อันเนื่องมาจากเรื่องบราซิลจัดโอลิมปิก (2)

มีหน้ามีตา อย่างไรก็ดี ความสำเร็จครั้งนี้จะส่งผลให้บราซิลมีโอกาสเป็นเจ้าภาพอีกเมื่อไรขึ้นอยู่กับปัจจัยหลายอย่างโดยเฉพาะทางด้านการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคม หากบราซิลลดความฉ้อฉลลงได้และพัฒนาต่อไปอย่างต่อเนื่อง บราซิลคงไม่ต้องรอเป็นร้อยปีก่อนที่จะได้เป็นเจ้าภาพอีกครั้งดังเช่นกรีซ ในช่วงมหกรรมกีฬา บราซิลส่งสัญญาณว่าจะปราบความฉ้อฉลอย่างจริงจังโดยการปลดประธานาธิบดีที่ถูกกล่าวหาว่าฉ้อฉล หากลดความฉ้อฉลลงได้อย่างมีนัยสำคัญ บราซิลคงไม่ต้องรอนานเป็นร้อยปีก่อนที่จะได้เป็นเจ้าภาพอีก

บทความตอนแรกพูดถึงเม็กซิโกเป็นเจ้าภาพเมื่อปี 2511 และยังไม่ได้เป็นอีก ส่วนเกาหลีใต้เป็นเจ้าภาพเมื่อปี 2531 และจะเป็นเจ้าภาพโอลิมปิกฤดูหนาวในปี 2561 การที่เกาหลีใต้ได้เป็นเจ้าภาพอีกครั้งมองได้ว่าเพราะพัฒนาสำเร็จในสายตาของสังคมโลก ส่วนเม็กซิโกยังพัฒนาไม่สำเร็จแม้จะก้าวหน้ากว่าเกาหลีใต้มาก่อนก็ตาม ปัจจัยที่ทำให้สองประเทศนี้พัฒนาได้เร็วช้าต่างกันได้แก่การขจัดความฉ้อฉล

เป็นที่ทราบกันดีว่าความฉ้อฉลมีอยู่ทั่วไป แต่มันจะเป็นอุปสรรคต่อการพัฒนาเพียงไรขึ้นอยู่กับระดับของมัน ส่วนความฉ้อฉลต้องลดลงมาถึงระดับไหนจึงจะทำให้การพัฒนาเปลี่ยนจากความเชื่องช้าเป็นความรวดเร็วเป็นสิ่งที่ไม่มีคำตอบ ในกรณีของเม็กซิโก ดัชนีชี้วัดความโปร่งใสขององค์กรความโปร่งใสสากลบ่งว่าล่าสุดอยู่ที่ 35 จาก 100 หรือแทบไม่ต่างกับเมื่อ 20 ปีก่อนซึ่งอยู่ที่ 32 ตัวเลขเหล่านี้ไม่อาจตีความหมายว่าความฉ้อฉลเป็นอุปสรรคต่อการพัฒนาหรือไม่ อย่างไรก็ดี เหตุการณ์ในช่วงสองปีที่ผ่านมาน่าจะชี้ชัดว่าความฉ้อฉลในเม็กซิโกยังสูงมากจนเป็นอุปสรรคต่อการพัฒนา

เหตุการณ์ที่ชี้ชัดที่สุดคงได้แก่การหลบหนีออกจากเรือนจำอันแสนแน่นหนาของพ่อค้ายาเสพติดรายใหญ่เมื่อปีที่แล้วอันเป็นการหลบหนีครั้งที่สอง การหลบนี้ครั้งนี้เขาทำผ่านการขุดอุโมงค์ขนาดคนเดินได้สบายๆ ลึกราว 10 เมตร เชื่อมห้องขังกับอาคารที่กำลังก่อสร้างห่างออกไปไกลถึง 1.5 กม. การขุดอุโมงค์แบบนี้ถ้าไม่มีข้าราชการฉ้อฉลร่วมด้วยย่อมเป็นไปได้ยาก

ย้อนไปก่อนนั้นหนึ่งปีมีเหตุการณ์อันน่าสลดใจเมื่อนักศึกษาฝึกหัดครูกลุ่มใหญ่ยึดรถโดยสารเพื่อใช้เดินทางไปประท้วงรัฐบาลยังเมืองหลวงซึ่งอยู่ห่างออกไป 130 กม. ในระหว่างทาง เกิดการปะทะกับตำรวจทำให้นักศึกษาตาย 6 คนและถูกลักพาตัวไป 43 คน หลังเวลาผ่านไปสองปี ยังไม่มีความกระจ่างว่าอะไรเกิดขึ้นกับนักศึกษาเหล่านั้นนอกจากการตรวจซากศพพบว่า 2 คนตายแล้ว ส่วนอีก 41 คนยังยืนยันไม่ได้ว่าถูกพาไปไหน ชาวเม็กซิกันโดยทั่วไปเชื่อว่าข้าราชการฆ่านักศึกษาเหล่านั้นนานแล้ว

อนึ่ง เมื่อปี 2511 เกาหลีใต้อยู่ในช่วงต้นของการเร่งรัดพัฒนานำโดยประธานาธิบดีปักจุงฮีซึ่งเป็นอดีตนายพลที่เข้าสู่อำนาจผ่านการทำรัฐประหาร เขาดำเนินนโยบายตามคำแนะนำของนักวิชาการชั้นนำอย่างจริงจัง หลังเขาถูกทำประทุษกรรมถึงชีวิตโดยคนใกล้ชิดเมื่อปี 2522 เกาหลีใต้มีประธานาธิบดีที่มาจากนายพลอีกสองคนซึ่งสานต่อนโยบายด้านการเร่งรัดพัฒนาของเขา เกาหลีใต้ได้เป็นเจ้าภาพมหกรรมกีฬาโอลิมปิกในช่วงการปกครองของนายพลสองคนนี้ อย่างไรก็ดี สองคนนี้ถูกศาลลงโทษหนักในเวลาต่อมา คนหนึ่งถึงขั้นประหารชีวิตฐานฉ้อฉลและละเมิดสิทธิมนุษยชนอย่างร้ายแรง นั่นเป็นการชี้บ่งว่าเกาหลีใต้กำลังปราบความฉ้อฉลอย่างจริงจัง หลังจากนั้น เกิดปรากฏการณ์ที่ชี้บ่งอย่างแจ้งชัดว่าเกาหลีใต้ลดความฉ้อฉลลงได้อย่างมีนัยสำคัญ นั่นคือ อดีตประธานาธิบดีคนหนึ่งทำอัตวินิบาตกรรมเพราะความอับอายเมื่อถูกกล่าวหาว่าร่วมกับญาติมิตรกระทำความฉ้อฉล ดัชนีชี้วัดความโปร่งใสขององค์กรความโปร่งใสสากลบ่งว่าเกลาหลีใต้ได้คะแนน 56 ซึ่งเพิ่มขึ้นมากจาก 43 เมื่อ 20 ปีก่อน ตัวเลขเหล่านี้น่าจะชี้ชัดว่าเกาหลีใต้โปร่งใสกว่าเม็กซิโกจึงพัฒนาแซงหน้าเม็กซิโกได้ในช่วงเวลาอันสั้น