Charisma … ตัวตนที่แตกต่าง

Charisma … ตัวตนที่แตกต่าง

คุณสมบัติโดดเด่นที่รับรู้ได้ชัดเจนที่สุดประการหนึ่ง คือ Charisma

จากการที่ผมได้ทำหน้าที่เป็นที่ปรึกษากฎหมายให้กับลูกความมาเป็นเวลานาน ผมจึงได้มีโอกาสพบและทำงานร่วมกับบุคคลที่มีคุณสมบัติโดดเด่นน่าสนใจจำนวนมาก ซึ่งการสังเกตและศึกษาเพิ่มเติมในเรื่องเหล่านี้จึงถือเป็นสิ่งที่มีคุณค่ามากสำหรับผม ทั้งในแง่ของการพัฒนาตนเองและการนำไปเผยแพร่เป็นวิทยาทานแก่บุคคลอื่นๆ ซึ่งคุณสมบัติโดดเด่นที่รับรู้ได้ชัดเจนที่สุดประการหนึ่ง คือ Charisma ซึ่งแปลตาม dictionary เป็นภาษาไทยว่า คุณสมบัติพิเศษเฉพาะคน

ผมชอบใช้ Charisma ทับศัพท์ เพราะคำว่าคุณสมบัติพิเศษเฉพาะคน อาจทำให้เข้าใจไปว่าเป็นคุณสมบัติเฉพาะที่ได้มาตั้งแต่เกิด แต่ Charisma นั้นเป็นเรื่องของบุคลิกภาพ ซึ่งเป็น 'ภาษากาย (Body Language)' ที่แสดงออกมา จึงเป็นสิ่งที่เราสามารถสร้างขึ้นมาได้ด้วยการฝึก 'การแสดงออก' ให้เป็นไปในทิศทางที่จะทำให้เรามี Charisma ในแบบที่เราต้องการ ไม่ใช่เรื่องของสมองหรือลักษณะทางกายภาพที่ถือได้ว่าเป็นคุณสมบัติเฉพาะที่เราได้รับมาตั้งแต่เกิด (We talk about a man’s charisma, not his looks. Kate Williams)

คนที่มี Charisma จะทำให้เรารับรู้ได้ถึงการมี 'ตัวตนที่แตกต่าง' จากคนอื่นจาก 'การแสดงออก' ของเขา ซึ่งผู้ที่ศึกษาเรื่องนี้คนหนึ่งได้แบ่งลักษณะของคนที่มี Charisma ออกไว้เป็น 4 ประเภท คือ Focus Charisma, Visionary Charisma, Kindness Charisma และ Authority Charisma (จากหนังสือ The Charisma Myth เขียนโดย Olivia Fox Cabane) ซึ่งคนๆ หนึ่งอาจมี Charisma หลายประเภทรวมอยู่ในตัวเองก็ได้

Focus Charisma: ผมนึกถึงประธานในที่ประชุมหรือผู้นำที่ควบคุมการประชุมได้อย่างมีประสิทธิภาพ ซึ่งก็คือคนที่มีความสามารถในการฟังและจับประเด็น เป็นการฟังด้วยภาษากาย โดยใช้ทั้งสีหน้าและแววตา ทำให้เราเกิดความประทับใจว่าเขาให้ความสนใจกับเรื่องที่อยู่ตรงหน้าอย่างแท้จริง มีสมาธิแน่วแน่ที่จะได้ยินทั้งคำพูดและรู้ซึ้งถึงอารมณ์ของผู้พูด เพื่อแสวงหาความหมายที่แท้จริงได้อย่างไม่สับสน

Visionary Charisma: ผมนึกถึง Steve Jobs ซึ่งก็คือคนที่มีความสามารถในการโน้มน้าวในการอธิบายความคิดหรือแผนการของเขา โดยสื่อสารด้วยภาษากายที่แสดงถึงความเชื่อมั่นอย่างแน่วแน่ในสิ่งที่ตนเองนำเสนอทั้งทางสีหน้า ท่าทาง แววตา และน้ำเสียง ทำให้เราเชื่อว่าสิ่งที่เขาวางแผนที่จะทำหรือความคิดสร้างสรรค์ของเขาไม่ว่าจะยากเย็นเพียงใดก็เป็นสิ่งที่เป็นไปได้ และเป็นสิ่งที่เราควรทุ่มเทใจสนับสนุนอยากให้มันเกิดขึ้นและอยากมีส่วนร่วม

Kindness Charisma: ผมนึกถึง ท่านดาไล ลามะ ซึ่งก็คือคนที่มีความสามารถในการสื่อสารด้วยภาษากายที่แสดงถึงความเข้าอกเข้าใจ เห็นอกเห็นใจ และอ่อนโยน ทั้งทางสีหน้า ท่าทาง แววตา และน้ำเสียง ทำให้เรารู้สึกได้ว่าเราจะได้รับการยอมรับหรือการให้อภัยอย่างจริงใจ ทำให้เรารู้สึกอุ่นใจ ไม่กังวล

Authority Charisma: ผมนึกถึง Roy Keane (เมื่อครั้งทำหน้าที่เป็นหัวหน้าทีมฟุตบอล Manchester United) ซึ่งก็คือคนที่มีความสามารถในการแสดงออกโดยใช้ภาษากายทั้งทางสีหน้า ท่าทาง แววตา และน้ำเสียง ที่แสดงถึงความมั่นใจอย่างสูงในการทำหน้าที่ผู้นำในตำแหน่งที่เขาดำรงอยู่ และความมุ่งมั่นที่จะผลักดันให้ทุกคนที่ทำงานภายใต้เขาต้องเดินไปตามแผนงานที่วางไว้ ทำให้เรารู้สึกว่าเราจะต้องทำงานภายใต้การนำของเขาด้วยความกระตือรือร้นและด้วยความรับผิดชอบในหน้าที่อย่างสูง ผมเห็นว่า

ทุกครั้งที่ผมนึกถึงบรรดานักธุรกิจของไทยที่มี Charisma นั้นผมจะนึกถึงคุณฐาปน สิริวัฒนภักดี กรรมการผู้อำนวยการใหญ่ของบริษัท ไทยเบฟเวอเรจ จำกัด (มหาชน)  ('ไทยเบฟ') ด้วยเสมอ

คุณฐาปนเป็นผู้บริหารที่มีอายุน้อยมากเมื่อเปรียบเทียบกับความรับผิดชอบในหน้าที่ แต่คุณฐาปนก็สามารถเป็นผู้นำทีมงานปลุกปั้นเบียร์ช้างจนประสบความสำเร็จอย่างดียิ่งภายในระยะเวลาเพียงประมาณ 10 ปีหลังจากได้ขึ้นเป็นผู้บริหารสูงสุด และสามารถนำไทยเบฟขึ้นเป็นบริษัทชั้นนำในระดับภูมิภาคได้อย่างมั่นคง ซึ่งนอกจากการบริหารธุรกิจแล้ว ในช่วงที่ผ่านมาคุณฐาปนยังได้เข้าไปมีบทบาทสำคัญในโครงการประชารัฐของรัฐบาลด้วย

ผมได้มีโอกาสทำงานกับคุณฐาปนมานานจนถึงปัจจุบัน ซึ่งหลายเรื่องก็เป็นเรื่องที่เป็นที่รับรู้ของผู้คนทั่วไป เช่น การที่ไทยเบฟเข้า Takeover บริษัท โออิชิ จำกัด (มหาชน) บริษัท เสริมสุข จำกัด (มหาชน) บริษัท F&N (ซึ่งเป็นบริษัทเครื่องดื่มเก่าแก่กว่า 100 ปี ของประเทศสิงคโปร์) รวมทั้งการเข้าซื้อกิจการของบริษัทผลิตสุราชั้นนำในประเทศพม่า และการเข้าซื้อกิจการของ KFC บางส่วนในประเทศไทยเมื่อเร็วๆ นี้

ผมเห็นว่า Visionary Charisma และ Authority Charisma คือคุณสมบัติที่ทำให้คุณฐาปนมี 'ตัวตนที่แตกต่าง' และได้พัฒนาคุณสมบัติทั้ง 2 ประการนี้ให้โดดเด่นขึ้นมาได้ภายในระยะเวลาที่สั้นมาก รวมทั้งได้ใช้คุณสมบัตินี้เป็นส่วนหนึ่งในการผลักดันให้งานสำคัญๆ สำเร็จลุล่วงไปได้ด้วยดี