รัชนี จอมเทศ
ใครที่เคยฟังคงรู้ว่าผมชอบเล่าเรื่องคนในครอบครัว หนึ่งในตัวละครเอกคือแม่ยายข้าพเจ้าเอง คุณรัชนี จอมเทศ
“สวัสดีครับ ขอสายคุณแม่น้องเพชรครับ” ผมพูดเสียงสั่นๆไปทางโทรศัพท์
“นี่แม่พูดค่ะ” ปลายสายตอบอย่างประหลาดใจนิดๆ
“คือ... ผมชื่อธัญนะครับ เป็นเพื่อนของเพชรที่อเมริกา อยากจะขออนุญาตชวนคุณแม่ออกไปทานข้าวสักมื้อ เพื่อแนะนำตัวครับ”
เหตุการณ์นั้นเกิดขึ้นเมื่อปี 2545 ผมกลับมาเยี่ยมเมืองไทยช่วงซัมเมอร์ระหว่างการเรียนปริญญาเอกที่อิลลินอยส์ ตอนนั้นเริ่มคบกับเพชรได้พักใหญ่แล้ว
ปัญหาคือเพชรติดทริปอะไรบางอย่างไม่ได้กลับมาพร้อมกัน หากผมรู้สึกว่าอุตส่าห์กลับมาทั้งที ครั้นจะไม่ไปสวัสดีทำความรู้จักคุณแม่ของว่าที่ภรรยาสักหน่อยคงไม่เหมาะ จึงโทรมันไปดื้อๆอย่างนั้นแหละ แล้วไปดินเนอร์กับ ‘แม่ยาย’ ทั้งที่ไม่เคยรู้จักกันมาก่อน
เพื่อนผมหลายคนบอกว่าเอ็งบ้าไปแล้ว นัดเจอแม่เขาโดยไม่มีลูกสาวเนี่ยนะ บางคนบอกขนาดให้ไปพร้อมกับแฟนยังกล้าๆ กลัวๆเลย
แต่คุณรัชนี ก็คือคุณรัชนี ท่านตอบตกลงอย่างไม่ลังเล แถมพ่วงเอาพี่สาวเพชรมาด้วยแบบแทคทีม คืนนั้นเราพบกันที่ร้านคอฟฟี่บีนส์ ถนนเอกมัย คุยกันเหมือนญาติที่คุ้นเคยรู้จักมาแสนนาน
ข้อคิดสำหรับผู้นำสมอง
1. Leadership Is Courage ภาวะผู้นำคือความกล้าทำในสิ่งที่ถูก
หากจะบินไปบินกลับโดยยังไม่โทรศัพท์ไปหา คุณแม่ของเพชรคงเข้าใจได้ว่าผมอาจอยากรอพบพร้อมลูกสาว แต่ผมคิดว่ากว่าจะได้กลับทีทิ้งช่วงหลายปี คงไม่เหมาะที่จะให้ท่านรู้สึกว่าลูกคบกับใครนานสองนานโดยยังไม่เคยพบหน้า เราเป็นเด็กเข้าไปกราบสวัสดีผู้ใหญ่ไม่เสียหายอะไร สุดท้ายแม้อาจไม่ได้แต่งงานเป็นเขยกัน ก็คิดเสียว่าได้มีญาติผู้ใหญ่ให้เห็นเป็นลูกเป็นหลานอีกคน
ไม่อยากจะอวดว่าแฟนเก่าๆ ที่เลิกรากันไปคุณพ่อคุณแม่พวกเธอยังคิดถึงผมทั้งนั้น... อ้าว เฮ้ย
2. Strengths-Based หนึ่งใน Strengths ของ Gallup คือ Woo แปลเป็นไทยว่า ชนะใจ
อธิบายลำบากทั้ง 2 ภาษาผมจึงมักเล่าถึงคุณรัชนีแทน ผู้นำที่มี Woo คือคนที่ชอบคุยกับคนใหม่ๆ สำหรับพวกเขาคำว่า “คนแปลกหน้า” ไม่มีในพจนานุกรม จะมีก็เพียง “คนที่ยังไม่ได้รู้จัก” คุณแม่มีจุดแข็งข้อนี้ชัดเจนมาก ไปเที่ยวด้วยกันหลายต่อหลายครั้ง ผมหันมาพบทีไรมักเจอท่านคุยอยู่กับใครก็ไม่รู้อย่างออกรส
“แม่ๆ เมื่อสักครู่ใครครับ” ผมถามอย่างทึ่ง “อ๋อ เขาชื่อนุ่น เมื่อก่อนอยู่บริษัทแถวที่แม่เคยทำงาน ตอนนี้ลาออกมาทำห้องเช่า เก่งนะ สามีตายไปแล้วมีลูกสามคน คนเล็กยังเรียนอยู่เลย นี่คุยกันว่าอยากให้ลูกไปนอก แม่เลยเล่าสมัยเพชร สมัยแอนไปฝึกงาน ตอนพ่อยังอยู่ 3M ฯลฯ” คำบรรยายเล่าได้อีกสามสี่คอลัมน์
3. Leading Life
“เจริญพร โยมแม่ วันนี้อาตมาภาพขอนำพรจากพระพุทธองค์ ท่านตรัสไว้เสมอว่าเวลาป่วยเป็นเวลาที่เราจะได้กลับมาอยู่กับตัวเองอย่างแท้จริง การป่วยนั้นเป็นครูที่จะมาสอนเรา โอกาสนี้เป็นโอกาสทอง เป็นชั่วโมงทองคำของการประพฤติปฏิบัติธรรม...”
คำสอนของพระอาจารย์ ว. วชิรเมธี ซึ่งผมกราบขออัดเสียงมาฝากคุณแม่เมื่อท่านนอนป่วยอยู่บนเตียงที่โรงพยาบาล แม้ในช่วงสุดท้ายของชีวิต คุณแม่ยังหัวเราะปล่อยมุกตลกกับคนรอบตัว สังขารอาจถดถอยลดเลยจากโรคร้ายที่เกาะกิน แต่จิตเป็นของเราเสมอในการเลือกทางเดินให้กับตนเอง
คุณรัชนีเลือกการไม่ทำคีโม ใช้เวลาที่เหลือเดินทางท่องเที่ยวกับพี่น้องลูกหลาน เราพาแม่กลับไปเยี่ยมบ้านเกิดด้วยกันที่สุราษฎร์ธานี ไปนอนเขื่อนเชี่ยวหลาน ระยะเวลาที่คุณหมอให้ไว้เพียงหกเดือน กลายเป็นแปด และเป็น “ชั่วโมงทองคำ” ที่สร้างความทรงจำซึ่งจะประทับรอยยิ้มของแม่ให้อยู่กับเราไปตลอดกาล
“ขอบคุณนะครับแม่ ขอบคุณที่รักและดูแลกันมา ขอบคุณที่ไว้วางใจให้ผมดูแลเพชร...” มือนั้นเย็นชืด ร่างบนเตียงคงไม่สามารถรับรู้เสียงที่ได้ยินอีกแล้ว แต่ผมเชื่อว่าจิตอันผูกพันของคนยังส่งถึงกันเสมอ
เมื่อคืนนี้เองผมยังฝันเห็นท่านแต่งตัวสวย ใบหน้าเปล่งปลั่ง เตรียมตัวเก็บของจะออกจากโรงพยาบาล
ลาก่อนครับ จนกว่าเราจะพบกันอีกครั้ง...
แล้วผมจะโทรหานะครับ