ติดโซลาร์รูฟ ความเป็นธรรมอยู่ที่ใคร

เป็นแรงจูงใจมากพอที่ภาคอุตสาหกรรมและบ้านอยู่อาศัยที่มีฐานะดี จะหันมาติดตั้งโซลาร์เซลล์บนหลังคา(โซลาร์รูฟท็อป)ผลิตไฟฟ้าใช้เอง ไม่ว่าภาครัฐโดยกระทรวงพลังงานจะมีนโยบายสนับสนุนหรือไม่ก็ตาม เทรนด์ติดตั้งโซลาร์รูฟท็อปจะเกิดขึ้นแน่นอน 

โดยเฉพาะภาคอุตสาหกรรม ที่ต้องใช้ไฟฟ้าจำนวนมากในกระบวนการผลิต ซึ่งการเปิดเผยข้อมูลของสภาอุตสาหกรรมแห่งประเทศไทย(ส.อ.ท.) ชี้ใช้เห็นว่า โซลาร์รูฟท็อปมีความคุ้มค่าช่วยลดค่าใช้จ่ายลงได้ 1 ใน 3 ของค่าไฟฟ้าต่อโรงงาน 1 แห่ง ทำให้ในอนาคตจะเห็นความนิยมติดตั้งมากขึ้น และลดการซื้อไฟฟ้าจากการไฟฟ้าลง

แม้วันนี้ต้นทุนติดตั้งโซลาร์รูฟท็อปจะถูกลงมาก เริ่มต้นราว 5-6 หมื่นบาทต่อกิโลวัตต์ แต่ยังไม่ใช่ของถูกที่บ้านอยู่อาศัยส่วนใหญ่จะหันมาติดตั้งได้ ดังนั้น เมื่อมีกลุ่มผู้ใช้ไฟฟ้าส่วนหนึ่งหันไปผลิตไฟฟ้าจากโซลาร์รูฟท็อป ทำให้ความต้องการใช้ไฟฟ้าในแต่ละวันเปลี่ยนไป จากที่เคยเกิดความต้องการใช้ไฟฟ้าสูงสุด(พีค)ช่วงกลางวัน เป็นแบบหลังอูฐ คือพีคกลางวันมี 2 ช่วงเวลา กลายเป็นแบบหลังเป็ด (Duck curve) คือพีคกลางวันหายไป เพราะมีการผลิตไฟฟ้าใช้เองจากโซลาร์ แต่ช่วงกลางคืนยังกลับเข้ามาใช้ไฟฟ้าจากระบบปกติ ทำให้พีคเปลี่ยนไปเกิดช่วงกลางคืนแทน และการไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทย(กฟผ.) ยังต้องเตรียมเดินเครื่องโรงไฟฟ้าเพื่อรองรับความต้องการใช้ไฟฟ้าเท่าเดิม ซึ่งมีต้นทุนสูงและรายได้จากการขายไฟฟ้าช่วงกลางวันลดลง 

โดยต้นทุนที่เพิ่มขึ้นจะถูกผลักไปให้กับผู้ใช้ไฟฟ้าในรูปแบบค่าไฟฟ้าอัตโนมัติผันแปร (เอฟที) ส่งผลให้ภาคครัวเรือนที่ไม่ได้ติดตั้งโซลาร์เซลล์ที่มีจำนวนมากกว่า ต้องมาจ่ายค่าไฟฟ้าเพิ่มขึ้น ในขณะที่ผู้ผลิตไฟฟ้าโซลาร์รูฟท็อป เอาตัวรอดไม่ต้องรับภาระค่าไฟฟ้า แม้ว่ารัฐเตรียมทบทวนปรับอัตราค่าไฟฟ้าตามช่วงเวลาของการใช้(TOU)ใหม่ ซึ่งผู้ใช้ไฟTOU ที่ส่วนใหญ่เป็นกลุ่มภาคธุรกิจ โรงงงานอุตสาหกรรม ที่เดิมเคยจ่ายค่าไฟฟ้าแพงในช่วงกลางวัน อาจจะต้องจ่ายค่าไฟฟ้าแพงในช่วงกลางคืนแทน 

หากมองในแง่ของผู้ติดตั้งโซลาร์รูฟท็อป คงไม่ใช่เรื่องผิด เพราะมีทางเลือกที่สามารถผลิตไฟฟ้าราคาถูกใช้เองได้ และยังเป็นการสนองนโยบายรัฐที่ส่งเสริมพลังงานทางเลือก แต่มองในแง่ของผู้ใช้ไฟฟ้าทั่วไปที่ไม่ได้ติดตั้งโซลาร์รูฟท็อป อยู่ๆ ทำไมจะต้องจ่ายค่าไฟฟ้าแพงขึ้น! ผู้ใช้ไฟฟ้ากลุ่มนี้จะเรียกร้องความเป็นธรรมจากใคร กฟผ. กระทรวงพลังงาน หรือผู้ติดตั้งโซลาร์รูฟท็อป         

อนาคตอันใกล้นี้ รัฐเตรียมเปิดโครงการโซลาร์รูฟท็อปเสรี เน้นผลิตไฟฟ้าใช้เองเป็นหลักและเปิดให้ขายไฟส่วนที่เหลือใช้ได้ คงต้องถามว่า รัฐมีแนวทางรับมือผลกระทบหรือไม่ และถึงเวลาแล้วหรือยังที่จะศึกษามาตรการต้นแบบจากต่างประเทศ เช่น รัฐแคลิฟลอเนีย ใช้วิธีจัดเก็บค่าไฟขั้นต่ำ หรือ Minimum Bill ที่เพิ่มขึ้นในอัตรา 10 ดอลลาร์ต่อเดือน และ สเปน ใช้วิธีเก็บค่าภาษีแดด หรือ Sun Tax กับผู้ติดตั้งโซลาร์รูฟท็อป เพื่อไม่ให้ส่งผลกระทบต่อผู้ใช้ไฟฟ้าโดยรวม