ราคาของความซื่อสัตย์

ราคาของความซื่อสัตย์

ผู้บริหารเก่งแต่ไม่ซื่อสัตย์ชอบใช้ข่าววงในซื้อขายหุ้นเอาประโยชน์เข้าตัว เราจะปล่อยให้เขาดูแลบริษัทของเราไม่ได้เป็นอันขาด

สมัยเด็ก บ้านผมมีคนดูแลบ้านคนหนึ่งชื่อ 'ไหม' เป็นคนพูดมาก ชอบอวดเก่ง แม่ผมสั่งงานอะไรก็ไม่เชื่อฟัง เถียงคำไม่ตกฟาก จึงมักทำงานเสียหายเป็นประจำ แถมยังชอบหนีเที่ยว บางครั้งออกไปเที่ยวดึกๆ ดื่นๆ กลับมาบ้านเที่ยงคืนตีหนึ่ง มายืนกดกริ่งให้แม่ผมต้องตื่นไปเปิดประตูให้

ผมถามแม่หลายครั้งว่าทำไมไม่ไล่ไหมออก ทนอยู่ทำไม แต่แม่ไม่เคยตอบผมเลย

หลายปีต่อมา มีคนดูแลบ้านอีกคนหนึ่งชื่อ 'ดาว' คนนี้ทำงานเก่งมาก ใช้ให้ทำอะไรแป๊บเดียวเสร็จ ไหวพริบปฏิภาณดี แขกไปใครมาก็ดูแลไม่เคยบกพร่อง จนใครๆ อิจฉาแม่ผมที่ได้เด็กดี

อยู่มาวันหนึ่ง ดาวขอลาออก บอกว่าจะกลับไปอยู่บ้านที่ต่างจังหวัด ปรากฏว่าแม่ผมไม่ทัดทานอะไรเลย ยอมให้ออกแต่โดยดี ผมเปรยกับแม่ว่าน่าเสียดายนะที่พี่ดาวออก แกทำงานเก่งจะตาย แต่แม่กลับบอกว่าเขาลาออกเองก็ดีแล้ว แม่จะได้สบายใจ นี่ก็เป็นเรื่องที่ผมไม่เข้าใจอีกเช่นกัน

หลายปีต่อมา ผมได้ยินแม่คุยกับเพื่อน จึงทราบว่า แม่ชอบ 'ลองใจ' ลูกจ้างที่เข้ามาใหม่ ด้วยการเอาแบงก์ร้อยใส่ในเสื้อผ้าที่จะเอาไปซัก ใครที่เอากลับมาคืน แม่ก็จะรู้ว่าเขาซื่อสัตย์ ถ้าไม่เอากลับมาคืน แต่แบงก์นั้นเปียกเปื่อยอยู่ในเสื้อที่ซักเสร็จแล้ว แปลว่าเขาไม่รอบคอบ

แต่ถ้าแบงก์นั้นหายไป แปลว่าคนๆ นั้นไม่ซื่อสัตย์ ไว้ใจไม่ได้

ได้ยินอย่างนี้ ผมจึงรู้ทันทีว่า ทำไมแม่ถึงไม่ไล่พี่ไหมออก ทั้งๆ ที่เขามีข้อเสียมากมาย แต่กับพี่ดาวซึ่งทำงานเก่ง แม้แม่จะไม่ไล่ออก แต่กลับพอใจที่เขาลาออกไปเอง ผมเดาว่าพี่ไหมคงเอาเงินกลับมาคืนแม่ แต่พี่ดาวเอาเงินนั้นไป

แม่สอนให้ผมรู้ว่า 'ราคา' ของ 'ความซื่อสัตย์' นั้นสูงขนาดไหน คนบางคนอาจมีข้อเสียบางอย่าง แต่ถ้าเป็นคนซื่อสัตย์ ความสัตย์ซื่อนั้นจะเป็นเกราะกำบังให้เขา ทว่าคนไม่ว่าจะเก่งแค่ไหน ถ้าไม่ซื่อสัตย์ เราจะปล่อยเขาดูแลบ้านดูแลทรัพย์สินของเราได้อย่างไร

ทุกวันนี้ ผมยังเอาเรื่องนี้มาใช้กับการลงทุน บริษัทที่ผู้บริหารเก่งแต่ไม่ซื่อสัตย์ ชอบใช้ 'ข่าววงใน' ซื้อขายหุ้นเอาประโยชน์เข้าตัว เราจะปล่อยให้เขาดูแลบริษัท 'ของเรา' ไม่ได้เป็นอันขาด แม้จะเป็น Super Stock ผมก็ไม่เอา

เวลาที่หุ้นกำลังวิ่ง กิจการไปได้ดี เรามักไม่ตระหนักถึงผลร้ายจากคนแบบนี้ แต่วันหนึ่ง เขาอาจทำให้เราเสียหายหนักได้ หุ้นดีๆ ผู้บริหารดีๆ มีอีกเยอะ จะเสี่ยงไปทำไม ไม่ได้คุ้มค่าอะไรเลยครับ