Deep Blue

และเทคโนโลยีด้านปัญญาประดิษฐ์ (Artificial Intelligence : AI)

เราได้กล่าวถึงสังคมผู้สูงวัยในบทความ Baby Boomer ครั้งนี้จะพูดถึงเทคโนโลยีที่เปลี่ยนโลกกัน ปัญญาประดิษฐ์คือเทคโนโลยีที่ทำให้เครื่องจักร “คิด” ได้เหมือนมนุษย์  เครื่องจักร (ขณะนี้) ก็คือคอมพิวเตอร์ แต่มีความพยายามที่จะก้าวไปถึงขั้นที่ทำให้หุ่นยนต์คิดได้ เหมือนที่เห็นกันในหนังไซไฟ

เทคโนโลยีนี้ก่อตัวและพัฒนามากว่าครึ่งศตวรรษ ผลที่ได้คือสมองกลอัจฉริยะที่ประมวลผลข้อมูลมหาศาลได้อย่างรวดเร็วและเลือกได้อย่างถูกต้อง อย่างไรก็ตาม มันยังต้องพึ่งพาซอฟต์แวร์อยู่พัฒนาการยุคปัจจุบันจึงมุ่งไปที่การทำให้เครื่องจักร “เรียนรู้” เอง (Machine Learning) เมื่อเรียนรู้เองได้ ก็จะคิดเองได้เช่นกัน เทคโนโลยีของรถยนต์ไร้คนขับคือรูปธรรมที่ชัดเจน

สังคมผู้สูงวัยทำให้อุปสงค์ลดลง เพราะผู้สูงวัยไม่มีรายได้ประจำ เศรษฐกิจย่อมเติบโตน้อย ขณะที่เทคโนโลยีปัญญาประดิษฐ์ก็ลดการจ้างงาน คนถูกเปลี่ยนเป็นเครื่องจักร ผู้ที่ไม่ได้อยู่ในอุตสาหกรรมที่พึ่งพาความคิดสร้างสรรค์หรือบริการ จะต้องตกงานจำนวนมหาศาล โดยเฉพาะประเทศเศรษฐกิจใหม่ เช่น อาเซียน นี่คือปัญหาใหญ่ทางเศรษฐกิจที่รออยู่ในอนาคตอีกไม่ไกล

เครื่องจักรจะมาแทนคนได้หรือ ? ในอุตสาหกรรมที่พึ่งพาแรงงานสูง เช่น สิ่งทอ เครื่องจักรเข้ามาแทนคนนานแล้ว ในอุตสาหกรรมรถยนต์ กระบวนการผลิตชิ้นส่วนและประกอบก็ใช้ระบบอัตโนมัติ ในตลาดหุ้น ก็ใช้ระบบ Algorithm Trading กันแล้ว ในอนาคตไม่ใช่แค่รถยนต์ไร้คนขับ จะมีหุ่นยนต์ที่แนะนำการลงทุนแก่รายย่อย มีสมองกลที่ตรวจและแนะนำด้านสุขภาพ ฯลฯ ประเด็นไม่ใช่ได้ไหม แต่เป็นเมื่อไหร่

แล้วเครื่องจักรจะคิดได้เหนือกว่าคนไหม ? นี่อาจเป็นคำถามสำคัญกว่า เพื่อตอบคำถามนี้ เราเลือกหมากรุกซึ่งเป็นเกมส์ที่ใช้ความคิดและพลังสมองสูงสุด เลือกแมชท์ที่เป็นตำนานระหว่างแกรี่ คาสปารอฟ-แชมป์โลกกับ Deep Blue ซุปเปอร์คอมพิวเตอร์ของ IBM

ในการเล่นหมากรุก ผู้เล่นส่วนใหญ่เห็นพ้องกันว่า ต้องคิดล่วงหน้าอย่างน้อย 5 ที (แต่ละฝ่ายเดิน 1 ครั้ง นับเป็น 1 ที) จึงจะพอใช้ได้ ดังนั้นใน 1 เกมส์ ผู้เล่นต้องคิดตาเดิน (ที่เป็นไปได้) นับพันนับหมื่น นักวิทยาศาสตร์คอมพิวเตอร์เชื่อว่า ด้วยการออกแบบที่ดี คอมพิวเตอร์จะวิเคราะห์อย่างเป็นระบบและคำนวณตาเดินได้มากกว่ามนุษย์ นั่นหมายความว่า คอมพิวเตอร์ชนะมนุษย์ในเกมส์หมากรุก

คอมฯหมากรุกเครื่องแรกคือ MANIAC ในปี 1956 จากนั้น เทคโนโลยีได้พัฒนาต่อเนื่อง ปี 1968 เดวิด เลวีย์-อินเตอร์ฯมาสเตอร์พนันว่า จะไม่มีคอมฯชนะเขาได้ภายใน 10 ปี วันที่ 25 กรกฎาคม 1976 เกิดปรากฏการณ์สำคัญ เมื่อ Chess 4.5 ของม.นอร์ธเวสต์เทิร์นเอาชนะพอล มาสสัน-อเมริกันมาสเตอร์ชั้น B ไปได้ 5-0 นี่คือครั้งแรกที่คอมฯชนะแชมป์  ปี 1978 เลวีย์แข่งกับ Chess 4.7 เขาชนะพนัน 5-1 เกมส์ แต่ก็เป็นครั้งแรกของโลกที่คอมฯชนะอินเตอร์ฯมาสเตอร์ไปได้ ปี 1982 เริ่มทำนายกันว่า คอมฯจะชนะแชมป์โลกในราวปี 2000

ไอบีเอ็มก็ซุ่มพัฒนาคอมฯหมากรุกเช่นกัน ปี 1985 เฟิงเสียงซู่-นักคอมพิวเตอร์ชาวไต้หวันจากม.คาร์เนกีเมลล่อน ได้พัฒนาคอมฯหมากรุก ChipTest ขึ้น ต่อมา เขาร่วมงานกับไอบีเอ็มในการพัฒนา Deep Thought ที่ออกเวอร์ชั่นแรกพฤษภาคม 1988 มันคำนวณได้ 720,000 ตาเดินต่อวินาที ดีพท็อตช์ชนะแชมป์คอมฯหมากรุกโลกในปี 1989 มันยังเป็นคอมฯเครื่องแรกที่เอาชนะแกรนด์มาสเตอร์ได้ แต่ก็พ่ายแพ้แก่คาสปารอฟอย่างง่ายดาย 2 เกมส์รวด และนั่นนำไปสู่การพัฒนา Deep Blue

แมชท์แรกของคาสปารอฟกับดีพบลูเกิดขึ้น 10 กุมภาพันธ์ 1996 ที่ฟิลาเดเฟีย ดีพบลูชนะเกมส์แรก นี่เป็นครั้งแรกที่คอมฯชนะแชมป์โลก คาสปารอฟตีตื้นในอีก 5 เกมส์ต่อมา เขาชนะ 3 เสมอ 2 คาสปารอฟเป็นฝ่ายชนะด้วยคะแนน 4-2 ดีพบลูกลับไปอัพเกรดขนานใหญ่จนคำนวณได้ถึง 200 ล้านตาเดินต่อวินาที (2 เท่าของครั้งก่อน) วันที่ 11 พฤษภาคม 1997 แมชท์ล้างตาเกิดขึ้นที่นิวยอร์ค คาสปารอฟชนะเกมส์แรก ดีพบลูชนะเกมส์ที่ 2 เสมออีก 3 คาสปารอฟแพ้ในเกมส์สุดท้าย ทำให้ดีพบลูชนะไปด้วยคะแนน 3½ - 2½ นับเป็นครั้งแรกที่คอมฯชนะแมชท์ต่อแชมป์โลก

ชัยชนะของดีพบลูกลายเป็นสัญลักษณ์แห่งความก้าวหน้าครั้งใหญ่ของวงการเอไอ มันนำไปสู่การออกแบบคอมพิวเตอร์ที่สามารถแก้ปัญหาที่ยากและซับซ้อนขึ้น เช่น การวิเคราะห์ทางเศรษฐกิจและการเงิน การทำเหมืองข้อมูล ฯลฯ

แต่ความพ่ายแพ้ก็ไม่ได้บดบังความยิ่งใหญ่ของคาสปารอฟ เขาเกิด 13 เมษายน 1963 ที่อาเซอร์ไบจัน ลัคนาอยู่ราศีพิจิก คาสปารอฟเป็นแชมป์โลกหมากรุกที่อายุน้อยที่สุดในปี 1985 ด้วยอายุแค่ 22 ตลอด 15 ปีที่เป็นแชมป์โลก เขาได้คะแนนอันดับ 1 ของโลกถึง 225 จาก 228 เดือน คนจำนวนมากยกย่องคาสปารอฟเป็นนักหมากรุกที่ยิ่งใหญ่ที่สุดตลอดกาล

พิจิกคือภพที่ 8 (มรณะ) ของโลก เป็นราศีที่ “ลึก” ที่สุด พิจิกจึงเป็นราศีแห่งการคิดวิเคราะห์อย่างลึกซึ้ง คุณสมบัตินี้ทำให้คาสปารอฟกลายเป็นนักหมากรุกชั้นนำ พิจิกเป็นราศีกลางธาตุน้ำ น้ำคือความอ่อนตัว จะเป็นสุดยอดนักหมากรุก ความคิดอ่านต้องยืดหยุ่นไปตามสถานการณ์ กลางธาตุทำให้ความอ่อนอยู่ในกรอบที่แน่นอนอันหนึ่ง จึงมียุทธศาสตร์ที่แน่นอน แต่เปลี่ยนวิธีการไปได้ตามสถานการณ์

ลัคนาอาทิตย์จันทร์อังคารอยู่ราศีธาตุน้ำ ครบทั้ง 3 มุม จัดเป็นดวงตรีโกณที่นำเจ้าชะตาสู่ความสำเร็จ พลูโตคือพลังอำนาจ พลูโตอยู่ภพ 10 (กัมมะ) ชี้ถึงเกียรติยศชื่อเสียงที่ยิ่งใหญ่ พุธได้มุมดาวจากอังคารมฤตยูเนปจูนพลูโต พุธคือดาวแห่งความคิด คาสปารอฟมีมันสมองอัจฉริยะ

ในแมทช์ 1 พุธกุมเนปจูนสนิทในวรโคตมนวางค์ เนปจูนคือจินตนาการ คาสปารอฟชนะเพราะคิดอย่างสร้างสรรค์ ในแมทช์ 2 พุธทำมุมร้าย 90 กับเนปจูน แพ้เพราะฟุ้งซ่านสับสน

มนุษย์จะเหนือกว่าคอมพิวเตอร์ได้ ต้องใช้จินตนาการ !