อันเนื่องมาจากเรื่อง 'เศรษฐกิจพอเพียง ฉบับส่งเสด็จ' (จบ)

 โจเซฟ สติกลิตซ์ ผู้ได้รับรางวัลโนเบลจากการวิจัยในกรอบของแนวคิดกระแสหลักพิมพ์หนังสือชื่อ Freefall : America, Free Markets, and the Sinking of the World Economy เมื่อปี 2553 ชื่อของหนังสือบ่งบอกปัญหาสาหัสถึงขั้นล่มจมของเศรษฐกิจโลกที่ใช้ระบบตลาดเสรีกระแสหลักนำโดยอเมริกา ปีต่อมา เจฟฟรี่ แซคส์ นักเศรษฐศาสตร์ผู้มากด้วยประสบการณ์พิมพ์เรื่อง The Price of Civilization : Reawakening American Virtue and Prosperity แซคส์ มองเห็นปัญหาในแนวเดียวกันและเสนอทางออกว่า ถ้าจะรื้อฟื้นสถานะของตน อเมริกาจะต้องใช้หลักทางสายกลางและความมีสติ ข้อเสนอของเขาอยู่บนฐานเดียวกันกับเศรษฐกิจพอเพียง

กระนั้นก็ตาม ณ วันนี้ อเมริกากำลังดำเนินนโยบายที่แสดงอย่างแจ้งชัดว่าไปในทางตรงข้าม กล่าวคือ มุ่งเน้นการขยายตัวทางเศรษฐกิจ การบริโภคและการใช้ทรัพยากรโลกในอัตราสูงสุดต่อไปพร้อมกับเอาใจคนรวย เมื่ออเมริกาทำเช่นนั้น ชาวโลกมักทำตาม นั่นหมายความว่า จะยังไม่มีรัฐบาลใดปรับเปลี่ยนนโยบายโดยหันมาใช้เศรษฐกิจพอเพียงเป็นหลักยึด ด้วยเหตุนี้ เอกชนที่มองเห็นทางตันจะต้องร่วมมือกันปฏิบัติเศรษฐกิจพอเพียงอย่างเข้มข้นยิ่งขึ้น หนังสือเรื่อง เศรษฐกิจพอเพียง ฉบับส่งเสด็จ เสนอให้ผู้อยู่ใน 5 กลุ่มออกมานำเนื่องจากตนมีทุนทางสังคมสูงในแง่ที่มีผู้จับตามองพร้อมกับมักยกย่องและเลียบแบบ

กลุ่มแรก คนรวย บุคคลในกลุ่มนี้มองได้ว่าโชคดีด้วยหลายปัจจัย อาทิเช่น เกิดมาในครอบครัวรวย มีความสามารถสูงและอยู่ในสิ่งแวดล้อมที่เอื้ออำนวยให้ใช้ความสามารถสร้างความร่ำรวยได้ ผู้อ่านคอลัมน์นี้ย่อมทราบดีเกี่ยวกับเรื่องราวของมหาเศรษฐีในกลุ่มของบิล เกตส์ วอร์เรน บัฟเฟตต์และมาร์ค ซักเคอร์เบิร์กที่เริ่มบริจาคทรัพย์สินจำนวนมหาศาลเพื่อช่วยเหลือเพื่อนมนุษย์และให้คำมั่นสัญญาว่าจะบริจาคถึง 95%-99% ของทรัพย์สินทั้งหมดเมื่อพวกเขาจากโลกไป นอกจากนั้น พวกเขายังชักชวนเศรษฐีทั่วโลกให้ร่วมโครงการบริจาคอย่างน้อยครึ่งหนึ่งของทรัพย์สินเพื่อช่วยเหลือผู้อื่นอีกด้วย ในปัจจุบัน มีเศรษฐีเข้าร่วมแล้วกว่า 150 คน ในจำนวนนี้ไม่มีเศรษฐีไทยรวมอยู่ด้วยทั้งที่เมืองไทยเป็นแหล่งกำเนิดของเศรษฐกิจพอเพียง

กลุ่ม 2 พระในพุทธศาสนา บุคคลในกลุ่มนี้มีผู้กราบไหว้และตามทฤษฎีเป็นผู้ที่ทรงไว้ซึ่งการแสวงหาความไม่โลภ ไม่โกรธและไม่หลง ในทางปฏิบัติ ส่วนใหญ่มองได้ว่ามีพฤติกรรมไปในทางตรงข้ามเสียมากกว่า แต่เมืองไทยยังค่อนข้างโชคดีที่ในขณะนี้สมเด็จพระสังฆราชทรงเป็นต้นแบบของพระในอุดมคติซึ่งจะเป็นกำลังสำคัญในการนำพุทธศาสนิกชนเดินเข้าสู่ทางแห่งความถูกต้อง

กลุ่ม 3 ครู บุคคลในกลุ่มนี้เป็นผู้มีหน้าที่ในด้านการสอนผู้อื่นโดยตรง ครูมีบทบาทมากกว่าการสอนเนื้อหาวิชาการโดยเฉพาะครูที่คลุกคลีอยู่กับเยาวชนซึ่งเกิดความประทับใจได้ง่ายกว่าผู้ใหญ่ บทเรียนชั้นนำคือการทำตนเป็นตัวอย่างให้เด็กเห็นเป็นประจำ พฤติกรรมของครูถูกถ่ายทอดไปสู่เด็กแบบซึมซับซึ่งจะมีผลต่อไปในระยะยาว

กลุ่ม 4 แพทย์ บุคคลในกลุ่มนี้มองได้ว่ามีพรสวรรค์สูงเนื่องจากโดยทั่วไปผู้จะเรียนแพทย์ได้ต้องมีความปราดเปรื่องเป็นเบื้องต้นและเมื่อออกมาประกอบอาชีพก็มีผู้คนเคารพนับถือโดยเรียกว่า “คุณหมอ” ทันที แพทย์บอกอะไร ผู้ฟังมักทำตาม จึงมองได้ว่าความโชคดีเปิดโอกาสให้แพทย์นำสังคมไปสู่ความยั่งยืนผ่านการปฏิบัติเศรษฐกิจพอเพียงได้ไม่น้อยกว่าอาชีพอื่น

กลุ่ม 5 ดารา กลุ่มนี้มองได้ว่ามีหลากหลายกลุ่มย่อยซึ่งล้วนเกิดมากับพรสวรรค์ด้านใดด้านหนึ่งเป็นพิเศษ กลุ่มย่อยที่สำคัญที่สุดได้แก่นักแสดงละครและภาพยนตร์ เป็นที่น่าเสียดายที่โดยทั่วไปบุคคลในกลุ่มนี้มักมีพฤติกรรมไปในทางตรงข้ามกับเศรษฐกิจพอเพียง แต่ผมยังตั้งความหวังไว้ว่า ในอนาคตอันใกล้ จะมีผู้อยู่ในกลุ่มนี้ออกมานำด้านการปฏิบัติเศรษฐกิจพอเพียง

ใน 5 กลุ่ม มีผู้ที่ผมรู้แน่นอนว่าดำเนินชีวิตตามหลักเศรษฐกิจพอเพียงอย่างเคร่งครัดยกเว้นในกลุ่มดารา ผมมองว่าคนรวย พระ ครูและแพทย์เหล่านี้เป็นเสมือน “ผีเสื้อ” ที่เชื่อมั่นว่า การกระพือปีกของตนจะมีผลต่อการเปลี่ยนโลกไปสู่ความยังยืน โลกต้องการผีเสื้อเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว