อำนาจและความยุติธรรม

อำนาจและความยุติธรรม

เมื่อปลายปี 2556 มีข่าวที่สะเทือนใจของคนเป็นจำนวนมาก นั่นคือ สามีภรรยาชาวบ้านจังหวัดกาฬสินธุ์ถูกจับถูกฟ้องข้อหาบุกรุกทำลายป่า

เนื่องจากเข้าไปเก็บเห็ดป่า เหตุเกิดเมื่อปี 2553 ศาลตัดสินจำคุก 30 ปี สารภาพลดโทษให้กึ่งหนึ่งเหลือ 15 ปี ซึ่งคดีนี้เป็นที่สงสัยว่ามีเงื่อนงำในกระบวนการสืบสวนสอบสวน ว่าชาวบ้านจะไม่ได้รับความเป็นธรรม


คดีดังกล่าว จะมีเบื้องหลังที่สลับซับซ้อนอย่างไร ชาวบ้านกระทำผิดจริงหรือไม่ ก็สุดที่จะรู้ได้ เพียงแต่สังคมได้ตั้งข้อสังเกตว่า กรณีชาวบ้านธรรมดาถูกจับกุมในข้อหาต่างๆ แล้ว การดำเนินคดีมักเป็นไปอย่างรวดเร็วแบบรวบรัด ทั้งในกระบวนการสืบสวนสอบสวนและการฟ้องร้องเป็นไปอย่างรวดเร็ว จึงทำให้ตั้งข้อสงสัยว่า ชาวบ้านจะได้รับความยุติธรรมจริงหรือไม่


ผิดกับคดีที่คนใหญ่คนโต คนมีอำนาจ มีชื่อเสียงในสังคมตกเป็นผู้ต้องสงสัย คดีความมักเป็นไปอย่างล่าช้า นับตั้งแต่การรวบรวมหลักฐานเพื่อแจ้งข้อกล่าวหา เมื่อแจ้งข้อกล่าวหากันแล้วกระบวนการสืบสวนสอบสวนก็เป็นไปอย่างอืดอาด ขยับเขยื้อนไปทีละนิดราวรถติดบนถนนในชั่วโมงเร่งด่วน ผิดกับกรณีของชาวบ้านธรรมดาแม้จะเป็นชั่วโมงเร่งด่วนที่มีรถติดบนถนน แต่การดำเนินคดีก็เป็นไปแบบรถฉุกเฉินเปิดหวอขอทางให้รถคันอื่นๆ หลีกทางให้ จึงปรากฏคำกล่าวที่ได้ยินกันทั่วไปว่า คุกมีไว้ขังหมากับคนจน ซึ่งเป็นคำพูดที่สะท้อนถึงความอยุติธรรมในสังคมอย่างชัดเจน


คดีความในลักษณะเดียวกันคือเกี่ยวข้องกับเรื่องป่านั่นคือที่ดินบริเวณเขาใหญ่ที่มีบรรดาเศรษฐี นายทุน ข้าราชการระดับสูง เกี่ยวข้อง ทั้งในฐานะเจ้าของที่ดิน ผู้มีอำนาจในการออกเอกสารสิทธิ ที่หลายๆ พื้นที่เป็นที่สงสัยว่าเป็นพื้นที่ที่ผิดกำหมายคือเป็นป่าสงวนหรือไม่ ข้อสงสัยนี้มีมานานนับหลายสิบปี แต่ไม่มีการตรวจสอบใดๆ อย่างจริงจังในรัฐบาลที่ผ่านๆ มา จนได้รับการตรวจสอบจากรัฐบาลปัจจุบัน จึงได้ทราบว่า มีที่ดินเป็นจำนวนมากออกเอกสารสิทธิ์โดยไม่ถูกต้อง ซึ่งครอบครองโดยเศรษฐี นายทุน ผู้มีชื่อเสียงในวงสังคม ซึ่งขณะนี้กำลังดำเนินการสืบสวนสอบสวนเพื่อทำสิ่งต่างๆ ให้ถูกต้อง หมายความว่า หากเป็นที่ดินไม่ถูกต้องย่อมถูกยึดคืน ผู้ที่มีส่วนในการทำผิดก็ต้องถูกดำเนินคดีตามกฎหมาย สังคมมุ่งหวังที่จะเห็นไปในทางนั้น


สังคมฝากความหวังกับการแก้ไขปัญหาหลายอย่างๆ จากผู้มีอำนาจในการปกครองบ้านเมืองตลอดยุคตลอดสมัยที่ผ่านมา แต่ดูเหมือนว่าคนที่มีอำนาจในการปกครองบ้านเมือง ทั้งที่มาจากการเลือกตั้งของประชาชน และที่มาจากการยึดอำนาจด้วยการปฏิวัติรัฐประหาร ไม่สามารถแก้ไขปัญหาบ้านเมืองได้เลย หรือหากพูดในทางลบก็ได้ว่า ไม่ได้มีความสนใจที่จะแก้ไขปัญหาให้บ้านเมือง มีแต่จะเข้ามากอบโกยเอาประโยชน์แก่ตนและสร้างปัญหาเพิ่มเติมไว้มาตลอด ทำให้เกิดความไม่ยุติธรรมเพิ่มพูนขึ้น ส่งผลกระทบต่อประชาชนคนเดินดินธรรมดามาตลอด


ยกตัวอย่างกรณีการออกเอกสารสิทธิ์ที่ดินบริเวณเขาใหญ่รวมทั้งที่อื่นๆ ที่มีภูมิประเทศภูมิอากาศคล้ายคลึงกัน เป็นที่นิยมในการท่องเที่ยวพักผ่อนของผู้นั้น มักมีการครอบครองเพื่อทำประโยชน์กันอย่างกว้างขวาง ทั้งที่พื้นที่เป็นจำนวนมากเป็นพื้นที่หวงห้าม ไม่สามารถออกเอกสารสิทธิ์ ไม่ว่าจะเป็น นส.3 หรือโฉนด ได้ เช่น พื้นที่อุทยานแห่งชาติ พื้นที่ป่าสงวน พื้นที่เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า และพื้นที่เขตอนุรักษ์อื่นๆ รวมทั้งการบังคับใช้กำหมายเกี่ยวกับพื้นที่ป่าเหล่านั้นก็ไม่มีความยุติธรรม เกิดกรณีชาวบ้านเก็บเห็ดป่าและหาของป่าถูกจับฐานบุกรุกและทำลายป่าดังที่ยกตัวอย่างข้างต้น และเศรษฐี คนรวย ผู้มีอำนาจและชื่อเสียงในสังคมครอบครองที่ดินโดยผิดกฎหมายแต่ไม่มีการดำเนินการเอาผิด ดังนั้น เมื่อการใช้อำนาจพิเศษของนายกรัฐมนตรีตามรัฐธรรมนูญปี พ.ศ.2557 มาตรา 44 ดำเนินการในเรื่องนี้ จึงทำให้สังคมมีความหวังขึ้นมาอีกครั้งหนึ่งว่า จะเกิดการอำนวยความยุติธรรมขึ้นได้ ถ้ามีการดำเนินการอย่างจริงจัง โปร่งใส และยุติธรรม โดยไม่เลือกว่าเป็นใคร ชาวบ้านธรรมดาหรือคนรวยล้นฟ้าก็ต้องถูกดำเนินการเอาผิดเท่ากันถ้าหากทำผิด


ขอฝากไว้เป็นพิเศษก็คือ กรณีข้าราชการผู้มีอำนาจในการอนุมัติออกเอกสารสิทธิ์ในการถือครองที่ดิน หากพบว่ามีการกระทำผิดโดยการอนุมัติให้ออกเอกสารสิทธิ์ในพื้นที่ที่ไม่สามารถออกได้ เช่น เขตป่าสงวน เขตอุทยาน และอื่นๆ ไม่ว่าข้าราชผู้นั้นจะเกษียณอายุราชการไปแล้วหรือโยกย้ายหน้าที่ไปยังหน่วยงานอื่น แต่ความผิดปรากฏชัดแจ้งแล้ว ก็ต้องดำเนินคดีตามกฎหมายโดยไม่ละเว้นทั้งทางแพ่งและทางอาญา ทั้งนี้เพื่อความถูกต้อง ยุติธรรม และประโยชน์ของประเทศชาติและประชาชน


ไม่ว่าใครเป็นผู้ปกครองบ้านเมือง มาโดยวิธีใดก็ล้วนมีอำนาจในการจัดการปัญหาต่างๆ เช่นเดียวกัน หากใช้อำนาจนั้นสร้างความยุติธรรมให้เกิดขึ้นแก่สังคม สร้างประโยชน์แก่ประเทศชาติและประชาชนแล้ว อำนาจนั้นก็จะทำให้อยู่เย็น แต่ถ้าใช้อำนาจนั้นไปในทางที่ไม่ยุติธรรม ไม่ว่าจะมาโดยวิธีใด อำนาจนั้นก็สร้างแต่ความรุ่มร้อนแก่ตน


อดีตพิสูจน์มาแล้ว ดังนั้น ผู้มีอำนาจในปัจจุบันและในอนาคต จึงใช้ให้เป็นธรรม