ไม่กล้า...ไม่แกร่ง

ไม่กล้า...ไม่แกร่ง

งานที่สำเร็จลงด้วยดีจากความกล้านี้ ทำให้เกิดความมั่นใจกลายเป็นความแกร่งยิ่งขึ้นไปอีก

การเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นกับ lifestyle ของผู้คนในปัจจุบันและในอนาคตที่หลายอย่างหรือเกือบทุกอย่างถูกเชื่อมโยงให้เราบริหารจัดการได้หมดด้วยระบบอินเตอร์เน็ต ทั้งการทำงาน, การใช้ชีวิตประจำวัน และการพักผ่อน ซึ่งเรียกกันว่าเป็นยุค IOT (Internet of Things) นั้น ทำให้ภาคธุรกิจจำนวนมากจำเป็นต้องรีบปรับรูปแบบของการทำธุรกิจอย่างเร่งด่วน เพื่อไม่ให้ต้องประสบปัญหาจนเกินกว่าที่จะเยียวยาแก้ไขจากผลกระทบที่เกิดขึ้น

เหตุการณ์ทางธุรกิจที่เกิดขึ้นในช่วง 2-3 ปีที่ผ่านมาทั้งในประเทศไทยและในต่างประเทศสะท้อนให้เห็นผลกระทบอันรุนแรงที่เกิดขึ้นหากธุรกิจไม่สามารถปรับตัวรับ lifestyle ของผู้คนในสังคมในยุค IOT ได้เป็นอย่างดี เช่น การปิดตัวลงของสองนิตยสารรายสัปดาห์ชื่อดังอันในอดีต คือ สกุลไทยและบางกอก รวมทั้งหนังสือพิมพ์บ้านเมือง หรือการที่ยักษ์ใหญ่ในวงการห้างสรรพสินค้าของสหรัฐอเมริกา คือ Sears ที่มีห้าง Sears และ Kmart กระจายอยู่ทั่วไปแทบทุกเมืองต้องทยอยปิดสาขากว่า 100 แห่งในช่วงปีสองปีที่ผ่านมา

กิจการธนาคารพาณิชย์ในประเทศไทยและประเทศอื่นๆ ทั่วโลกก็เป็นอีกธุรกิจหนึ่งที่กำลังเผชิญหน้ากับการเปลี่ยนแปลงครั้งสำคัญที่สุดในประวัติศาสตร์จากพฤติกรรมที่เปลี่ยนไปของผู้บริโภคในยุค IOT นี้ ซึ่งทำให้การโอนเงินและการชำระเงินระหว่างกันของผู้คนโดยทั่วไปสามารถทำได้ด้วยตนเองผ่านโปรแกรมคอมพิวเตอร์ซึ่งเชื่อมต่อด้วย internet โดยไม่จำเป็นต้องเดินทางไปให้เจ้าหน้าที่ของธนาคารทำให้ที่สาขาของธนาคารอีกต่อไป จนทำให้การที่ธนาคารจะต้องมี application softwares สำหรับการทำธุรกรรมทางการเงินด้วยตนเองที่ตอบโจทย์การใช้งานของลูกค้าได้ดีที่สุดกลายเป็นเรื่องที่สำคัญกว่าการมีสาขาจำนวนมาก และเนื่องจากกฎหมายทั่วโลกไม่ได้ต้องการคุมกำเนิดการเกิดของธุรกิจ Fintech (Finance + Technology คือ การเป็นผู้อำนวยความสะดวกในด้านธุรกรรมทางการเงิน เช่น การรับและจ่ายเงิน รวมทั้งธุรกรรมทางการเงินอื่นๆ โดยอาศัย application softwares) บริษัท Fintech เหล่านี้จึงกลายเป็นคู่แข่งใหม่ที่น่ากลัวของธนาคารพาณิชย์ที่จะเข้ามาแย่งชิงการให้บริการเหล่านี้ซึ่งเคยเป็นฐานรายได้ที่สำคัญของธนาคาร นอกจากนี้ การเกิดของ e-wallet (application software ในโทรศัพท์มือถือ หรือ card ที่ใช้แทนเงิน) ก็จะทำให้การใช้เงินทั้งที่เป็นเหรียญและธนบัตรจะถูกยกเลิกไปในที่สุด ซึ่งย่อมจะมีผลกระทบต่อการทำธุรกิจในรูปแบบเดิมๆ ของธนาคารพาณิชย์อย่างแน่นอน

Bill Gates ผู้ยิ่งใหญ่ในวงการ softwares ถึงขนาดพูดไว้ว่าแม้ว่าการทำธุรกรรมทางการเงินจะยังเป็นเรื่องที่จำเป็นแต่การมีธนาคารพาณิชย์ไม่ใช่เรื่องที่จำเป็นอีกต่อไป (Banking is necessary, banks are not.)

การที่ธนาคารไทยพาณิชย์นำ Too Fast To Sleep ร้านกาแฟ 24 ชั่วโมง ซึ่งเป็นที่รู้จักกันดีในหมู่นิสิตนักศึกษาที่ต้องการใช้พื้นที่สำหรับทำงานนอกเวลาเรียนแบบไม่มีไล่ไม่มีปิดมาเปิดในพื้นที่บริเวณสยามสแควร์แทนการเปิดสาขาของธนาคาร โดยมีจุดมุ่งหมายให้คนรุ่นใหม่ได้เข้ามาใช้เป็นที่พบปะหรือทำงานนอกเวลาร่วมกันไปกับบรรดานิสิตนักศึกษาซึ่งเป็นฐานลูกค้าเดิม และได้ประสบการณ์ในการจ่ายค่าสินค้าด้วย e-purse (cashless) รวมทั้งมาเป็นลูกค้าของธนาคารเพื่อทำธุรกรรมทางการเงินด้วยตนเองผ่านระบบ digital banking ที่แปลกใหม่ของธนาคารที่ให้บริการอยู่ในร้านนั้น ผมมองว่าเป็นการส่งสัญญาณว่าธนาคารไม่ได้นอนหลับอยู่กับความสำเร็จที่ผ่านมาหรือผลประกอบการที่ดีอยู่ในปัจจุบัน แต่ทำธุรกิจแบบตื่นและมองไปข้างหน้า

ผมรู้จักคุณอาทิตย์ นันทวิทยา กรรมการผู้จัดการใหญ่และประธานเจ้าหน้าที่บริหารของธนาคารไทยพาณิชย์ผู้อยู่เบื้องหลังการเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นนี้และที่จะเกิดขึ้นต่อไปมานาน ทั้งในบทบาทที่ผมเป็นที่ปรึกษากฎหมายในหลายดีลที่คุณอาทิตย์เป็นผู้ดูแลอยู่ และในบทบาทผู้ร่วมงานเนื่องจากผมเป็นกรรมการของธนาคาร ซึ่งเรื่องความรู้ความสามารถในระดับสูงมากของคุณอาทิตย์นั้นไม่ได้ทำให้ผมชื่นชมเท่ากับ 'ความกล้า' ของคุณอาทิตย์ที่จะทำในสิ่งที่ตัวเองคิดและเชื่อโดยไม่ยุบไม่สั่นไหว แม้จะต้องทำงานกับผู้อาวุโสหลายท่านที่เพียงเอ่ยชื่อก็เป็นที่ครั่นคร้ามในความรู้ความสามารถและประสบการณ์สำหรับคนทั่วไปก็ตาม

งานที่สำเร็จลงด้วยดีจาก 'ความกล้า' นี้ ทำให้เกิดความมั่นใจกลายเป็น 'ความแกร่ง' ยิ่งขึ้นไปอีก ทำให้ผมเชื่อว่า 'ไม่กล้า' ก็ 'ไม่แกร่ง' และนึกถึงคำพูดของ Muhammad Ali อดีตนักชกผู้ยิ่งใหญ่ของโลกที่ว่า He who is not courageous enough to take risks will accomplish nothing in life