คนที่เปลี่ยนอนาคตคนได้

คนที่เปลี่ยนอนาคตคนได้

คงมีสักครั้งที่เคยได้ยินใครสักคนหนึ่งบอกว่าได้ดีมาทุกวันนี้เพราะได้เรียนหนังสือกับครูคนหนึ่ง หรือได้ยินว่าได้ดีเพราะได้ทำงานกับลูกพี่คนหนึ่ง

มีคนบางคนที่สามารถเปลี่ยนอนาคตของคนอีกคนหนึ่งได้ ครูดีๆ คนหนึ่งสามารถสอนให้ลูกศิษย์ได้ดีเป็นสิบเป็นร้อย หัวหน้าดีๆ คนหนึ่งสามารถสร้างอนาคตการงานที่ดีให้กับลูกน้องได้หลายคน แต่ไม่ว่าจะเป็นครู หรือเป็นหัวหน้า การเปลี่ยนอนาคตเกิดขึ้นมาจากเรื่องเดียวกันคือสอนความรู้ที่คนเรียนนำไปใช้ประโยชน์ในอนาคตได้โดยไม่นับรวมเรื่องเส้นสายเข้าไปด้วย คนโชคดีบางคนได้พบครูดีๆ ได้พบหัวหน้าดีๆ ที่ช่วยให้เขามีอนาคตที่ดีขึ้นได้โดยบังเอิญ แต่ในปัจจุบันจะหาคนโชคดีแบบนี้ได้ยากกว่าแต่ก่อนจากการเปลี่ยนแปลงนานาประการที่เกิดขึ้นในวงการศึกษา ในวงการทำงานในบ้านเรา เรามีครูมากขึ้น เรามีหัวหน้ามากขึ้น โดยที่ไม่มีใครแน่ใจได้ว่าเราจะมีครูดีๆ มีหัวหน้าดีๆ ในจำนวนที่มากขึ้นตามไปด้วยหรือไม่ วันนี้เรามีโอกาสเจอทั้งตัวจริงและตัวปลอมมากกว่าแต่ก่อน

บริษัทที่ปรึกษาธุรกิจแห่งหนึ่งอยากรู้ว่าลูกพี่ที่สามารถสอนงานให้ลูกน้องได้ดีจนกระทั่งลูกน้องประสบความสำเร็จในหน้าที่การงานในอนาคตได้นั้นจะมีลักษณะอย่างไรบ้าง ซึ่งคำตอบที่ได้ใกล้เคียงกับคำตอบของคำถามว่าครูที่สามารถช่วยเปลี่ยนอนาคตของลูกศิษย์ได้นั้นมีลักษณะเป็นอย่างไร คำตอบสำหรับคำถามทั้งสองนี้น่าจะเป็นประโยชน์สำหรับคนที่กำลังคิดว่าอยากจะเปลี่ยนอนาคตตัวเอง ไม่ว่าจะเป็นการเลือกที่เรียน หรือเลือกที่ทำงาน ถ้าอยากรู้ว่าใครที่เราสนใจจะเรียนด้วย จะทำงานด้วยนั้นจะช่วยเปลี่ยนอนาคตของเราได้หรือไม่ ให้เริ่มสังเกตให้ดีว่าคนนั้นรักงานนั้นจริงๆ หรือแค่ทำงานเฉยๆ ลองนึกถึงครูที่เคยเรียนด้วยที่สอนเราด้วยใจรักการสอน แล้วลองนึกถึงครูที่สอนแบบจำใจสอน จะพอได้แนวทางที่จะตัดสินว่าหัวหน้าที่เรากำลังจะทำงานด้วย หรือครูคนใหม่ที่เราอยากจะเข้าไปเป็นศิษย์นั้นรักงานนั้น หรือแค่จำใจทำงานนั้น ถ้าเป็นหัวหน้างานเทคนิค แต่ทั้งวันพูดแต่เรื่องกลยุทธ์ คนนั้นคงไม่ใช่คนที่จะช่วยเปลี่ยนอนาคตเราแน่ๆ

คนที่จะเปลี่ยนอนาคตของเราให้ได้ดีในด้านใดต้องเป็นผู้ที่ดูแล้วรู้ได้ทันทีว่ามีความรู้ที่ทันสมัยในเรื่องนั้น หัวหน้าที่จะเปลี่ยนอนาคตให้เราได้ดีเรื่องไอที ต้องมีความรู้ที่ทันสมัยเรื่องไอที คุยกันเรื่องปัจจุบันได้ แต่ไม่ใช่การคุยได้แบบอ่านข่าวหนังสือพิมพ์มาเล่าต่อ ต้องทำให้เรารู้มากกว่าที่เราสามารถอ่านจากหนังสือพิมพ์ได้ ถ้าวนอยู่กับเรื่องเก่ามาเล่าใหม่ซ้ำแล้วซ้ำอีก อย่าคิดจะฝากอนาคตไว้ดีกว่า คนที่จะเปลี่ยนอนาคตคนอื่นได้ ต้องเห็นอนาคตชัดเจนกว่าคนนั้น และเห็นชัดเจนจนกระทั่งบอกได้ว่าจากปัจจุบันจะเชื่อมต่อไปสู่อนาคตนั้นได้อย่างไร แล้วคนที่เป็นลูกน้อง เป็นลูกศิษย์จะอยู่ตรงไหนในอนาคตนั้น ทั้งนี้ระวังเรื่องความลำเอียงจากชื่อเสียงที่โด่งดังไว้ด้วย คนเรามักลำเอียงว่าคนที่เราเห็นว่าโด่งดังนั้นเป็นคนที่เห็นอนาคตดีกว่าคนอื่น ขอให้นึกไว้เสมอว่าโด่งดังนั้นเปรียบเหมือนสินค้าที่วางให้เราเห็นได้ง่าย แต่สินค้าที่เห็นได้ง่ายนั้นอาจจะดีหรือไม่ดีสำหรับวันนี้หรือวันหน้านั้นเป็นอีกเรื่องหนึ่ง สินค้าที่วางไว้ในร้านในที่ที่หายากนั้น ไม่ได้หมายความว่าดีน้อยกว่าสินค้าที่เราเห็นได้ง่าย ความโด่งดังกับความรู้ที่ทันสมัยไม่ใช่เรื่องที่อยู่ด้วยกันเสมอไป

คนที่สามารถเปลี่ยนอนาคตคนอื่นได้มีวิธีการสื่อสารที่สร้างสรรค์ ทำให้เรื่องยากกลายเป็นเรื่องง่าย เรื่องไกลตัวเหมือนเรื่องใกล้ตัว ชอบชวนให้คิดท้าทายความเชื่อดั้งเดิมอยู่เป็นประจำ เพื่อช่วยตอกย้ำให้แยกแยะหลักการที่เป็นจริงออกจากความเชื่อที่เป็นอุปาทานได้ ชวนให้มองสรรพสิ่งจากหลากหลายมุมมองเพื่อให้เห็นความจริงในแง่มุมหนึ่งซึ่งแตกต่างไปจากที่คนทั่วไปมองเห็นกันอยู่ ชวนมองเรื่องต่างๆ อย่างเป็นระบบ ชี้ให้เห็นความสัมพันธ์ของสิ่งต่างๆ ในองค์รวมมากกว่าที่จะให้มองแบบแยกส่วนกัน โยงของใหม่เข้ากับของเก่าได้ หลายคนเกิดความรู้ที่แตกฉานจากการสื่อสารแบบสร้างสรรค์นี้แหละ คนทันสมัยที่รักงานของตนเองมีไม่น้อย แต่คนทันสมัยที่รักงานและสามารถสื่อสารได้อย่างสร้างสรรค์มีน้อยกว่ามาก อย่างไรก็ตามต้องระวังอย่าหลงว่าคารมดีคือสื่อสารอย่างสร้างสรรค์ คารมดีที่ไม่มีสาระมีอยู่มากมาย ตั้งสติรับฟังดีๆ แล้วถามตัวเองตลอดเวลาว่าจากคารมดีๆ นั้น เราได้ความรู้อะไรบ้าง ถ้าตอบไม่ได้แสดงว่ากำลังเจอกับคนคารมดี ไม่ใช่คนที่มีความสร้างสรรค์ในการสื่อสาร

อย่าหวังว่าทำงานหรือเรียนกับคนที่สามารถเปลี่ยนอนาคตคนได้แล้วจะสบายๆ เพราะคนพวกนี้เป็นคนที่ตั้งอกตั้งใจถ่ายทอดความรู้ จึงมอบหมายสารพัดงานให้ทำให้ฝึกฝน แต่สบายใจได้ว่าคนพวกนี้ไม่วางตนเองเป็นศูนย์กลางของจักรวาลที่รู้ดีไปหมดทุกอย่าง งานที่มอบหมายให้ทำจึงมีวิธีทำได้หลายวิธี และไม่มีอาการ “ทำไม่เหมือน คิดไม่เหมือนคือผิด” ให้เราได้เห็น ทำงานกับคนพวกนี้แล้วเหน็ดเหนื่อยกับงาน แต่เกิดความท้าทายโดยตลอดจนไม่น่าเบื่อ

ลักษณะสำคัญที่สุดของคนที่สามารถเปลี่ยนอนาคตคนอื่นได้คือมองทุกคนเป็นเพชรทั้งหมด เพียงแต่ บางกะรัตเป็นเพชรบนยอดมงกุฎไปแล้ว บางกะรัตยังเป็นเพชรที่ยังไม่ได้รับการเจียระไน ใครจบเกียรตินิยมมาฉันส่งเสริมเต็มที่ ใครสองจุดศูนย์มา ฉันไล่ไปทำงานอื่น คงหวังพึ่งคนนั้นให้ช่วยเปลี่ยนอนาคตของเราไม่ได้ มีงานวิจัยเกี่ยวกับที่มาของสุดยอดคนเก่งพบว่ามีน้อยมากที่เก่งมาตั้งแต่เริ่มต้นส่วนใหญ่ดูเหมือนคนทั่วไปในตอนแรก แล้วมาเก่งตอนหลัง บางคนตอนแรกดูเหมือนจะแย่กว่าคนอื่นเสียอีก แต่แทบทุกคนมีโอกาสเจอคนที่สามารถดึงความเป็นเพชรในตัวคนนั้นออกมาได้ ดังนั้น คนที่เปลี่ยนอนาคตคนอื่นได้จึงต้องเป็นคนที่มองเห็นเพชรที่ซ่อนอยู่ และสามารถดึงเพชรนั้นออกมาได้ คนความรู้ทันสมัยที่สามารถสื่อสารได้อย่างสร้างสรรค์จะเปลี่ยนอนาคตใครไม่ได้เลย ตราบเท่าที่เขายังมองเห็นแค่เพชรที่ประดับอยู่บนยอดมงกุฎเท่านั้น เลือกให้ถูกคนแล้วอนาคตจะเปลี่ยนไปในทางที่ดีแน่นอน