เรื่องยิ่งยาก ยิ่งต้องใช้ Logic

กระดาษลงเวลาของผมในช่วงเวลาเดียวกันนั้นระบุว่า ผมใช้เวลาส่วนใหญ่อยู่กับการเป็นที่ปรึกษากฎหมายในเรื่อง “จอดำ” (การที่ผู้ชมเปิดโทรทัศน์เพื่อรับชมช่องที่เลือกแต่ไม่ปรากฏภาพใดๆ ในจอโทรทัศน์เลย) ให้แก่ บมจ.จีเอ็มเอ็ม แกรมมี่ ซึ่งเป็นผู้ได้รับสิทธิในการ แพร่ภาพการแข่งขันฟุตบอลยูโร 2012 จากผู้จัดการแข่งขัน คือ UEFA ซึ่งเป็นเจ้าของลิขสิทธิ์

ภายใต้สัญญาที่ทำกันไว้นั้น UEFA ให้สิทธิ GMM แต่ผู้เดียว (โดยอาจร่วมมือกับบุคคลอื่นได้) ที่จะแพร่สัญญาณโทรทัศน์การแข่งขันฟุตบอลยูโร 2012 ในประเทศไทยทั้งทางระบบภาคพื้นดิน

และระบบดาวเทียม ภายใต้เงื่อนไขว่า เฉพาะการแพร่สัญญาณโทรทัศน์ทางระบบดาวเทียมนั้น จะต้องมีการใส่รหัสเพื่อให้สามารถรับชมได้โดยการใช้กล่องรับสัญญาณที่สามารถถอดรหัสดังกล่าวได้เท่านั้น

ดังนั้นรายได้ของ GMM ที่จะนำมาจ่ายค่าลิขสิทธิ์ตามสัญญากับ UEFA จึงจะมาจากการขายกล่องรับสัญญาณ GMMZ ของ GMM ซึ่งเป็นกล่องชนิดเดียวที่สามารถถอดรหัสสัญญาณโทรทัศน์การแข่งขันฟุตบอลยูโร 2012 ในระบบดาวเทียมได้ และรายได้จากการนำฟุตบอลบางคู่ที่น่าสนใจไปถ่ายทอดในระบบภาคพื้นดิน ทาง Free TV ตามสัญญาที่ GMM ทำไว้กับ ช่อง 3 ช่อง 5 และช่อง 9

โดยปกติบรรดา Free TV ทุกช่องจะทำการแพร่สัญญาณโทรทัศน์ทั้งทางระบบภาคพื้นดิน ซึ่งโทรทัศน์ทั่วไปสามารถรับสัญญาณได้ โดยใช้เสาอากาศที่มากับเครื่องที่เรียกว่า เสาหนวดกุ้งหรือเสาอากาศ ที่ติดตั้งนอกบ้านที่เรียกว่าเสาก้างปลา และทางระบบดาวเทียมโดยไม่มีการใส่รหัส ซึ่งโทรทัศน์ที่รับสัญญาณผ่านกล่องรับสัญญาณทุกชนิดสามารถรับสัญญาณได้

โดยที่การแพร่สัญญาณการแข่งขันฟุตบอลยูโร 2012 ในระบบดาวเทียมนั้น ทางช่อง 3 ช่อง 5 และช่อง 9 จะต้องทำการใส่รหัสเพื่อให้เป็นไปตามเงื่อนไขของ UEFA ทำให้ในช่วงเวลาที่ช่อง 3 ช่อง 5 และช่อง 9 ทำการถ่ายทอดสดการแข่งชันฟุตบอลยูโร 2012 นั้น ผู้ที่ใช้กล่องรับสัญญาณที่ไม่ใช่ GMMZ จะรับชมไม่ได้ เกิดปรากฏการณ์ “จอดำ”

GMM ถูกกดดันอย่างหนัก จากหลายทางเพื่อให้อนุญาตให้ช่อง 3 ช่อง 5 และช่อง 9 แพร่สัญญาณการแข่งขันฟุตบอลยูโร 2012 ทางระบบดาวเทียมโดยไม่ใส่รหัส คุณไพบูลย์ ดำรงชัยธรรม (อากู๋แกรมมี่) จึงขอคำแนะนำจากผมในฐานะที่เป็นที่ปรึกษากฎหมายในการเจรจาสัญญาระหว่าง GMM กับ UEFA ซึ่งผมได้ชี้แจงว่า GMM จะอนุญาตด้วยตนเองไม่ได้ เพราะจะเป็นฝ่ายผิดสัญญา เนื่องจากเงื่อนไขข้อนี้ UEFA กำหนดไว้เพื่อป้องกันไม่ให้สัญญาณที่แพร่ทางดาวเทียม

โดยไม่ใส่รหัสนี้สามารถรับชมได้ในประเทศอื่น ซึ่งไม่ได้จ่ายค่าลิขสิทธิ์และ UEFA มีสิทธิภายใต้สัญญาที่จะยุติการส่งสัญญาณให้ GMM ไม่ให้มีการถ่ายทอดการแข่งขันฟุตบอลยูโร 2012 ในประเทศไทย แม้ว่า GMM จะได้จ่ายค่าลิขสิทธิ์ตามสัญญาไปครบถ้วนแล้วก็ตาม

ทางเดียวที่จะทำได้คือให้ UEFA ยินยอม ซึ่งคุณไพบูลย์ก็ได้ติดต่อขอเจรจาผ่อนผันกับทาง UEFA โดยด่วน แต่เนื่องจากการแข่งขันได้ผ่านมาระยะหนึ่งแล้ว และในขณะนั้นก็ยังไม่มีกฎหมายใดๆ ในประเทศไทยที่ GMM จะอ้างได้ว่าอยู่ภายใต้บังคับให้ต้องไม่ใส่รหัส UEFA จึงไม่มีผู้มีอำนาจตัดสินใจที่จะมาร่วมประชุมด้วย

ในวันที่ 25 มิถุนายน ได้มีบุคคล 5 ราย ร่วมกันฟ้องช่อง 3 ช่อง 5 ช่อง 9 และ GMMZ เป็นคดีในศาลแพ่ง โดยมีคำขอหลักคือ การขอให้ศาลแพ่งมีคำสั่งโดยด่วนให้ผู้ถูกฟ้องคดีทำการแพร่

สัญญาณการแข่งขันฟุตบอลยูโร 2012 ในทุกระบบโดยไม่มีการใส่รหัส เพื่อให้ประชาชนโดยทั่วไปสามารถรับชมได้ทั้งทางระบบภาคพื้นดินและระบบดาวเทียม ไม่ว่าจากกล่องรับสัญญาใดๆ ไม่จำกัดเฉพาะกล่องรับสัญญาณของ GMMZ ก่อนที่การแข่งขันฟุตบอลยูโร 2012 จะจบลงในวันที่ 1 กรกฎาคม

ข้อต่อสู้ของ GMMZ คือ ไม่มีกฎหมายใดๆ กำหนดห้ามเรื่องการใส่รหัสเมื่อมีการแพร่สัญญาณ Free TV ทางระบบดาวเทียม (ในขณะนั้นประเทศไทยยังไม่มีกฎ Must Carry ที่เพิ่งออกมาใช้บังคับเมื่อวันที่ 23กรกฎาคม 2555 คือหลังจากการแข่งขันฟุตบอลยูโร 2012 จบไปแล้ว ซึ่งกำหนดให้ผู้ให้บริการโทรทัศน์ที่เป็นการทั่วไป (Free TV) ต้องให้บริการโทรทัศน์ตามผังรายการ

โดยมีเนื้อหาเดียวกันทั้งในการแพร่ภาพทางระบบภาคพื้นดินและระบบดาวเทียม) และการใส่รหัสก็เป็นเงื่อนไขที่กำหนดโดย UEFA ซึ่งเป็นเจ้าของลิขสิทธิ์เพื่อรักษาประโยชน์ของ UEFA ไม่ให้มีผู้ที่ไม่ได้รับสิทธิโดยถูกต้องจาก UEFA นำสัญญาณไปใช้ประโยชน์ การไม่ใส่รหัสจะเป็นเหตุผิดสัญญาที่ GMM ทำไว้กับ UEFA ซึ่งศาลแพ่งก็ได้ทำการพิจารณาตามคำขอนี้โดยเร่งด่วนและทีมงานของผมก็ได้เข้าเป็นทนายความให้แก่ GMMZ ในดีลนี้ และหลังจากได้ฟังข้อต่อสู้ของทุกฝ่ายแล้ว ในที่สุดศาลแพ่งก็ไม่ได้ออกคำสั่งให้ตามที่ได้มีการร้องขอนั้น และปรากฏการณ์จอดำก็ยังคงเกิดขึ้นต่อไปจนจบการแข่งขัน ซึ่งในรอบชิงชนะเลิศทีมสเปนชนะทีมอิตาลี 4-0 และเป็นทีมแรกที่ได้เป็นแชมป์สองสมัยติดต่อกัน

ผมร่วมงานกับคุณไพบูลย์มานานและทราบดีว่าคุณไพบูลย์ชอบการนำเสนอที่ชัดเจนตรงประเด็น เพื่อให้ร่วมกันกำหนดเรื่องหลักๆ ที่จะต้องทำการปรึกษาหารือกันได้อย่างมีประสิทธิภาพ ถ้าลูกน้องนำเสนอไม่ได้ตามนี้ คุณไพบูลย์ก็จะแย้ง ส่วนถ้าเป็นคนนอกก็จะนั่งฟังยิ้มๆ ตามสไตล์ส่วนตัว ไม่โต้แย้ง แต่ก็ไม่ได้ให้ความสำคัญ

หลังฟุตบอลยูโร 2012 สิ้นสุดลง คุณไพบูลย์ บอกกับผมว่า “เรื่องจอดำเป็นเรื่องยากต่อความเข้าใจมาก เพราะมีทั้งเรื่องผลประโยชน์ของแต่ละฝ่ายที่แตกต่างกัน รวมทั้งหลักกฎหมายที่มีอยู่และที่ควรจะเป็น ตลอดจนสิทธิตามสัญญาและสิทธิในทรัพย์สินทางปัญญา ทำให้เห็นได้ว่ายิ่งเรื่องยาก ยิ่งต้องใช้ Logic พูดกันด้วยเหตุและผลและสรุปกันให้มันสมเหตุสมผล”