Leverage ด้วย Single Stock Futures

การลงทุนแบบ Leverage คือการลงทุนบนสินทรัพย์ที่เราใช้เงินลงทุนน้อยกว่ามูลค่าสินทรัพย์นั้น เช่น การลงทุนในคอนโดมิเนียมด้วยการกู้ การซื้อรถยนต์แบบผ่อน ก็ถือว่าเป็นการ Leverage อย่างหนึ่งที่ใกล้ตัวเรา นวัตกรรมการลงทุนในตลาดทุนที่ได้รับความนิยมเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ มักจะเป็นสินค้าที่มีเรื่องของ Leverage เข้ามาเกี่ยวข้อง ซึ่ง Single Stock Futures หรือ SSF ก็เป็นสินค้าที่ได้รับความนิยมและมีสอบถามกันมาค่อนข้างเยอะว่าจะเริ่มต้นยังไง และจะพร้อมเมื่อไร 

SSF เป็นสัญญาอนุพันธ์อย่างหนึ่งที่ซื้อขายในกระดาน TFEX โดยที่การเคลื่อนไหวของราคาจะอ้างอิงไปกับราคาหุ้นที่SSF อ้างอิง เช่น SSF ที่อ้างอิงกับ PTT หมดอายุในเดือนมิ.ย.2560 ก็จะมีชื่อสัญญาว่า PTTM17 โดยราคาของหุ้น PTT และ PTTM17 จะเคลื่อนไหวไปในทิศทางเดียวกัน บทความนี้ผมจะไม่ลงลึกในรายละเอียด แต่อยากสรุปหลักการคร่าวๆ ผ่านคำถาม 3 ข้อเพื่อให้นักลงทุนสามารถนำไปศึกษาต่อได้

ข้อที่ 1: เริ่มลงทุน SSF 1 สัญญาเทียบเท่ากับเงินลงทุนในหุ้นกี่บาท?

สมมติว่านักลงทุนเลือกลงทุนใน PTT SSF 1 สัญญา ทางโบรคจะมีเงื่อนไขให้วางเงินหลักประกันตอนแรกที่เรียกว่าเงินหลักประกันขั้นต้น (IM) 25,650 บาทก่อนเสมอ(โบรคจะเป็นคนประกาศ) และโดยทั่วไป SSF 1 สัญญา จะเทียบเท่ากับลงทุนในหุ้น 1,000 หุ้น ดังนั้นลงทุนใน PTT SSF 1 สัญญา ก็คือลงทุนใน PTT 1,000 หุ้น (คิดเป็นมูลค่า PTT ที่ 400,000 บาท สมมติว่า PTT ราคา 400 บาท) พอมองแบบนี้ คำถามคือนักลงทุนลงทุน 25,650 บาท หรือ 400,000 บาทกันแน่ นักลงทุนหลายๆคนมักเข้าใจผิดไปมองเงินลงทุนและความเสี่ยงเป็นเงินหลักประกันขั้นต้นที่วาง ที่ 25,650 บาท แต่จริงๆแล้วนักลงทุนกำลังลงทุนบน PTT 400,000 บาท โดยใช้เงินเริ่มแรกเพียง 25,650 บาท โดยเงินส่วนต่างที่เหลือเป็นส่วนที่เราเรียกว่าการ Leverage นั่นเอง

ข้อที่ 2: เงินหลักประกันที่ฝากไว้เพียงพอเมื่อราคาหุ้นปรับตัวลงไปขนาดไหน?

ปัญหาที่เจอบ่อยๆและผมว่าเป็นเรื่องสำคัญที่มักจะถูกมองข้ามในการเก็งกำไร SSF คือการวางแผนเรื่องเงินหลักประกัน เพราะถึงแม้มุมมองหุ้นเราจะมองถูก แต่ก็อาจจะขาดทุนได้ ถ้าไม่ได้วางแผนเรื่องเงินหลักประกันดีๆ เช่น การลงทุนใน PTT SSF 1 สัญญา นักลงทุนวางเงินหลักประกันขั้นต้นที่ 25,650 บาท (IM) แต่หลักประกันตรงนี้จะลดลงไปเรื่อยๆถ้าหุ้นปรับตัวลง และถ้าหลักประกันลดลงต่ำกว่าเงินหลักประกันขั้นต่ำที่ กำหนดหรือที่เรียกว่า Maintenance Margin (MM) นักลงทุนต้องนำเงินหลักประกันมาวางเพิ่ม สำหรับนักลงทุนที่ไม่ได้มีเงินเผื่อไว้ก็จำเป็นต้องขาย PTT SFF ออกมา หรือคล้ายๆกับโดนบังคับให้ Stop Loss สังเกตไหมครับว่าจากตัวอย่างนี้ นักลงทุนถูกบังคับให้ Stop Loss เพราะวางแผนเงินหลักประกันไม่ดี แต่ไม่ได้ Stop Loss ตามจุดที่วางแผนไว้ ซึ่งวิธีแก้ไขคือ นักลงทุนควรวางหลักประกันให้สูงเผื่อๆไว้ก่อน และให้สูงพอกับจุดที่เราต้องการ Stop Loss จริง

ข้อที่ 3: คำนวณอัตราทด Leverage จากอะไร?

สมมติว่านักลงทุนวางเงินประกันเริ่มต้นเผื่อๆไว้ที่ 50,000 บาท เพื่อลงทุนใน PTT SSF 1 สัญญา หรือ 1,000 หุ้น คิดเป็นมูลค่าหุ้นประมาณ 400,000 บาท (สมมติว่า PTT ราคาที่ 400 บาท) อัตราทด Leverage ก็จะประมาณ 8 เท่า (คิดจาก 400,000 บาท หารด้วย 50,000 บาท) ค่าอัตราทดตรงนี้นักลงทุนควรหัดคำนวณให้เป็น เพราะเป็นทางลัดให้นักลงทุนประเมินความเสี่ยงได้อย่างรวดเร็ว และช่วยวางแผนการวางหลักประกันได้อย่างดี เช่นถ้านักลงทุนมองว่า Leverage 8 เท่ายังเสี่ยงไป ก็อาจตัดสินใจวางเงินหลักประกันเพิ่มขึ้นมาอีกเพื่อลดอัตราทดและลดความถี่ในการโดนเรียกหลักประกันเพิ่ม

การลงทุนใน SSF สามารถสร้างผลตอบแทนได้อย่างรวดเร็ว แต่อย่างไรก็ตามก็มีความเสี่ยงที่ต้องศึกษาให้ดีๆ ซึ่งคำถาม 3 ข้อที่ผมกล่าวมาเป็นจุดเริ่มต้นที่นักลงทุนต้องรู้ และถือว่าเป็นพื้นฐานในการศึกษาเพิ่มเติมต่อไปเกี่ยวกับสินค้าที่เกี่ยวข้องกับ Leverage