ทำงานแบบสมองเป็นเอก กำลังเป็นโท

เราเริ่มห่วงว่าหุ่นยนต์จะมาแทนมนุษย์ก็ตอนที่เราทำให้หุ่นยนต์ฉลาดขึ้นได้ต่างหาก

สัตว์อันตรายตัวใหญ่มีกำลังมหาศาลสามารถคุกคามสัตว์อื่นในป่าได้ ท้ายสุดก็แพ้สัตว์ตัวเล็กกว่า แต่สมองดีกว่า  

เล่ากันว่าที่เมืองจีนในสมัยก่อนนั้น ใครจะไปเป็นนักรบ ต้องกินเหล้าเก่ง และเรี่ยวแรงเยอะ กินเหล้าให้เมาจะได้ใจกล้าบ้าบิ่น ใช้กำลังเอาชนะศัตรู

วันนี้เมืองจีนกลับบอกว่าไม่ให้นักรบกินเหล้า เพราะจะทำให้กล้าตายอย่างไร้สมอง ซึ่งจีนบอกว่าไม่มีประโยชน์อะไรเลย ความสำเร็จของการงานส่วนใหญ่ที่ผ่านมาจึงไม่ได้มาจากการใช้กำลัง แต่มาจากการใช้สมองทำให้การงานมีประสิทธิผล

ถ้าต้องการใช้สมองสร้างการงานให้ได้ผล ขั้นแรกต้องสลายบรรยากาศในการทำงานที่ส่งเสริมการใช้กำลังมากกว่าการใช้สติปัญญา ซึ่งไม่ได้แปลว่าถือไม้กระบองคุมงาน แต่หมายถึงการใช้อำนาจในหน้าที่การงานมาบังคับให้ตนเองและคนอื่นตามที่ตนต้องการ

พอใจไม่พอใจการงานแค่ไหนไม่สนใจ แต่ถ้าคิดจะไม่ทำให้ดูก่อนว่าฉันถือกระบองอยู่ ยิ่งส่งเสริมบรรยากาศการใช้อำนาจมากเท่าไร การใช้สมองในการงานก็น้อยลงเท่านั้น

เริ่มต้นจากภายในตัวเราก่อน ใช้สมองตรึกตรองดูว่าเราเก่งอะไร เราด้อยอะไร กำกับตนเองให้ตัดสินใจทุกเรื่องโดยมีการไตร่ตรองก่อนเสมอ อย่าตัดสินใจไปตามแบบเดิม ๆที่เคยกระทำมาทุกครั้งทุกครา ต้องคิดทุกครั้งว่าอะไรเป็นเหตุให้เราตัดสินใจ หรือทำไปตามนั้น

ทำงานแบบมีสติ รับรู้ตนเองมากขึ้นว่าตอนนี้กำลังทำอะไรอยู่ และทำไปเพื่ออะไร ใช้สมองติดตามด้วยว่าเรากำลังคิดอะไรอยู่ และคิดเรื่องนั้นไปเพื่ออะไร ทำตามนี้ได้แล้วให้สังเกตดูว่าใช้กำลังในการทำงานน้อยลงบ้างหรือไม่ ถ้ายังต้องโวยวายให้เกิดงาน แสดงว่ายังใช้กำลังมากกว่าสมองอยู่ และควรพยายามมากขึ้นอีกนิด

เริ่มใช้สมองกับงานที่เราเก่งก่อน เก่งหมายถึงทำได้ผล โดยไม่ต้องบังคับตนเอง การงานลื่นไหลอย่างเพลิดเพลิน งานที่ทำได้อย่างลื่นไหลไม่ต้องเสียสมองไปใช้ในการกังวลว่าอันนั้นทำได้ อันนี้ยังทำไม่ได้

งานที่เราด้อยนั้น ทำไปก็ต้องบังคับตนเองไป สุดท้ายก็ต้องใช้กำลังบังคับตนเองให้ฝืนใจทำ

สมองถูกใช้ไปในทางที่ไม่มีประสิทธิผล ใครที่ชอบบอกว่าตนเองไม่เคยอยากทำงานที่กำลังทำอยู่เลย แต่จำใจต้องทำ ขอเตือนว่าให้รีบเลิกทำงานนั้นเสียโดยเร็ว เพราะท่านกำลังใช้กำลังบังคับตนเองอยู่ทุกวัน จนกระทั่งเกินเลย เห็นคนอื่นเหมือนตัวท่าน คือต้องใช้กำลังไปบังคับขู่เข็ญให้ทำงาน เหมือนที่ท่านใช้กำลังบังคับตนเองอยู่ทุกวันนี้ งานท่านก็ไม่ลื่นไหล แล้วยังพาคนอื่นจำใจทำตามไปอีก

งานใดที่เราไม่เก่ง ไม่คล่อง ถ้าการฝึกหัดให้เก่งขึ้น ต้องบังคับตนเองสารพัด ก็ไปหาคนอื่นมาทำเสียดีกว่า

คนที่ทำงานนั้นอย่างสบายอกสบายใจ สามารถใช้สมองสร้างสรรค์อะไรใหม่ๆ ที่ดีกว่าเก่าได้ดีกว่าตัวเราแน่ ๆ การงานนั่นย่อมมีผลดีมากขึ้น

สมัยก่อนไม่ค่อยมีทางเลือก คนเป็นแค่ปัจจัยการผลิต ไม่มีทางเลือกให้เก่งตามที่ตนเองสบายอกสบายใจได้ ต้องจำใจเก่งให้เหมือนกับที่คนอื่นเก่ง สมัยก่อนจึงต้องใช้กำลังกำกับให้การงานเดินหน้าไปด้วยดี

วันนี้เราเชื่อกันมากขึ้นในเรื่องการทำงานอย่างสร้างสรรค์ เรายอมรับกันมากขึ้นว่าคนแต่ละคนมีพรสวรรค์ที่ไม่เหมือนกัน หนทางทำมาหากินก็หลากหลายมากขึ้น ไม่ใช่เช้าเดินเข้าโรงงาน ยืนประจำเครื่องจักร เย็นกลับบ้าน วันนี้มีทางเลือกให้ท่านทำงานโดยใช้สมองที่ท่านเก่งท่านถนัดได้มากขึ้น แต่ท่านต้องแสวงหาให้เจอ

ทำงานอย่างใช้สมองมีผลดีที่สุดกับงานที่ส่งผลกระทบสูงสุดกับชีวิต ไม่ใช่งานที่รีบด่วนมากที่สุด ถ้าวันนี้งานตรงหน้าทั้งหมดเป็นงานด่วนที่สุด แปลว่างานส่วนใหญ่ที่ทำยังใช้กำลังมากกว่าสมอง

ลองหยุดคิดสักนิดว่าอะไรทำให้ทุกอย่างกลายเป็นด่วนที่สุดไปหมด อะไรทำให้ช่องทางทำงานตามปกติไม่ได้ผล จนต้องมีมาตรการด่วนที่สุดตามมาเป็นประจำ

คำตอบที่ได้คือเรื่องที่ต้องใช้สมองคิดทำงานนั้นมากขึ้น แต่ถ้าคิดแล้วยังทำไม่ได้ ก็ควรตัดใจเลิกทำงานนั้นเสียเถอะ