สุดยอด G20: จีนกับเยอรมนี จับมือยึดตำแหน่งผู้นำโลกแทนมะกัน

ระดับโลกให้ดี จะเห็นความเปลี่ยนแปลงที่มีความสำคัญยิ่ง

ข้อแรกสุดคือบทบาทของสหรัฐที่หดตัวลง ไม่ได้เป็นผู้กำหนดวาระสำคัญอย่างที่ผ่านมา เพราะโดนัลด์ ทรัมป์มีความหมกมุ่นอยู่กับหลายเรื่องที่ไม่เกี่ยวกับการเป็นมหาอำนาจ

คำขวัญ Make America Great Again ของทรัมป์กลายเป็นเรื่องภายในประเทศที่ยังไม่ไปถึงไหน และเรื่องต่างประเทศที่ยังสร้างความสับสนให้กับคนทั่วไป

ข้อสองคือการพบกันระหว่างทรัมป์กับวลาดิมีร์ ปูตินของรัสเซียเป็นครั้งแรก

การพบปะระหว่างสองคนนี้มีความสำคัญหลายนัย เพราะทรัมป์และพวกกำลังถูกสอบเรื่อง “ความเกี่ยวโยงพิเศษ” ระหว่างรัสเซียกับคนรอบข้างทรัมป์ โดยเฉพาะในประเด็นการแทรกแซงของมอสโก ในกระบวนการเลือกตั้งของสหรัฐที่ทำให้ทรัมป์ชนะฮิลลารี คลินตัน

ทรัมป์เคยบอกว่ามีความรู้สึกดีเป็นพิเศษกับปูติน และปูตินก็เคยแสดงความชื่นชมทรัมป์

แต่เพราะความละเอียดอ่อนแห่งการเมืองระหว่างประเทศ (ประกอบกับที่หน่วยงานเกี่ยวกับข่าวกรองมะกันส่วนใหญ่เชื่อว่ารัสเซียเจาะล้วงความลับของสหรัฐผ่านระบบไซเบอร์อย่างแน่นอน) จึงทำให้ทรัมป์และปูตินแสดงความรักใคร่กันเป็นพิเศษไม่ได้

ดังนั้น ทั้งสองคนจะแสดงออกอย่างไร เมื่ออยู่ต่อหน้าประชาคมยุโรปครั้งนี้จึงเป็นเรื่องที่น่าสนใจเป็นพิเศษ

ภาพรวมของการประชุมสุดยอดประเทศร่ำรวยที่สุด และมีอิทธิพลสูงของโลกครั้งนี้ จะเห็นภาพของจีนและเยอรมนีก้าวออกมายืนแถวหน้าในเวทีการเมืองระหว่างประเทศ

จีนกับเยอรมนีกำลังจะมาแทนสหรัฐในบทบาทความเป็นผู้นำโลก

สาเหตุสำคัญที่ “อินทรียักษ์” จะมีบทบาทลดน้อยถอยลง เพราะทรัมป์ประกาศแนวทางต่อต้านการค้าเสรี, หันไปใช้นโยบายกีดกันการค้ากับประเทศอื่นที่เรียกว่า protectionism (หมายถึงการปกป้องผลประโยชน์ตนเองเป็นหลัก) อีกทั้งฉีกตัวเองออกจากข้อตกลงปารีสว่าด้วยโลกร้อน

สองเรื่องนี้ทำให้ความสำคัญของสหรัฐในฐานะผู้นำโลกถดถอยไปอย่างชัดเจน

เมื่อเกิดช่องว่างเช่นนี้ จีนกับเยอรมนีก็จับมือกันแน่นเพื่อเล่นบทแทนสหรัฐ เพราะประธานาธิบดีสี จิ้นผิงกับนายกฯแองเกลา แมร์เคิลเห็นพ้องต้องกันว่าโลกใบนี้จะต้องเดินหน้า สร้างสายสัมพันธ์การค้าการขายและร่วมมือกันต่อต้านโลกร้อนให้ได้

เพราะหากเดินตามทรัมป์ ความสับสนวุ่นวายจะตามมา

ปีก่อน จีนเป็นเจ้าภาพประชุมสุดยอด G20 ปีนี้เยอรมนีรับช่วงบทนั้นต่อ ทำให้สองประเทศนี้สานสัมพันธ์กันแนบแน่นกว่าเดิม

ในอดีต สหรัฐกับเยอรมนีและยุโรปอื่นๆ เป็นอันหนึ่งอันเดียวเพื่อสกัดอิทธิพลของจีนและรัสเซีย

มาวันนี้ โลกใบนี้พลิกผันไปอย่างมีนัยสำคัญ นั่นคือจีนจับมือยุโรปคานอำนาจสหรัฐ ขณะที่จีนคบทั้งรัสเซียและยุโรปเพื่อผลักดันสถานภาพของตนเองในเวทีโลก

นายกฯจีนหลี่ เค่อเฉียงไปเยือนเยอรมนีแล้วสามครั้ง สะท้อนความแนบแน่นของสองประเทศนี้ในการสร้างเสาหลักแห่งอำนาจในเวทีสากลใหม่เพื่อทดแทนสหรัฐที่ส่งสัญญาณค่อนข้างสับสนว่าจะเล่นเกมอะไรให้ประชาคมโลกได้รับทราบกันแน่

ยิ่งหากเยอรมนีจับมือกับฝรั่งเศสภายใต้ผู้นำคนใหม่เอ็มมานูแอล มาครงที่มีความคล่องแคล่วและคึกคักมากขึ้น, ก็จะยิ่งเห็นเครือข่ายพันธมิตรจีนกับยุโรปที่มีความแน่นแฟ้นมากยิ่งขึ้น

ทรัมป์กำลังทำให้สหรัฐโดดเดี่ยวตัวเองจากโลก ทำให้เกิดช่องว่างในพื้นที่การเมืองระหว่างประเทศ และสละบัลลังก์ของความเป็น “มหาอำนาจหมายเลขหนึ่ง” แล้ว...ทุกคนต้อง “ทราบแล้วเปลี่ยน”!