จุดอ่อนนวัตกรรม

จุดอ่อนนวัตกรรม

แม้ว่า “นวัตกรรม” จะถือเป็นคำศัพท์ใหม่ที่คนทั่วโลกรู้จักกันมาไม่นานนัก

แต่การเปลี่ยนผ่านสู่ยุคต่าง ๆ ของมนุษย์นั้นมีนวัตกรรมเป็นตัวขับเคลื่อนมาโดยตลอด อาทิเช่น ในยุคที่คนทั้งโลกรู้จักเทียนไขให้แสงสว่างยามค่ำคืน ก็มีนวัตกรรมเกิดขึ้นเป็นหลอดไฟทำหน้าที่ทดแทนเทียนไข และยังก่อให้เกิดการเปลี่ยนแปลงในสังคมโลกอีกมหาศาล

            จากเพียงแค่แสงสว่างไฟฟ้ากลายเป็นรากฐานที่พัฒนาต่อยอดไปเป็นเครื่องใช้ไฟฟ้าอื่น ๆ ก่อให้เกิดนวัตกรรมตามมาเป็นลูกโซ่ เช่นเดียวกับในยุคสมัยที่คนเดินทางไปไหนมาไหนด้วยรถม้า การคิดค้นเครื่องยนต์สันดาปภายใน จนกลายเป็นรถยนต์จึงเป็นจุดเปลี่ยนสำคัญของมนุษย์อีกครั้งหนึ่ง

            เพราะไม่เพียงทำหน้าที่เป็นพาหนะ แต่รถยนต์ยังเติบโตขึ้นมาเป็นเครื่องมือสำคัญที่มนุษย์ใช้ในการขนส่งโยกย้ายทรัพยากร ทำให้การพัฒนาในด้านต่าง ๆ รุดหน้าขยายขีดจำกัดในการพัฒนาเมืองของมนุษย์ได้อย่างที่เราเห็นผลของมันในทุกวันนี้

            ทั้ง 2 ตัวอย่างนี้เกิดขึ้นและอยู่คู่กับสังคมโลกมาเพียงแค่ร้อยกว่าปีเท่านั้น แต่ผลของมันก่อให้เกิดพัฒนาการไปทั่วโลก สร้างโอกาสสร้างธุรกิจ สร้างอุตสาหกรรมใหม่ ๆ ให้เกิดขึ้นมากมายกว่าที่ใครจะคาดคิด และทำให้คนทั้งโลกได้เห็นว่าผลของนวัตกรรมนั้นไม่เพียงจำกัดอยู่เพียงแวดวงอุตสาหกรรม หรือ ธุรกิจ แต่ยังลงลึกไปถึงระดับสังคมและการเมืองอีกด้วย

            แต่นวัตกรรมก็ไม่ได้เกิดขึ้นเพียงร้อยกว่าปีดังตัวอย่างข้างต้นนี้เท่านั้น หากย้อนกลับไปไกลถึงศตวรรษที่ 15 “การพิมพ์” ก็เป็นตัวอย่างของนวัตกรรมที่พลิกโลกให้เกิดการเรียนรู้ได้อย่างไร้ขีดจำกัด เพราะก่อนหน้านั้นการเรียนรู้ทำได้เพียงอาศัยการบอกเล่าแบบปากต่อปาก

            ศาสตร์ต่าง ๆ จึงจำกัดอยู่ในแวดวงกลุ่มคนไม่กี่คน หรือจำกัดอยู่เฉพาะในครอบครัวเท่านั้น การปฏิวัติการพิมพ์ด้วยแท่นพิมพ์จึงทำให้การเรียนรู้ขยายวงไปได้อย่างไม่มีข้อจำกัด ความรู้ต่าง ๆ จึงต่อยอดจากฐานความรู้เดิมไปได้จากรุ่นสู่รุ่น

            นวัตกรรมการพิมพ์จึงขยายตัวไปทั่วโลก เพราะมนุษย์กระหายความรู้และมีความต้องการสืบทอด

ภูมิปัญญาและความรู้ของตัวเองเป็นสัญชาตญาณอยู่แล้ว หลังจากนั้นเราจึงพัฒนากระบวนการเรียนรู้ได้อีกมากมายจนกลายเป็นสื่อการเรียนการสอนสมัยใหญ่อยู่จนถึงทุกวันนี้

            จวบจนยุคปัจจุบัน คนทั้งโลกรู้จักความสำคัญของนวัตกรรมเป็นอย่างดี และเราก็เห็นบทบาทของมันผ่านเป็นคลื่นลูกที่ 2 คลื่นลูกที่ 3 และคลื่นลูกที่ 4 ที่มีทั้งคอมพิวเตอร์ ระบบสารสนเทศ ระบบโทรคมนาคม เข้ามาเปลี่ยนวิถีชีวิตของเราไปเรื่อย ๆ

            หลาย ๆ บริษัทที่เคยเป็นหัวหอกของแต่ละยุค เช่น ยาฮู ก็กลายเป็นอดีตไปในทุกวันนี้ เพราะไม่สามารถปรับตัวได้ทันกับการเปลี่ยนแปลงของโลกได้จึงกลายเป็นอดีตไป แต่หลาย ๆ บริษัทที่ก่อตั้งมายาวนานกว่ายาฮูกลับอยู่ได้ การเกิดก่อนหรือเกิดหลังจึงไม่ใช่ประเด็นสำคัญ แต่การปรับตัวได้หรือไม่ต่างหากเป็นสิ่งที่

ชี้ขาดว่าธุรกิจจะอยู่รอดได้หรือไม่

            แต่สำหรับนักธุรกิจที่อาศัยนวัตกรรมสร้างความสำเร็จในทุกวันนี้ อาจพบว่าลำพังตัวนวัตกรรมอย่างเดียวอาจไม่ได้เป็นองค์ประกอบหลักเพียงอย่างเดียวที่ชี้ขาดความอยู่รอดทางธุรกิจในทุกวันนี้ เพราะหากมีนวัตกรรมแต่ไม่อาจเชื่อมโยงกับใครได้ก็กลายเป็นนวัตกรรมที่สูญเปล่า

            การเชื่อมโยง หรือบูรณาการกับสิ่งต่าง ๆ จึงเป็นองค์ประกอบสำคัญของนวัตกรรมในทุกวันนี้ หากคิดค้นสิ่งใหม่ ๆ ได้จึงต้องหันมามองรอบตัวทั้ง 360 องศาเพื่อดูว่านวัตกรรมนั้นสามารถเชื่อมโยงกับอะไร

เพื่อเพิ่มมูลค่าและสร้างแรงบวกให้เกิดผลได้มากขึ้นบ้าง

            นวัตกรรมที่ดีนอกจากต้องแปลกใหม่แล้วจะต้องไร้แรงต้านซึ่งอาจทำให้นวัตกรรมนั้นไปไม่ถึงฝั่งฝัน การเชื่อมโยงเข้ากับบางสิ่งบางอย่างที่มีอยู่แล้วและทำให้นวัตกรรมนั้นมีคุณค่าเพิ่มขึ้นจึงสำคัญมาก