยจะสูงหรือต่ำกว่าของชาวอเมริกันยากที่จะประเมิน ส่วนผู้ที่รู้ตัวว่าอ่านเขียนไม่ได้จะขวนขวายไปหาทางเรียนหรือไม่ก็ยากที่จะประเมินเช่นกัน สิ่งที่พออนุมานได้คือ เศรษฐีและผู้มีสถานะสูงทางสังคมของไทยไม่สนใจทำอะไรในแนวของนางบาร์บารา บุช