อย่าปล่อยให้วัฒนธรรมองค์กรจัดการคุณ

อย่าปล่อยให้วัฒนธรรมองค์กรจัดการคุณ

คุณจะจัดการวัฒนธรรมองค์กร หรือจะปล่อยให้วัฒนธรรมองค์กรหันมาจัดการคุณ

“ผมต้องการสร้างวัฒนธรรมองค์กรที่แตกต่างจากคู่แข่ง และต้องการให้เรามีวัฒนธรรมองค์กรที่มุ่งเน้นด้านนวัตกรรม ยิ่งเราจะโตในอาเซียน เราต้องทำอะไรใหม่ ๆ ที่ไม่เคยมีใครทำมาก่อนในโลกใบนี้” ผู้ก่อตั้งบริษัทแห่งหนึ่งกล่าวด้วยน้ำเสียงขึงขัง เอาจริงเอาจัง ดวงตาเป็นประกาย จนแม้แต่ดิฉันเองก็ถูกสะกดจิต ตามไปด้วยกับความมุ่งมั่นของท่าน

ก่อนจบประชุม ท่านผู้ก่อตั้งถามทิ้งท้ายไว้ “ผมอยากทำมากเลย แต่ที่ปรึกษาช่วยบอกผมหน่อยสิว่า หากผมจะลงทุนสร้างวัฒนธรรมองค์กรอย่างจริงจัง จะมีอะไรเป็นสิ่งการันตีว่าบริษัทจะได้อะไรจากการทำเรื่องนี้?”

ดิฉันได้มีโอกาสเป็นที่ปรึกษาด้านการสร้างวัฒนธรรมองค์กรให้กับหลากหลายองค์กร และปัจจัยหลักที่ดิฉันใช้ในการตัดสินใจว่า เราจะสามารถทำงานร่วมกันเพื่อสร้างวัฒนธรรมองค์กรที่เข้มแข็งได้ นั่นก็คือ “ผู้นำองค์กร”

คู่มือสำหรับผู้นำในการสร้างวัฒนธรรมองค์กร (The Leader’s Guide to Corporate Culture) ที่มีการตีพิมพ์ในบทความของ Harvard Business Review ประจำเดือนมี.ค. ปีนี้ ได้พูดถึงการจัดการกับปัจจัย 4 อย่างที่เป็นตัวช่วยสำคัญ ในการเสริมสร้างวัฒนธรรมองค์กร นั่นคือ

1. สร้างความกระหายให้คนในองค์กรอยากมีส่วนร่วมกับวัฒนธรรมใหม่ (Articulate the aspiration) ซึ่งสิ่งนี้ไม่มีใครทำได้ดีเท่า “ผู้นำ” องค์กรนั่นเอง การฝากความหวังไว้ที่หัวหน้าระดับถัดไป หรือที่ปรึกษา มาบอกพนักงานถึงเหตุจำเป็นว่าทำไมต้องเปลี่ยน และความสำคัญของวัฒนธรรมใหม่นั้น ยิ่งทำให้การเปลี่ยนแปลงเกิดขึ้นช้า เรียกได้ว่างานนี้ ถึงท่านผู้นำระดับสูงจะยุ่งแค่ไหนก็ฝากภารกิจนี้ทำแทนกันไม่ได้

2. เลือกและสร้างผู้นำให้เหมาะกับวัฒนธรรมใหม่ (Select and develop leaders who align with the target culture) นั่นคือมุ่งเน้นการสร้างผู้นำที่พร้อมนำการเปลี่ยนแปลง และถอดผู้นำที่ไม่พร้อมสนับสนุนการเปลี่ยนแปลงในครั้งนี้ ซึ่งนี่ถือเป็นการส่งสัญญาณให้พนักงานทั้งองค์กรเห็นความจริงจังของผู้นำในการเปลี่ยนวัฒนธรรมองค์กรในครั้งนี้

3. สื่อสารถึงความสำคัญของการสร้างวัฒนธรรมองค์กรอย่างสม่ำเสมอ (Use organizational conversations about culture to underscore the importance of change) โดยการนำหัวข้อเรื่องการเปลี่ยนแปลงวัฒนธรรมองค์กร เข้าไปเป็นส่วนหนึ่งของการประชุม การสื่อสารประจำวัน เพื่อเป็นตัวเร่งให้เรื่องวัฒนธรรมองค์กรนั้น เข้าไปอยู่ในความคิด ความเชื่อ และการกระทำของคนในองค์กรทุกระดับ

4. สร้างระบบและกระบวนการภายในองค์กรที่ช่วยส่งเสริมการสร้างวัฒนธรรมใหม่ (Reinforce the desired change through organizational design) ไม่ว่าจะเป็นการฝึกอบรม พัฒนาทักษะให้คนในองค์กรให้มีทักษะส่งเสริมวัฒนธรรมองค์กรใหม่ เช่น หากวัฒนธรรมใหม่เน้นเรื่องนวัตกรรม ก็ต้องมีการจัดอบรมเรื่องนี้ การบริหารการเปลี่ยนแปลง ความคิดสร้างสรรค์ การให้และรับฟีดแบ็ค เป็นต้น

คงไม่ใช่เรื่องแปลก หากผู้นำที่มุ่งเน้นด้านผลลัพธ์จะต้องการเห็นผลลัพธ์ที่เป็นรูปธรรม จับต้อง วัดผลได้ ในเวลาอันรวดเร็ว ยิ่งองค์กรแห่งอนาคต องค์กรที่ไร้พรมแดน ที่โอกาสมีรออยู่ข้างหน้ามหาศาล ผู้นำจึงถูกคาดหวังให้ต้องสร้างผลลัพธ์ที่แรงและเร็ว ดังนั้นภายใต้เวลา สิ่งแวดล้อม ทรัพยากรที่มีจำกัด เพื่อให้ได้ผลลัพธ์ที่รวดเร็วทันใจผู้นำยุคดิจิทัล ทำให้ผู้นำหลาย ๆ คนเลือกที่จะไปทำอย่างอื่นมากกว่าสร้างวัฒนธรรมองค์กร และปล่อยให้เรื่องวัฒนธรรมองค์กรกลายเป็นเรื่องสำคัญระดับรองลงมา จนถึงขั้นละเลยที่จะบริหารจัดการวัฒนธรรมองค์กร

จากประสบการณ์บริหารวัฒนธรรมองค์กรกว่า 20 ปีที่ผ่านมาในภูมิภาคอาเซียน สอนให้ดิฉันรู้ว่า หากผู้นำสามารถบริหารจัดการวัฒนธรรมองค์กรได้อย่างเข้มแข็ง จะสามารถสร้างความแตกต่างทางธุรกิจอย่างชัดเจนและถาวร องค์กรที่มีวัฒนธรรม ที่เข้มแข็ง สามารถส่งต่อพฤติกรรมรุ่นสู่รุ่น ประเทศสู่ประเทศ ภูมิภาคสู่ภูมิภาค เช่น หากคุณเห็นคน ๆ หนึ่งที่ยืนอยู่ที่สนามบิน เพียงสังเกตพฤติกรรมบางอย่างของเขา คุณจะสามารถเดาได้เลยว่าคน ๆ นี้เป็นพนักงานบริษัทของคุณ เพราะวัฒนธรรมองค์กร เป็นมากกว่าเพียงเรื่องวัฒนธรรมท้องถิ่นว่าบริษัทตั้งอยู่ในประเทศใด

วัฒนธรรมองค์กรเป็นเรื่องของ “กระบวนการบริหารจัดการการเปลี่ยนแปลง” และเป็นมากกว่าการจัดอีเวนท์ ที่สามารถวัดผลหลังงานเสร็จได้ทันที ยิ่งกว่านั้น ผู้นำองค์กรถือเป็นปัจจัยสำคัญของการสร้างกระบวนการเปลี่ยนแปลงอันเข้มแข็งและยั่งยืนนี้

การได้เห็นคนในองค์กรเป็นคนยกมือบอกว่า เขามีไอเดียใหม่ ๆ อะไรบ้าง มาช่วยให้บริษัทเข้าใจความต้องการและสนองความต้องการลูกค้าได้ดียิ่งขึ้น น่าจะเป็นตัวบ่งชี้ถึงผลสำเร็จแห่งการสร้างวัฒนธรรมด้านนวัตกรรมที่ดีกว่าการรอให้บริษัทมาบอกว่า นี่คือพฤติกรรมที่คุณต้องเปลี่ยนเพื่อตอบรับนโยบายและความอยู่รอดขององค์กรในอนาคต

อย่าปล่อยให้การมุ่งเน้นเฉพาะผลลัพธ์อันสั้น มาทำให้ท่านหลงลืมการให้ความสำคัญกับการสร้างวัฒนธรรมองค์กร เพราะในฐานะผู้นำ หากท่านไม่บริหารจัดการวัฒนธรรมองค์กรของท่านในวันนี้ วัฒนธรรมองค์กรจะหันมาจัดการบริษัทของท่านแทน